Foreks - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) rezerv kompozisyonunun iyileştirilmesine yönelik çalışmalara 2025 yılında da devam edileceğini açıkladı.
TCMB "2025 Yılı Para Politikası Metni"ni yayımladı.
Buna göre, 2025 yılında dalgalı döviz kuru rejimi sürdürülecek ve döviz kurları, serbest piyasa koşullarında, arz ve talep dengesine göre oluşmaya devam edecek.
TCMB, fiyat istikrarı temel hedefi doğrultusunda parasal aktarım mekanizmasını güçlendirmek ve para politikası duruşunu desteklemek amacıyla tüm likidite yönetimi araçlarını etkili şekilde kullanmaya devam edecek. Bu kapsamda, likidite yönetimi genel çerçevesi, piyasadaki likidite düzeyi ve likiditenin sistem içindeki dağılımı dikkate alınarak belirlenecek.
TCMB’nin temel politika aracının, miktar ihalesi yöntemiyle gerçekleştirilen bir hafta vadeli repo ihalesinin faiz oranı olduğu belirtilen Raporda, şöyle devam edildi:
"Bu çerçevede, TL likidite yönetiminde; Gecelik piyasa faiz oranlarının politika faizi etrafında oluşmasının sağlanması, uygulanan likidite yönetimi stratejisi ile uyumlu şekilde para piyasalarının etkin ve istikrarlı çalışması, kullanılan araçların para politikasının etkinliğini desteklemesi, ödeme sistemlerinin kesintisiz çalışmasının temini hedeflenmektedir.
Likiditenin haftanın günlerine dengeli dağılımının sağlanması amacıyla, gerekli görülen günlerde, 5 ile 12 gün arasında olmak kaydıyla farklı vadelerde birden fazla repo ihalesi düzenlenebilecektir. Likiditede öngörülemeyen nedenlerle sıkışıklık ortaya çıkması halinde 13.00-16.00 saatleri arasında haftalık vadede miktar yöntemiyle gün içi repo ihalesi yapılacaktır.
Sadeleşme adımları kapsamında, TCMB nezdindeki Açık Piyasa, Bankalararası Para Piyasası ve Döviz Piyasaları işlemlerinde geçerli olan teminat iskonto oranları gözden geçirilmiştir. Bu çerçevede, TÜFE’ye endeksli DİBS ve kira sertifikalarının iskonto oranının yüzde 80'den yüzde 30'a indirilmesine karar verilmiştir. Önümüzdeki dönemde, ihtiyaç halinde teminat koşulları gözden geçirilecektir.
TCMB likidite yönetiminde araç çeşitliliğinin ve operasyonel esnekliğin korunabilmesi için teknik nedenlerle APİ portföyünde yeterli miktarda DİBS ve T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Varlık Kiralama Anonim Şirketi (HMVKŞ) tarafından ihraç edilen TL cinsi kira sertifikası bulundurulması gerekmektedir. 2024 yılı Para Politikası Metni çerçevesinde, 2023 yıl sonunda toplam nominal 193,5 milyar TL seviyesinde bulunan APİ portföyünün nominal 28,2 milyar TL’lik kısmı itfa olurken, 2024 yılında düzenlenen ihaleler ile portföye nominal 9 milyar TL tutarında kira sertifikası alımı gerçekleştirilmiştir. APİ portföyü 20 Aralık 2024 tarihi itibarıyla nominal 9,2 milyar TL kira sertifikası ve nominal 165,1 milyar TL DİBS olmak üzere toplam nominal 174,3 milyar TL seviyesindedir."
-TCMB APİ Portföy Büyüklüğü Korunacak-
TCMB, 2025 yılında TCMB APİ portföy büyüklüğünün mevcut seviyelerini koruması hedeflediğini bildirdi.
Raporda, "Önümüzdeki yıl vadesi gelecek nominal 36,5 milyar TL’lik kısım öncelikli olmak üzere söz konusu portföy büyüklüğünün korunması için doğrudan alım işlemleri gerçekleştirilebilecektir. " denildi.
Raporda şöyle devam edildi:
"Bu çerçevede;
▪ Doğrudan alım işlemlerinin, APİ portföyünün itfa profili ve piyasadaki likidite koşulları dikkate alınarak yıl içinde dengeli ve öngörülebilir bir çerçevede gerçekleştirilmesi,
▪ APİ portföyünün yapısı dikkate alınarak TL cinsi kira sertifikası alımlarına öncelik verilmesi,
▪ Doğrudan alımı yapılacak kıymetlerin alım yapılacak ayın ilk iş günü saat 10.00’da veri dağıtım firmaları aracılığıyla ilan edilmesi,
▪ Alım ihalesi düzenlenebilecek günlerin piyasa koşulları dikkate alınarak belirlenmesi ve bu kapsamda açılan ihalelerin bir iş günü sonrası valörlü gerçekleştirilmesi,
▪ Alım ihalesine konu ihale miktarlarının piyasa koşulları dikkate alınarak belirlenmesi,
▪ İhalelere ilişkin diğer hususlarda mevcut düzenlemelerin geçerli olması ile birlikte, ihale miktarı, kıymet türü ve ihale yöntemine ilişkin olarak gerektiğinde her türlü değişikliğin yapılabilmesi planlanmaktadır."
