Foreks - 2024 hasat dönemi sonrası sektör temsilcilerini bir araya getiren IAOM EURASIA Konferansı ve Sergisi, Azerbaycan Tahıl Üreticileri ve İşleyicileri Birliği’nin ev sahipliğinde, 23-25 Eylül 2024 tarihlerinde Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de gerçekleştirildi.
Konferansın ikinci günü olan 25 Eylül 2024 tarihinde düzenlenen “Değişen İklimde Sürdürülebilir Gıda Güvenliği” başlıklı panelde, Türkiye Ürün İhtisas Borsası (TÜRİB) Genel Müdürü Ali KIRALİ, TÜRİB, lisanslı depoculuk ve elektronik ürün senedi (ELÜS) ekosisteminin, gıda güvenliğini teminat altına alan kritik rolünü vurguladı.
Gıda Arz Güvenliğinin Güvencesi: Lisanslı Depolar
KIRALİ, konuşmasında, iklim değişikliğiyle değişen yağış rejimleri ve bu zorlu koşullar altında gerçekleştirilen tarımsal üretime dikkat çekti. Bu kapsamda, modern teknolojiyle donatılmış lisanslı depoların, ELÜS’e konu tarım ürünlerinin güvenli ve sağlıklı şekilde saklanmasını sağlayarak gıda arz güvenliğinde hayati bir sigorta işlevi gördüğünü belirtti.
Konuşmasında lisanslı depoculuğun gelişimine ilişkin istatistikleri paylaşan KIRALİ, TÜRİB’in faaliyete geçişinin beşinci yılında, lisanslı depo kapasitesinin üç kat artarak 4 milyon tondan 12 milyon tona çıktığını vurguladı. Orta vadede bu kapasitenin 18 milyon tona çıkarılmasının hedeflendiğini belirten KIRALİ, bu sayede Türkiye’nin yıllık ortalama 40 milyon ton hububat üretiminin yaklaşık yarısının, lisanslı depo altyapısıyla güvence altına alınabileceğini ifade etti.
Likiditeye Erişimin Güvencesi: ELÜS Piyasası
KIRALİ, 26 Temmuz 2024 itibarıyla beşinci yılını dolduran ELÜS Piyasası'nın, toplam işlem hacminin 233 milyar TL’yi aştığını belirtti. ELÜS Piyasası’nın TÜRİB öncesi beş yıllık dönemle kıyaslandığında, işlem hacminde 27 katlık bir artış yaşandığını vurguladı. Buğday, mısır, arpa ve ayçiçeği tohumunun işlem hacminde en yüksek paya sahip olduğunu belirten KIRALİ, bu dönemde TÜRİB'de toplamda 46 milyon ton ürünün el değiştirdiğini ifade etti.
KIRALİ, ELÜS Piyasası'nda kayıtlı yaklaşık 240.000 çiftçi, tüccar, sanayici ve yatırımcıya şeffaf ve güvenli bir platformda kesintisiz hizmet sunulduğunu belirtti. Tarım üreticilerini ve tüketicilerini merkezi bir platformda buluşturarak, tarım sektörünün ve ekonominin istikrarlı büyümesine önemli katkılar sağladıklarını dile getirdi.
2024 yılının son çeyreğinde ELÜS Piyasası’nda ürün piyasası aracı kurumlarının (ÜPAK) faaliyete geçeceğini ve böylece ülke genelinde yaygın acentelik ağı ile daha geniş bir çiftçi ve yatırımcı kitlesine ulaşmayı hedeflediklerini söyleyen KIRALİ, böylece tarım piyasasının derinliğinin ve likiditesinin daha da artacağını öngördüklerini belirtti.
Öngörülebilir Tarım Piyasası: Emtia Vadeli İşlem Piyasası
Tarım piyasalarında sürdürülebilir bir ekosistem yaratmayı hedeflediklerini dile getiren KIRALİ, önümüzdeki dönemde hayata geçirmeyi planladıkları vadeli işlem piyasasının, ileri tarihli fiyat oluşumuna imkan sağlayarak öngörülebilir bir tarım piyasası için önemli bir adım olduğunu belirtti.
Vadeli işlem piyasasının tarım emtialarının alım-satımını daha likit hale getireceğini, piyasa derinliğini artıracağını ve yatırımcıların daha etkin bir piyasada işlem yapmalarına olanak tanıyacağını vurgulayan KIRALİ, ileri tarihli fiyat oluşumunun tarım ürünleri piyasasının daha öngörülebilir ve istikrarlı hale gelmesini destekleyeceğini belirtti.