(Ayrıntılar eklendi)
İSTANBUL, 10 Ekim (Reuters) - Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı İsmail Yücel, gıdanın enflasyona olumsuz etkisini azaltmak için üreticileri teşvik edeceklerini, tarım kredi kooperatiflerini de değerlendireceklerini söyledi.
Yücel, hallerle ilgili de yasa değişikliği yapılacağını belirtti ve ilk Gıda Komitesi'nde bakanlık olarak bu alandaki değişiklik önerilerini sunacaklarını ifade etti.
Hükümet enflasyondaki yüksek seyrin ana nedenlerinden biri olan gıda fiyatlarını düşürmek üzere son dönemde çeşitli adımlar atıyor. Bu çerçevede enflasyonda gıda kanalı ile gelen baskıyı sınırlamak adına gıda sektöründe fiyat artışlarına neden olan aracılık maliyetlerinin ve fire oranının düşürülmesini içeren tedbirlerin de yer aldığı adımlar atılıyor. TÜİK verilerine enflasyon sepetinde en büyük ağırlık yüzde 21.77 ile gıda kaleminde bulunuyor.
Gıda Perakendecileri Derneği (GPD) tarafından düzenlenen "Ortak Gelişim Kongresi"nde enflasyonla mücadele kapsamında sebze meyve ticaretinde firenin düşürülmesi amacıyla yapılan çalışmalarla ilgili konuşan Yücel, gıda sektöründe depolama ve ambalaj tesisi yatırımı, soğuk havalı araçlarla taşıma yapan girişimcilere teşvik vermek istediklerini söyledi.
Türkiye'de üreticilerin pazar payının yüzde 4, Avrupa'da ise ortalama yüzde 47 olduğunu söyleyen Yücel, "Gıda fiyatlarının enflasyona olumsuz etkisinde belki de en büyük sorun burada. Üreticileri teşvik edeceğiz. Üreticiler bir araya gelmekten imtina ediyor. Bu arada tarım kredi kooperatiflerini de değerlendireceğiz, üreticilerin pazar payını artırmaya yönelik örnek çalışmalar yapıyoruz. Mersin'de Antalya'da bir takım kooperatiflerle örnek çalışmaları yapıyoruz" dedi.
Gıda Komitesi öncülüğünde iki temel alanda düzenleme yaptıklarını ve bunlardan birini 3 Ekim'de bir tebliğ olarak yayınladıklarını söyleyen Yücel, "Lojistik faaliyete ilişkin standartları günümüz koşullara uygun şekilde düzenlenmesi ve zorunlu olarak uygulamaya alınması. Aslında 2012'den beri en büyük hedefimiz buydu; ambalajlama, depolama, soğuk hava, paketleme alanında zorunlu standartlar getirdik ve 2019'dan itibaren de hayatımızın bir parçası olacak" dedi.
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, söz konusu tebliğ ile sebze ve meyvelerin ambalajlanması, taşınması ve depolanmasına ilişkin zorunlu standartlar getirirken; değişen standartlar için 2019 başına kadar geçiş süresi öngörülüyor. bir düzenlemenin de ürünü hasat mahallinden satış noktasına kadar kadar geçirdiği evrelerde teşvik mekanizması olacağını söyleyen Yücel, "Üretici örgütlerinin güçlendirilmesi, pazar payının artırılması, lojistik tesislerinin depolama ambalajlama tesislerinin teşvik edilmesi güçlendirilmesi ve belki de en önemlisi toptancı halinde modernizasyon" dedi ve şöyle devam etti:
"Sadece sebze-meyvenin değil et ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri, su ürünlerinin de alınıp satılabildiği esaslı lojistik merkezler gibi işleyen toptancı halleri oluşturulması. Buna yönelik yeni bir karar oluşturmak üzereyiz. Türkiye'de nelerde toptancı halleri bulunacak bir komisyon marifetiyle belirlenecek ve buralarda zorunlu olarak hal kurulacak. Onun dışındaki toptancı hallerini ürünü toplama merkezleri haline getirecek. Bu önümüzdeki süreçte bir yasa değişikliği gerçekleştirilecek Gıda Komitesi öncülüğünde. Önümüzdeki ilk Gıda Komitesi'nde bakanlık olarak bu alandaki değişiklik önerilerimizi sunacağız ama önerilerimizin en esaslısı toptancı hallerinin modernizasyonu ve lojistik tesislere ilişkin teşviklerimiz olacak" dedi.
Yücel, Türkiye'de nerelerde toptancı hallerinin kurulacağının kararlaştıracağını, bu illerde toptancı hal kurulması için Hazine arazisi tahsisi dahil yatırımları teşvik dahil bir çok alanda kamu destekleri sağlayacaklarını söyledi.
Merkez Bankası Yapısal Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürü Doç. Dr. Semih Tümen ise kongrede yaptığı konuşmada, Gıda Komitesi'nin perspektifinde erken uyarı sistemi ve yapısal alanlar olmak üzere iki temel bacak olduğunu söyleyerek, "(Erken uyarı tarafında) Sepette ağırlığı yüksek olan buğday, mısır, et gibi ürünlerde özellikle kritik zamanlar var, yıl içinde fiyat oluşumunun meydana geldiği; bu noktalarda zamanlı ve doğru adım atabilmek kısa vadeli tedbir anlamında gıda komitesinin ajandasında hep duruyor" dedi ve şöyle devam etti:
"Bir de yapısal alanlar var; arz zinciri, paketleme, saklama, soğuk zincir, nakliye, haller gibi çok çeşitli arz zincirinin kalitesi ile ilgili iyileştirme yapılabilecek alanlar var. Buralarda da doğru adımlar atmak ve ona ilişkin devam eden halka bir şeklinde politikaları birbirileri ile ilişkilendirebileceğimiz ajandalarımız önümüzdeki dönemde de hızlı bir şekilde, bu yıl sonuna kadar öncelikli olmak üzere devreye girecek."
Tümen, bu sene alınan önlemlerle önlem alınan ürünlerde kazanımlar olduğunu söyleyerek, "İkinci olarak da arz zincirine ilişkin alınan önlemler uzun vadede etkisini gösterecek onu da önümüzdeki yıldan itibaren yansımalarının olmaya başlayacağını düşünüyoruz" dedi.