(Ayrıntılar eklendi)
İSTANBUL, 24 Şubat (Reuters) - Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED) Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Erdem, geçen yıl Türkiye'ye 12.1 milyar dolar uluslararası doğrudan yatırım (FDI) girişinin sağlandığını, Türkiye ve bölgedeki gelişmelere bakıldığında bu rakamın düşük olmadığını söyledi.
Erdem, YASED'in 36. Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada, geçen yıl Türkiye'de yapılan doğrudan uluslararası yatırımın yüzde 70'lik kısmının yılın ikinci yarısında, darbe girişiminden sonra gerçekleştiğine dikkat çekerek, "2016 yılında ülkemize uluslararası doğrudan yatırım (FDI) girişinin 12.1 milyar dolar olduğunu görüyoruz. Bu, ülkemiz ve bölgemizdeki gelişmeleri dikkate aldığımızda düşük bir rakam değil. Ayrıca yatırımların yıl sonuna doğru artan bir eğilimde olması olumlu bir gösterge" diye konuştu.
Erdem, 2002 yılına kadar yılda yaklaşık 1-2 milyar dolar seviyesinde olan uluslararası doğrudan yatırım girişlerinin, serbest piyasa ekonomisinin ihtiyaç duyduğu reformların gerçekleştirilmesinin ve Avrupa Birliği ile üyelik müzakerelerinin başlamasının etkisiyle yükseldiğini, 2005 yılından bu güne kadar toplam 175 milyar dolar, yılda ortalama 14.5 milyar dolara ulaştığını söyledi.
Erdem, Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü (UNCTAD) Dünya Yatırım Raporu geçici verilerine göre 2016 yılında küresel FDI akışının yaklaşık yüzde 13 düşmüş olmasının beklendiğini söyledi.
E&Y Türkiye Kurumsal Finansman Bölüm Başkanı Müşfik Cantekinler de, geçtiğimiz günlerde yabancı yatırımlarla ilgili yaptığı değerlendirmede kurdaki anormal dalgalanma, Suriye ve Rusya ile ilgili gelişmeler, darbe girişimi, OHAL ve terör olaylarının üst üste gelmesinin Türkiye'ye yabancı ilgisini sınırladığını söylemişti. verilerine göre, Türkiye'deki birleşme ve satın alma (M&A) işlemleri 2016 yılında yüzde 53 düşüşle 7 milyar dolara gerilerken, yabancıların gerçekleştirdiği işlemler de 2.5 milyar dolar ile 2009'dan bu yana en düşük seviyeye indi.
Kamu kaynaklı işlemlerin öncülüğünde M&A hacminin 2017'de 10 milyar dolara yükselmesi öngörülürken; yurtiçi ve bölgedeki güvenlik endişeleri, ekonomik büyümede yavaşlama ve kurdaki dalgalanmanın ise yabancı ilgisini yine sınırlaması bekleniyor.
Yaptığı konuşmada kamu ile yakın iletişim ve işbirliğinin çok önemli olduğunu vurgulayan Erdem, YASED'in bu iletişimde etkin bir köprü görevi gördüğünü söyleyerek, "Bu işbirliğinde özellikle öngörülebilirliğin ve uluslararası standartlarda yasal düzenlemelerin altı çiziliyor. Her türlü yasama faaliyeti öncesinde özel sektörle daha da fazla istişare ve etki analizleri önem kazanıyor" dedi.
KÜRESEL FDI'IN 2016'DA %10-15 DÜŞMESİ BEKLENİYOR
UNCTAD tarafından hazırlanan Dünya Yatırım Raporu geçici verilerine göre 2016 yılında hem gelişen hem de gelişmekte olan ekonomilerde olmak üzere küresel FDI akışının yüzde 10-15 civarında düşerek 1.5-1.6 trilyon dolar aralığında gerçekleşmesi bekleniyor.
