(Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Bülent Gedikli'nin açıklamaları ve JCR Eurasia'dan Ökmen'in açıklamaları derlendi)
ANKARA, 30 Ocak (Reuters) - Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Bülent Gedikli Cuma günü açıklanan kredi derecelendirme kuruluşları Fitch ve S&P kararının ekonomik temellere dayanmadığını kararların siyasi olduğunu belirtirken, bir başka derecelendirme kuruluşu olan JCR Eurasia Rating'in Başkanı Orhan Ökmen ise önemli olayların arifesinde yapılan not değişikliklerinin haksızlık oluşturabileceğini belirtti.
Gedikli kredi derecelendirme kuruluşlarının Cuma günü Türkiye'nin kredi notuna ilişkin yaptıkları değerlendirmelerin ardından Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, "'Anayasa referandumu yaparsanız' diye başlayan not kararı ekonomik değil siyasidir,içişlerine müdahaledir. Bunu görmemezlikten gelmek imkansız" dedi ve şöyle devam etti:
"7 Haziran sonrası Hendek siyaseti yapanlarla 15 Temmuz sonrası not indirenlerin Türkiye'ye karşı ortak hareket ettiği artık aşikar... Geçen hafta 'Türkiye'nin notunu indirirseniz kendi itibarınızı kaybedersiniz' demiştim. Uluslararası arenada bu skandal konuşuluyor."
Gedikli ayrıca "Fitch ve S&P'nin yapmaya kalktığı operasyona ne piyasalar ne de yatırımcılar aldırış etmedi, kararın subjektif olduğu gün gibi ortaya çıktı" derken "Kimse ve hiçbir kuruluş Türkiye Cumhuriyeti'nin ve vatandaşlarının geleceğinden daha önemli değildir. Türkiye her türlü manipülasyon ile ilgili hukuki süreç başlatma hakkını kullanabilecek özgüvendedir. Buna herkes dahildir" yorumunda bulundu.
Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, 2012 yılından bu yana yatırım yapılabilir seviyede tuttuğu Türkiye'nin kredi notunu ekonomik performans ile kurumların bağımsızlığını zayıflatan siyasi gelişmeler ve güvenlik durumunu gerekçe göstererek bir kademe düşürerek BB-'ye indirdi.
Üç büyük kredi derecelendirme kuruluşu arasında Türkiye'ye tek yatırım yapılabilir düzeyde notu veren Fitch'in kararıyla Türkiye'nin yatırım yapılabilir düzeyde kredi notu kalmadı. başka kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor's (S&P) ise sürpriz bir şekilde Türkiye'nin kredi notu görünümünü otoritelerin enflasyon ve TL'de değer kaybı yaratan baskıları sınırlama gücünün azaldığını gerekçe göstererek durağandan negatife düşürdü.
Türkiye'yi yatırım yapılabilir düzeyin iki kademe altında BB notuyla değerlendiren S&P, yayımladığı kredi notu değerlendirmesinde otoritelerin enflasyon ve kuru kontrol alma gücünün azalması ve Türkiye ekonomisinde yüksek dolarizasyon nedeniyle TL'nin değer kaybının şirket bilançoları ile finans sektörünün aktif kalitesini bozabileceğine ve büyümeyi yavaşlatabileceğine dikkat çekti. ÖNEMLİ OLAYLARIN ARİFESİNDE NOT DEĞİŞİKLİĞİ HAKSIZLIK OLUŞTURABİLİR
JCR Eurasia Rating'in Başkanı Orhan Ökmen ise Türkiye'nin şu anda, usulün tekniğin önüne geçtiği istisnai bir konjonktürden geçtiğine dikkat çekerek, "Önemli olayların arifesinde not değişikliği yapmamak derecelendirme literatürünün metodolojik olarak önemli bir taahhüdüdür. Böylesine istisnai konjonktür dönemlerini dikkate almadan yapılacak bir not değişikliğinin, haksızlık ve adaletsizlik durumu oluşturacağı bilinen bir sonuçtur. Gündem konularının sonuçlarının şekillenmesini beklemek, öngörü hatasını, haksızlığı ve adaletsizliği önleyecek en doğru yöntemdir" dedi.
Ökmen Türkiye'nin yatırım yapılabilir notlarını koruma konusunda zorlandığı bir noktaya gelmiş olduğunu ve hatta teknik olarak not indirimi zeminine ulaştığı hususunda hiçbir tereddüt olmadığını belirterek, "Gündem konularının netleşmesini beklemeden not değişikliğine gidilmesinin, gündem konularının bir kısmının sonuçları üzerinde lehte ve aleyhte pozisyon yarattığı bilinmektedir" dedi ve ekledi:
"Rating kuruluşlarının, ülkelerde ilave pozisyon yaratmamaya veya ülkelerin kendi pozisyon sonuçları üzerinde etkili olmamaya özen göstermeleri beklenir. Not aksiyonlarının gerekçelerinde teknik olarak herhangi bir faktörel hatanın olmamış olması, usul hatasının varlığını yadsımaz."
Parlamenter sistemden cumhurbaşkanlığı sistemine geçilmesine yönelik Anayasa değişikliği paketi kısa süre önce TBMM'de kabul edildi.
Anayasa'ya göre, Parlamento'da 330 ila 367 oy aralığında kabul edilen anayasa değişiklik tekliflerinin Cumhurbaşkanı tarafından onaylanması ve resmi gazetede yayımının ardından geçecek 60 gün sonrasına denk gelen ilk Pazar günü referandum yapılması gerekiyor.
JCR, Türkiye'nin uzun vadeli yabancı para ve yerel para notlarını "BBB-", not görünümünü ise "durağan" olarak derecelendiriyor.