(Görüş ve ayrıntılar eklendi)
İSTANBUL, 29 Aralık (Reuters) - Ekonomik güven endeksi Kasım'daki yükselişin ardından savaş uçağının düşürülmesi sonucu Rusya ile artan tansiyon ve ABD Merkez Bankası'nın beklenen faiz artırımı tedirginliği ile TL'deki değer kaybına paralel Aralık'ta bir önceki aya göre yüzde 3.8 azalarak 100.81 değerine geriledi.
TÜİK açıklamasına göre ekonomik güven endeksindeki düşüş, tüketici, reel kesim (imalat sanayi), hizmet ve perakende ticaret sektörü güven endekslerindeki düşüşlerden kaynaklandı.
Oyak Yatırım Başekonomisti Mehmet Besimoğlu, "Güven endeksindeki hareket son dönemde büyük çapta TL'deki duruma endeksli, döviz yükselince güven endeksi düşüyor. Ya da global/yerel oynaklık artınca TL değer kaybediyor, güven endeksi de düşüyor" dedi ve şöyle devam etti:
"Kasım sonunda Rus savaş uçağının düşürülmesi ardından Rusya ile ilişkilerin gerilmesi TL'nin dolar karşısında değer kaybetmesine neden oldu. Öte yandan Fed'in faiz artırımına gideceği beklentileri de kura yükseliş olarak yansıdı. Dolayısıyla güven endeksindeki düşüş normal. Ancak Fed belirsizliğinin ortadan kalkması, Rusya ile gerginliğin daha da tırmanmaması ile Ocak ayında toparlanma bekleyebiliriz."
Türk hava sahasını ihlal ettiği gerekçesiyle bir Rus savaş uçağı 24 Kasım'da Türkiye tarafından düşürülmüş, bu durum Moskova yönetiminin sert tepkisine neden olmuştu. İki ülke arasında başlayan gerginlik Rusya tarafından Türkiye'ye bazı alanlarda ekonomik ambargolar uygulanmasına neden oldu.
Ekonomik güven endeksi siyasi belirsizlik, güvenlik endişeleri ve TL'deki değer kaybı nedeniyle Eylül ayında 72.9'a gerileyerek TÜİK'in veriyi hesaplamaya başladığı Ocak 2012'den beri en düşük değeri almıştı. Endeks sonraki aylarda yükselişe geçerek Ekim'de 82.9, Kasım'da 104.82 değerini almıştı.
Tüketici güven endeksi Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 4.6 azalarak 73.58 değerine geriledi. Reel kesim güven endeksi yüzde 1.3 azalarak 108.80 değerini aldı. Hizmet ve perakende ticaret sektörü güven endeksleri Kasım ayına göre sırasıyla yüzde 1 ve yüzde 0.4 düşerek Aralık ayında 99.02 ve 104.93 değerlerine ulaştı. İnşaat sektörü güven endeksi ise yüzde 0.7 artarak 85.11 değerine yükseldi.
Ekonomik güven endeksi, tüketici güven göstergesi ile mevsim etkilerinden arındırılmış imalat sanayi (reel kesim), hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörlerine ilişkin güven göstergelerinin ağırlıklandırılarak birleştirilmesinden oluşuyor.
TÜİK endeksin, ekonomik büyümeye ilişkin olarak diğer ekonomik göstergelere kıyasla daha erken bilgi sağladığından öncü bir gösterge olduğunu belirtiyor.
Ekonomik güven endeksinin 100'den büyük olması ortalama üzeri güveni; 100'den küçük olması ise ortalama altı güveni göstermekte.