-Dalgalı Kur Rejimi Devam Edecek-
TCMB, 2025 yılında dalgalı döviz kuru rejimi sürdürüleceğini ve döviz kurlarının, serbest piyasa koşullarında, arz ve talep dengesine göre oluşmaya devam edeceğini açıkladı.
Raporda, "TCMB’nin, döviz kurlarının seviyesine ilişkin herhangi bir hedefi olmayıp, kurların düzeyini ya da yönünü belirleme amacıyla herhangi bir döviz alım ya da satım işlemi yapılmayacaktır. TCMB, döviz piyasasının etkin bir şekilde çalışabilmesi ve sağlıklı fiyat oluşumlarının desteklenmesi amacıyla döviz kuru gelişmelerini ve buna ilişkin risk faktörlerini yakından takip etmeye ve gerekli önlemleri alarak ilgili araçları kullanmaya devam edecektir." denildi.
2025 yılında rezerv biriktirme amaçlı olarak TL karşılığında yurt içinde cevherden üretilen altın alımı işlemlerine devam edilecek. Ayrıca, piyasa koşulları çerçevesinde bankalarla lokasyon swap işlemleri gerçekleştirilebilecek.
TCMB ile döviz piyasalarında işlem yapmaya yetkili bankalar arasında gerçekleştirilen döviz karşılığı efektif işlemlerine devam edilecek.
TCMB nezdindeki Döviz Depo Piyasasında bankalara yaklaşık olarak toplam 50 milyar ABD doları limit ile bir hafta ve bir ay vadeli döviz likiditesi imkânı sağlanmaya devam edilecektir.
Bankalar, TCMB’ye kendilerine tanınan limitler çerçevesinde ve çeşitli vadelerde teminat döviz deposu veya altın deposu getirebilecek.
Raporda şöyle devam edildi:
"Para politikasının etkinliği ve finansal istikrar açısından uluslararası rezervlerin güçlendirilmesi büyük önem arz etmektedir. Uluslararası rezervler, parasal sıkılaşma ve makroihtiyati çerçevede atılan sadeleşme adımlarının etkileri ile güçlü bir artış eğilimi göstermiş ve brüt rezervler 13 Aralık 2024 itibarıyla 163,5 milyar ABD dolarına ulaşmıştır. Swap hariç net rezervler ise sene başından 13 Aralık 2024 tarihine kadar olan dönemde 87,2 milyar ABD doları iyileşerek 50,1 milyar ABD doları seviyesine yükselmiştir. Bu doğrultuda, 2025 yılında da piyasa koşulları elverdiği müddetçe rezerv biriktirilmesi yönündeki stratejiye devam edilecek ve uluslararası rezervlerdeki istikrarlı artış eğiliminin devamlılığı sağlanacaktır.
TCMB, rezerv yönetimi kapsamında dış yükümlülüklerinin azaltılması amacıyla uluslararası depo alım işlemleri ile yabancı ülke merkez bankaları ile gerçekleştirilen para takası anlaşmalarını gözden geçirmektedir. 2024 yılında bahsi geçen kalemlerde gerçekleştirilen azaltımlarla dış yükümlülüklerde 10,6 milyar ABD doları karşılığı iyileşme sağlanmıştır. Uluslararası rezervler güçlendirilirken, rezerv kompozisyonunun iyileştirilmesine yönelik çalışmalara 2025 yılında da devam edilecektir. "
-TCMB Kredi Programları-
20 Aralık 2024 tarihi itibarıyla ihracatçılar ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerde bulunan firmalara Türk lirası olarak kullandırılan reeskont kredisi tutarı 563,8 milyar TL olarak gerçekleşti. Aynı dönemde reeskont kredileri taahhütlerine istinaden TCMB’ye yapılan döviz satışları vasıtasıyla TCMB döviz rezervlerine yaklaşık 16,8 milyar ABD doları katkı sağlandı.
İhracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredilerinin etkin kullanımının desteklenmesine yönelik olarak reeskont kredisi kullanımlarında net ihracatçı olma şartı yerine 13 Ocak 2025 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere ihracatçı skoru uygulamasına geçildi.