(Ayrıntılar ve siyasilerin açıklamaları eklendi)
Nevzat Devranoglu
ANKARA, 3 Mayıs (Reuters) - Enflasyonun uzun bir süredir çift haneye yakın seyretmesindeki ana belirleyici olan gıda fiyatlarındaki artışın çift haneden yüzde 1'lere gerilemesiyle yıllık enflasyon Nisan'da yüzde 7.46'dan yüzde 6.57'ye düşerek 3 yılın en düşük seviyesine geriledi.
Ekonomistler gıda kaynaklı olarak manşet enflasyonda görülen sert düşüşlerin ardından yüzde 6.57 seviyesinin 2016 yılı için dip olabileceğini belirtirken, çekirdek enflasyonun benzer bir trendi yansıtmamasını ise Merkez Bankası'ndan sıkı duruşun devamının gerekliliğine dair bir işaret olarak görüyorlar.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre TÜFE Nisan'da yüzde 0.78 ile yüzde 1 olan beklentilerin altında artış gösterdi. Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ise Nisan'da yüzde 0.52 artarken yıllık artış yüzde 3.8'den yüzde 2.87'e geriledi.
Analistler yıllık enflasyonda yaşanan gerilemenin ana nedeninin gıda fiyatlarında son birkaç ayrıdır devam eden düşüş olduğuna dikkat çektiler. Ocak ayında yıllık bazda yüzde 11 civarında olan gıda enflasyonu Mart'taki yüzde 4.58'den düşüşünü devam ettirerek Nisan'da yüzde 1.38'e geriledi.
Başbakan Ahmet Davutoğlu partisinin grup toplantısında yaptığı konuşmada enflasyondaki düşüşe dikkat çekerek, "Bu istikrarın kararlılığın AK Parti'nin işini ne kadar ciddiyetle yaptığının göstergesidir. Bu kararlılık devam edecek" dedi.
Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz ise yıllık enflasyonun 2013 yılı Nisan ayından beri en düşük seviyeye gerilediğine dikkat çekerek, "Son üç ayda enflasyonda gerileme gıda fiyatları kaynaklı olmak üzere devam etmiştir. Enflasyonda kaydedilen bu gerilemede baz etkisinin yanı sıra TL'nin istikrarlı seyri ve birikimli döviz kuru etkisinin zayıflaması da etkili olmuştur" dedi ve ekledi:
"Bununla birlikte çekirdek enflasyon katılığını korumaktadır. TCMB'nin para politikası ile etkileyebildiği ve özellikle izlediği I endeksi yıllık yüzde değişimi bir önceki aya göre 0.1 puan azalarak yüzde 9.41 olmuştur. Enflasyondaki bu düşme eğilimi OVP yıl sonu hedefi olan yüzde 7.5'in korunmasını sağlamaktadır. Bundan sonraki süreçte de belirsizlikleri azaltarak sürdürülebilir büyümeye katkı sunan enflasyon ile mücadelemiz devam edecektir."
ÇEKİRDEKTEKİ KATILIK KALICILIK AÇISINDAN SORU İŞARETİ
Manşet enflasyondaki düşüşe karşın çekirdek enflasyonda benzer bir trend oluşmaması enflasyondaki düşüşün kalıcılığına ilişkin önemli soru işaretleri olarak yorumlanıyor. Veriler çekirdek enflasyondaki katılığın devam ettiğini gösteriyor. Özel kapsamlı TÜFE göstergelerinden "H" Mart ayındaki yıllık yüzde 9.32'den Nisan'da olarak yüzde 9.21'e gerilerken, "I" yüzde 9.51'den yüzde 9.41'e geriledi.
İş Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, "Aylık enflasyondaki düşüşün belirleyicisi olan gıda çekirdek enflasyon hesaplamasına dâhil edilmediğinden çekirdek enflasyondaki düşüş sınırlı" dedi ve ekledi:
"Çekirdek göstergelerde iyileşmenin sınırlı kalması enflasyondaki iyileşmenin kalıcı olmayabileceğine ve Merkez Bankası'nın sıkı parasal duruşu koruması gerektiğine işaret ediyor... Yıllık enflasyon artık dip noktasına yakın, önümüzdeki aylar itibariyle yıllık enflasyon yönünü yukarı döndürecek."
Verilerin ayrıntılarına bakıldığında aylık en yüksek artış yüzde 12.60 ile giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşirken eğitimde yüzde 0.87, eğlence ve kültürde yüzde 0.76, ev eşyasında yüzde 0.7 ve ulaştırmada yüzde 0.62 artış gerçekleşti. Aylık düşüş gösteren tek grup ise yüzde 1.48 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu.
İlk çeyrekte gıda fiyatlarındaki düşüşün Rusya'nın uyguladığı ambargo nedeniyle iç pazara yönelen yaş-sebze meyvenin fiyatları aşağı çekmesinden kaynaklanmış olabileceği belirtiliyor.
Rusya'nın bazı Türk ürünlerinin ithalatına getirdiği yasağın ardından ihracat için alternatif pazar arayışları gündeme gelirken; dayanıklılığı diğer ihraç mallarına göre çok daha düşük olan yaş meyve-sebze ihraç ürünleri Aralık ayından beri iç pazara sürülüyor.
Bir diğer taraftan ise hükümet gıda fiyatlarındaki yüksek seyrin düşürülmesi için başta et olmak üzere sektörde bazı tavan fiyat uygulamaları gerçekleştirirken dönem dönem de belli sektörlere yönelik ithalat kotası açıyor.
YILSONU TAHMİNİ %7.5, EKONOMİSTLER %8 ÖNGÖRÜYOR
TCMB Başkanı Murat Çetinkaya 26 Nisan'da gerçekleştirilen yılın ikinci enflasyon raporunda, gıda fiyatlarında geçmiş yıllarda yüksek oynaklık ile karşılaştıklarını, bu nedenle de 2016 yılına ilişkin yıl sonu enflasyon tahminini değiştirmeyerek yüzde 7.5 seviyesinde tuttuklarını söylemişti. raporunda gıda fiyatlarının katkısı ile tüketici enflasyonunun kısa vadede düşmeye devam edeceği, daha sonra baz etkileri kaynaklı yükselmesi beklenen enflasyonun, yılın ikinci yarısında dalgalı bir seyir izleyeceği belirtilmişti. veri öncesi 23 kurumun katılımıyla yaptığı ankete göre, yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 8 seviyesinde yer alıyor.
Verinin ardından kur ve tahvil bono piyasasında sınırlı da olsa bir iyimserlik gözlendi. Ancak yatırımcıların küresel merkez bankalarının agresif politika genişlemeleri üzerinden ekonomik büyümeyi ne kadar destekleyebileceklerine dair şüphelerinin ortaya çıkması nedeniyle küresel piyasalarda yaşanan riskten kaçış ile enflasyon verilerinin yarattığı iyimserlik kalıcı olamadı.
(Redaksiyon Orhan Coşkun, Ebru Tuncay)