Investing.com - Türkiye'de gıda fiyatları Eylül ayında bir önceki aya göre %9,31 artış gösterdi. Yıllık bazda artış oranı ise %84,04'e yükseldi.
TÜRK-İŞ tarafından açıklanan Eylül ayı Açlık ve Yoksulluk Sınırı Raporu'na göre, dört kişilik bir ailenin 2021 yılı Ocak ayından 2023 Eylül ayına kadar olan süreçte aylık gıda harcaması tutarı 5 katına çıktı.
Enflasyon, özellikle dar gelirli vatandaşları olumsuz etkilemeye devam ediyor. TÜRK-İŞ raporuna göre gıda fiyatlarının bu kadar hızlı artmasının arkasında ise yetersiz üretim, tarımsal üretim girdilerindeki maliyet artışları ve tedarik zincirindeki fiyat dalgalanmaları gibi faktörler etkili oluyor.
Milli gelirden elde edilen gelirin giderek azalmasıyla yoksulluğun daha da derinleştiğini belirten TÜRK-İŞ, devam eden yüksek fiyat artışlarının yaşam maliyetini sürdürülemez seviyelere taşıdığını ifade etti. Kurum; dolaylı vergilerdeki artış ve gelir vergisi oranlarının yükselmesinin ücretli çalışanların gelirlerini daha fazla azalttığını belirtirken gelirlerin gerçek enflasyon oranından daha fazla artırılması ve insanca yaşam koşullarını sürdürebilecek refah seviyesinin daha adil bir şekilde dağıtılmasını tavsiye etti.
TÜRK-İŞ'in Eylül 2023 raporuna göre:
- Ankara'da yaşayan dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 13.334,13 TL olarak belirlendi.
- Gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması gereken diğer aylık harcamalarının toplam tutarı (yoksulluk sınırı) 43.433,65 TL olarak hesaplandı.
- Bekâr bir çalışanın yaşama maliyeti ise aylık 17.336,25 TL'ye yükseldi.
Gıda harcamalarındaki değişim Eylül 2023 itibarıyla şu şekilde gerçekleşti:
- Ankara'da yaşayan dört kişilik bir ailenin gıda için yapması gereken asgari harcama tutarındaki artış bir önceki aya göre %9,31 olarak kaydedildi.
- Sekiz aylık değişim oranı %64 olarak belirlendi.
- Son on iki ay itibarıyla değişim oranı %84,04 oldu.
- On iki aylık ortalamalara göre değişim oranı ise %106,21 olarak hesaplandı.
Gıda ürünlerindeki fiyat artışları, harcama gruplarına göre şu şekilde gerçekleşti:
Süt, Yoğurt, Peynir Grubu: Bir ayda süt ortalama %8 zamlanırken, peynir fiyatı sınırlı düzeyde geriledi ve yoğurt fiyatı sınırlı düzeyde arttı. Bu gruptaki ürünler, yeni beslenme kalıbının başladığı Ocak 2022'den bu yana 3 katından fazla fiyat artışı gösterdi.
Et, Tavuk, Balık, Yumurta, Kuru Baklagiller, Yağlı Tohumlar Grubu: Karkas etlerin düşük fiyatlarla satıldığı dönemin sona ermesiyle dana eti ve diğer ürünlerde önemli fiyat artışları görüldü. Ayrıca, av yasağının sona ermesiyle hamsi fiyatları düştü. Bu grupta nohut, yağlı tohumlar, yeşil mercimek, tavuk yumurtası, kuzu eti, kırmızı mercimek, kuru fasulye ve dana eti gibi ürünlerde fiyat artışları yaşandı. Ocak 2022'den bu yana fiyatlar ciddi şekilde yükseldi.
Ekmek ve Tahıllar Grubu: İrmik, pirinç, bulgur, ekmek, makarna, un gibi ürünlerde fiyat artışları görüldü. Beyaz ekmek fiyatının 7 TL'ye ulaşması, aylık sadece ekmek masrafını 735 TL'ye çıkardı. Ocak 2022'den bu yana bu ürünlerin fiyatları önemli ölçüde arttı.
Taze Sebze-Meyve Grubu: Yeşil soğan, maydanoz gibi salata yeşilliklerinin yanı sıra ıspanak, pazı gibi yeşil yapraklı sebzelerin fiyatları arttı. Kuru soğan ve patates fiyatları da yüksek seviyelere çıktı. Barbunya, nektarin, çilek, üzüm, şeftali ve armut fiyatları arttı. Karpuz, kavun, muz ve erik fiyatları ise düştü. Meyve-sebze kg fiyatları ciddi şekilde yükseldi.
Temel Yağ Ürünleri Grubu: Margarin, zeytinyağı ve ayçiçek yağı fiyatlarında artışlar yaşandı. Tereyağı fiyatı sabit kaldı. Ocak 2022'den bu yana bu ürünlerin fiyatlarında artış görüldü.
Diğer Gıda Maddeleri: Ihlamur, baharat, siyah zeytin, yeşil zeytin, çay, reçel, şeker, pekmez ve tuz gibi ürünlerde fiyat artışları yaşandı. Bu grupta zeytin, tuz, baharat, şeker, pekmez, çay, ıhlamur, reçel ve salça gibi ürünlerde fiyat artışları belirgin şekilde oldu.