(Ekonomi Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklama eklendi)
İSTANBUL, 14 Ekim (Reuters) - Cari açık dış ticaret açığındaki düşüşe paralel Ağustos ayında sert daralma kaydederek Ekim 2009'dan bu yana en düşük olan 163 milyon dolara gerilerken, Ocak-Ağustos döneminde ise 25.67 milyar dolar oldu.
Analistler, öncü dış ticaret verilerinin de işaret ettiği üzere cari açıktaki iyileşme eğiliminin sürmesini bekliyor.
Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, 12 aylık cari işlemler açığı ise Temmuz ayındaki 45.11 milyar dolardan 43.05 milyar dolara geriledi.
Dış ticaret açığı, Ağustos ayında petrol fiyatlarındaki düşüş ve otomobil ihracatındaki artışın desteğiyle yüzde 39.8 düşüşle 4.89 milyar dolar olarak gerçekleşmişti. urn:newsml:reuters.com:*:nL5N12013O
Cari açık Temmuz ayında 3.19 milyar dolar, geçen yılın Ağustos ayında 2.22 milyar dolar olmuştu.
Reuters anketinde cari işlemler dengesinin Ağustos ayında 50 milyon dolar ile 2009 yılının Ekim ayından beri ilk kez fazla vermesi bekleniyordu. urn:newsml:reuters.com:*:nL8N12E09P
Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvcı Tokalı, cari dengedeki iyileşme görünümünün korunduğunu söyleyerek, "Ağustos ayında cari açığın sınırlı kalmasında, dış ticaret açığındaki sert daralmanın yanı sıra, doğrudan yatırımlara ait kâr transferlerinde devam eden yavaşlamanın da etkisi bulunuyor. Turizm gelirleri mevsimsel olarak katkı sağlasa da, beklenenden daha zayıf bir performans gösteriyor" dedi.
Tokalı, "Eylül sonuna ait tahminimiz, açığın 41 milyar doların altına inilebileceği yönünde. Yıl sonuna ait beklentimizi de 40 milyar dolardan 38 milyar dolara indiriyoruz" dedi.
Açıklanan son OVP'de cari açık beklentisi 2015 için 46 milyar dolardan 36.7 milyar dolara revize edilirken, GSYH'ye oran yüzde 5.2 olarak açıklandı. urn:newsml:reuters.com:*:nL8N12B10N
ZEYBEKCİ: DIŞ TİCARETTE TL KULLANIMI %14'E ULAŞTI
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, cari açığın ilk 8 aylık periyotta 25.7 milyar dolara gerilediğini belirterek, "Toplam 2014-2015'te cari açığımızda yüzde 42 iyileşme var. Bu Türk ekonomisi için son derece başarıdır... En önemli girdilerden bir tanesi doğrudan yabancı yatırım 11.8 milyar dolara ulaştı. Yılsonu rakamlarının bundan daha iyi olacağını göreceğiz" dedi.
KONUTDER tarafından düzenlenen toplantı sonrası gazetecilere açıklamada bulunan Zeybekci, "Türkiye dış ticarette TL kullanımını yüzde 14'ler seviyesine getirdi. Bu da cari açığın finansmanında yabancı finansman ihtiyacımızı düşürüyor. Yaklaşık olarak bir puan düşürüyor... Bu sene cari açığın yabancı finansmana duyduğu ihtiyaç yüzde 3'lerin konuşulduğu bir noktaya geliyor. Türkiye artık, cari açık Türkiye için bir problem olmaktan çıktı diyebilir" dedi.
Öte yandan Ekonomi Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, cari açıktaki düşüşün temel olarak dış ticaret açığındaki gerilemeden kaynaklı olduğu belirtilerek, yıl sonuna doğru cari açıktaki iyileşmenin devam edeceği ifade edildi.
Analistler cari açıkta finansman tarafının Ağustos'ta pek olumlu olmadığını belirtirken, sermaye hareketlerinde Ağustos'ta 4.8 milyar dolarlık çıkış gerçekleşti.
Bu durumda bankaların yurtdışı TL mevduatlarının 1.3 milyar dolar artması ve bankaların kısa vadeli kredilerde 2.5 milyar dolar tutarında borç ödemeleri etkili oldu.
Öte yandan yurtdışı yerleşikler hisse senedi piyasasında 347 milyon dolar, devlet iç borçlanma senetleri piyasasında da 393 milyon dolar net satım yaptı.
İş Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, uzun vadeli sermaye akımlarının güçlü kalmasının ise iyi haber olduğunu söyleyerek, "Bankaların 2.2 milyar dolarlık uzun vadeli borçlanması ve 1.5 milyar dolarlık (1.3 milyar doları Socar'ın yüzde 13'lük hissesini Goldman Sachs'a satmasından kaynaklanıyor) doğrudan yatırım girişi toplam girişi 4.1 milyar dolara çıkardı" dedi.
Yatırım bankası Goldman Sachs GS.N , Ağustos ortasında SOCAR Türkiye'nin yüzde 13 hissesini 1.3 milyar dolar karşılığında aldı. urn:newsml:reuters.com:*:nL5N10P3MT
Kömürcüoğlu, "Dış ticaretteki daralma nedeniyle cari açıkta düzeltme bekleniyordu. Benzer bir durumu Eylül cari dengesinde de bekliyoruz. Petrol fiyatlarındaki düşüş cari açığa yansımaya devam ediyor. Yılın kalanında cari açıktaki düzeltmenin süreceğini düşünüyoruz, 35.8 milyar dolarlık yıl sonu cari açık tahminimizi koruyoruz" dedi.
TCMB verilerine göre hizmetler dengesinden kaynaklanan net gelirler Ağustos'ta 583 milyon dolar azalarak 3.95 milyar dolara geriledi. Verilere göre parasal olmayan altın kalemi altında, bir önceki yılın Ağustos ayında 145 milyon dolar, bu yılın aynı ayında ise 260 milyon dolar net ithalat gerçekleşti.
Hizmetler dengesi altında seyahat kaleminden kaynaklanan net gelirler, bir önceki yılın aynı ayına göre 586 milyon dolar azalarak 3.36 milyar dolara gerilerken, birincil gelir dengesi kalemi altında yatırım geliri kaleminden kaynaklanan net çıkışlar, bir önceki yılın aynı ayına göre 72 milyon dolar azalarak 497 milyon dolar oldu.
Resmi rezervler Ağustos ayında 399 milyon dolar azalırken, net hata noksan kaleminde 1.43 milyar dolarlık giriş oldu.