(Görüş ve ayrıntılar eklendi)
Behiye Selin Taner
İSTANBUL, 3 Aralık (Reuters) - Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) Kasım'da giyim ve ayakkabı ile gıda kalemlerindeki artış öncülüğünde beklentilerin üzerinde yüzde 0.67 artarken, Rusya'ya gıda ihracatının yasaklanmasının ardından içeriye sürülen gıda ürünlerinde başlayan fiyat düşüşlerinin Aralık itibariyle enflasyona etkisi izlenecek.
Bazı ekonomistler fiyat düşüşlerinin Aralık itibariyle enflasyona olumlu yansıyabileceğini belirtirken, yine de enflasyonun TCMB'nin yıl sonu beklentisi olan 7.9'un üzerinde gerçekleşeceği tahmin ediliyor.
Rusya'nın bazı Türk ürünlerinin ithalatına getirdiği yasağın ardından ihracat için alternatif pazar arayışları gündeme gelirken; dayanıklılığı diğer ihraç mallarına göre çok daha düşük olan yaş meyve sebzede ise ihraç ürünleri iç pazara sürülmeye başlandı.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre yıllık enflasyon ise Kasım'da yüzde 7.58'den yüzde 8.10'a yükseldi.
Verilere göre, özel kapsamlı TÜFE göstergelerinden "H" Kasım'da yıllık olarak yüzde 8.74'ten yüzde 8.94'e, "I" ise yüzde 8.92'den yüzde 9.22'ye yükseldi.
Odeabank notunda çekirdek enflasyonun aylık bazda yüzde 0.89 artarken, yıllık çekirdek enflasyonun yüzde 9.22 ile Eylül 2014 sonrası en yüksek seviyeye çıktığı belirtilerek, "Mevcut döviz kuru seviyeleri ile Aralık'ta çekirdek enflasyon göstergelerinin ivme kaybedebileceğini ve Rusya'nın yaptırımları ile gıda fiyatları üzerindeki yukarı yönlü baskının kısa vadede azalabileceğini düşünüyoruz. Fakat Rusya yaptırımlarının arz-talep koşullarına yönelik beklentileri etkileyerek uzun vadede gıda fiyatlarındaki oynaklığı artırabileceği riskini göz ardı etmemek gerektiğini düşünüyoruz" denildi.
Oluşan arz fazlası şimdiden fiyatları aşağı çekmeye başlarken, ekonomistler bu durumun sürmesi halinde ihracattaki kayıplara karşın enflasyonda büyük bölümü Aralık ve devamındaki bir kaç ayda enflasyonda yıllık bazda toplam 0.5 puana ulaşabilecek aşağı yönlü etki gözlenebileceğini belirtiyor. urn:newsml:reuters.com:*:nL8N13S0Y3
Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar'ın notunda, "Enflasyonun hali hazırda geldiği seviye TCMB'nin yılsonu beklentisi olan yüzde 7.9 ve bizim yılsonu beklentimiz olan yüzde 8.2 seviyelerinin yakalanmasının zor olduğunu gösteriyor. Geçen yıl Aralık ayında enflasyonun aylık bazda negatif yüzde 0.44 geldiğini göz önünde bulundurduğumuzda enflasyonun Aralık ayında yıllık bazda yükselmeye devam etmesi ve yılı yüzde 8'in üzerinde sonlandırma ihtimali yüksek görünüyor.
EN YÜKSEK KATKI GİYİM GRUBUNDA
Oyak Yatırım Başekonomisti Mehmet Besimoğlu, "Enflasyonun yükselişinde etkili ana kalem giyim ve ayakkabı grubu oldu. Ancak kritik olan çekirdek 'I' endeksinin yüzde 9 seviyesini aşmış olması. Buna karşın TCMB fonlama maliyetini düşürüyor, bu da enflasyondan çok kura odaklı olduğunu gösteriyor. Bu durumda yılsonu için yüzde 8.5 olan tahminimiz aşılabilir. TCMB, Fed kararı sonrası Ağustos ayında açıkladığı politikada sadeleştirmeyi uygulamaya başlayabilecektir" dedi.
Besimoğlu, Yİ-ÜFE'nin eksi çıkmasının enflasyonist baskıyı azaltacağını, Rusya'ya yapılan meyve-sebze ihracatının yasaklanması sonucu Aralık'ta fiyatların bir miktar düşük hatta hatta eksi çıkabileceğini söyledi.
TÜİK verilerine göre, Kasım'da aylık bazda en yüksek artış yüzde 5.37 ile giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşti. Gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 1, ev eşyasında yüzde 0.66, konutta yüzde 0.54 ve haberleşmede yüzde 0.35 artış görüldü.
Verilere göre Yİ-ÜFE Kasım'da yüzde 1.42 gerilerken, yıllık bazda ise yüzde 5.25 artış kaydetti.
Öte yandan aylık en fazla düşüş gösteren grup yüzde 0.78 ile ulaştırma olurken, eğlence ve kültürde yüzde 0.54 ve çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 0.28 düşüş gerçekleşti.
TÜFE'de yıllık bazda ise en fazla artış yüzde 13.44 ile lokanta ve oteller grubunda görülürken, eğlence ve kültür yüzde 11.74, çeşitli mal ve hizmetler yüzde 11.37, ev eşyası yüzde 10.50, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 9.51 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama grupları oldu. (Redaksiyon Birsen Altaylı)