(Görüş ve ayrıntılar eklendi)
İSTANBUL, 29 Şubat (Reuters) - Dış ticaret açığı petrol fiyatlarındaki düşük seyir ve ithalattaki gerileme paralelinde Ocak'ta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 13.4 daralarak 3.76 milyar dolar oldu.
Gümrük Bakanlığı'nın öncü verilerine göre dış ticaret açığı Ocak ayında 3.77 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, ihracat Ocak ayında yüzde 22 azalarak 9.6 milyar dolar, ithalat yüzde 19.7 azalarak 13.36 milyar dolar oldu.
Başta petrol olmak üzere emtia fiyatlarında düşüş ithalata düşüş olarak yansımaya devam ederken, euro/dolar paritesindeki düşüş ve jeopolitik riskler de ihracatı olumsuz etkiliyor.
TÜİK verilerine göre Ocak ayında İsviçre'ye yapılan ihracat yüzde 81.9, Irak'a ihracat yüzde 43.8, BAE'ye yüzde 36.9, İran'a yüzde 35.9, İngiltere'ye yapılan ihracat ise yüzde 31 azalış kaydetti.
Türkiye'nin Suriye sınırında Kasım sonunda bir Rus savaş uçağını düşürmesi ardından iki ülke arasında başlayan gerginliğin ekonomik yaptırımlara uzaması ardından Rusya'ya yapılan ihracat Ocak ayında yüzde 66 geriledi.
İhracatın ithalatı karşılama oranı 2015 Ocak ayında yüzde 73.9 iken, 2016 Ocak ayında yüzde 71.8'e düştü.
İş Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, geçen yıl Ocak'ta ihracata büyük katkı veren altın ticaretinin bu yıla zayıf başladığını ve Ocak ihracatındaki gerilemenin yüzde 45'inin altın ihracatındaki düşüşten kaynaklandığını söyleyerek, "Öte yandan 2015 genelinde hem ihracatı hem de üretimi yukarı çeken otomobil ihracatı güçlü baz yılının olumsuz etkisiyle yıla ekside başladı. Öne çıkan diğer kalem de emtia fiyatlarındaki gerilemenin etkisiyle demir-çelik ihracatında devam eden gerileme oldu" dedi ve şöyle devam etti:
"Petrol fiyatlarındaki düşüş ithalatın seyrini ve dış ticaret açığının rotasını belirlerken, ihracatta toparlanma görünmüyor. Geçen yıl Ocak'taki güçlü altın desteğinin olmaması önemli. Yıl genelinde Avrupa'daki toparlanmanın yansıması ve İran'a yönelik yaptırımların kalkması ile artması beklenen dış talep ihracatı destekleyebilir. Ancak jeopolitik gerilim ve petrol ihraççısı pazarlarımızdaki gelir kaybının yarattığı baskı nedeniyle toparlanma olmayacağı kanısındayız. Ayrıca iç talepteki canlanma ithalat üzerinden dış ticareti etkilemeye başlayacaktır. Bu bağlamda hem dış ticaret açığında hem de cari açıkta 2016 yılında bir önceki yıla benzer güçlü bir düzeltme olmayacağını düşünüyoruz."
Avrupa Birliği'nin (AB-28) ihracattaki payı 2015 Ocak ayında yüzde 42.7 iken, 2016 Ocak ayında yüzde 49.5 oldu. AB'ye yapılan ihracat, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9.7 azalarak 4.75 milyar dolar olarak gerçekleşti.
En fazla ihracat yapılan ülke 1.09 milyar dolar ile Almanya olurken, bu ülkeyi 650 milyon dolar ile İngiltere, 570 milyon dolar ile İtalya ve 469 milyon dolar ile Irak takip etti.
İthalatta ilk sırayı ise 1.9 milyar dolar ile Çin alırken, bu ülkeyi 1.3 milyar dolar ile Rusya, 1.16 milyar dolar ile Almanya ve 606 milyon dolar ile İtalya izledi.
TÜİK verilerine göre en fazla ihracat yapılan motorlu kara taşıtları faslında ihracat geçen yıl aynı döneme göre yüzde 13.8 azalarak 1.24 milyar dolara gerilerken, en fazla düşüş görülen fasıl yüzde 72.6'lık daralma ile kıymetli ve yarı kıymetli taşlar kalemi ihracatı oldu.
Enerji ithalatı ise Ocak'ta geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 39.2 azalarak 2.25 milyar dolara geriledi.