Raporda düşüş nedenleri olarak ise küresel ekonominin kırılganlığı, talep düşüklüğü, jeopolitik riskler ve özellikle uluslararası şirketlerin karlılıklarındaki düşüş gösteriliyor.
YASED'in Merkez Bankası'na (TCMB) dayandırdığı verilere göre Türkiye'de ise küresel uluslararası yatırım girişlerinin yüzde 1'i olarak 2015 yılında 17.1 milyar dolar, 2016 Ocak-Kasım döneminde ise 8.8 milyar dolar uluslararası yatırım girişi oldu. Bu dönemde Türkiye'ye gelen toplam FDI girişi içinde gayrimenkulün payı ise yüzde 22 olarak gerçekleşti.
YASED'in 2016 yılı faaliyet raporunda yer alan bilgilere göre, 2016'da hizmetler sektöründe 4.1 milyar dolar, gayrimenkulde 3.89 milyar dolar, sinai sektörlerde 2.59 milyar dolar, tarımda 26 milyon dolar, diğer sermayede 2.11 milyar dolar FDI oldu. Öte yandan 2015 yılındaki 364 milyon dolarlık çıkış 2016'da 609 milyon dolara yükseldi.
Önceki yıllara ilişkin değerlendirmenin de yapıldığı raporda, özellikle 2005 sonrası dönemde Türkiye'ye FDI girişlerinde radikal bir değişim gerçekleştiği belirtilerek, "2005 yılına kadar yaklaşık yıllık 1-2 milyar dolar olan FDI girişleri, Türkiye'nin AB'ye giriş sürecinin başlamasının olumlu etkisi ve yapısal reformları gerçekleştirmesiyle önemli bir artış kaydetti" denildi.
FDI girişi 2007 yılında 22 milyar dolarla en yüksek seviyesine ulaşmıştı.
YASED raporuna göre 2012-2016 döneminde Türkiye'ye gelen toplam FDI içinde sanayi sektörü yüzde 48 pay alırken, sanayi sektörü ana faaliyet alanlarından olan imalat ve elektrik&gaz üretimi sektörleri sırasıyla yüzde 22 ve yüzde 8 pay aldı. Toplam FDI girişinde yüzde 52 pay alan hizmetler sektörü altında yer alan finans ve sigorta faaliyetleri kalemi ise toplam girişlerin yüzde 17'sini oluşturdu. Bu dönemde gayrimenkul alımlarının toplam FDI girişlerindeki payı da yüzde 26 olarak gerçekleşti.
Rapora göre 2012-2016 Ocak-Kasım dönemi FDI girişlerinde Avrupa ülkelerinin payı yüzde 68, Ortadoğu ve Körfez ülkelerinin yer aldığı Asya bölgesinin yüzde 24, ABD'nin ise yüzde 7 payı bulunuyor.
Türkiye'ye en fazla FDI girişini sağlayan ülkeler Hollanda, İngiltere, Almanya ve Lüksemburg oldu.
Küresel ve bölgesel ekonomi politikalarında önemli değişikliklerin ve yeni trendlerin ortaya çıktığı bu dönemde, dinamiklerin iyi gözlemlenmesi ve yakın takibinin önem taşıdığı belirtilen YASED raporunda, "Dünyada artarak gelişen ikili ticari ve yatırım anlaşmaları, ekonomik, yasal ve yapısal reformların hızla devam ettirilmesi, özellikle Gümrük Birliği'nin modernizasyonu sürecinde ilerleme sağlanması ve bu kapsamda Orta Vadeli Program'da Türkiye ekonomisinin istikrarlı ve daha rekabetçi bir zeminde büyümesi ve toplum refahının yükseltilmesi hedefleri doğrultusunda hızla ve kararlı bir şekilde ilerlenmesi kritiktir. Bu politikaların hayata geçirilmesi süreci ile doğru orantılı olarak YASED olarak önümüzdeki yıl Türkiye'ye yönelik FDI akışının artabileceğine inanıyoruz" denildi.