(Görüş ve ayrıntılar eklendi)
İSTANBUL, 19 Şubat (Reuters) - Tüketici güven endeksinde son aylarda görülen düşüş eğilimi giderek artan jeopolitik riskler nedeniyle Şubat ayında da devam ederken, endeks yüzde 7'lik sert bir düşüşle 66.64 değerine geriledi.
Merkez Bankası ve TÜİK işbirliği ile hazırlanan endeks seçimlerin ardından politik belirsizliğin azalmasıyla Kasım'da bir önceki aya göre yüzde 22.9 artışla Nisan 2014'ten bu yana en yüksek olan 77.15 değerini almış, daha sonra Aralık ayında 73.58, Ocak ayında ise 71.62 değerine gerilemişti.
TÜİK verilerine göre, 2012'de güncellenmiş endeksin geri çekme yöntemi ile 2004-2011 değerlerinin mevcut endekse uyarlanmış haliyle veri geçen yılın Eylül ayında ise Ocak 2009'da görülen 58.3 seviyesinden bu yana en düşük seviyeye gerilemişti.
Finansbank ekonomisti Gökçe Çelik, aylık bazda yüzde 7'lik düşüşle beraber son üç aydaki kümülatif düşüşün yüzde 13.6 olduğuna dikkat çekerek, "Böylece, seçim sonrasında tüketici güveninde görülen hızlı toparlanmanın büyük ölçüde tersine çevrildiğini görüyoruz. Bu durumda özellikle jeopolitik ve güvenlik risklerindeki yoğunlaşmanın etkili olduğunu düşünüyorum" dedi ve şöyle devam etti:
"Hanehalkının kendi maddi durumu ve tüketim yapma ihtimaline ilişkin alt-endeksler, genel makroekonomik çerçeveye ilişkin olanlara kıyasla daha iyimser kalmaya devam ediyor. Bu durum geçtiğimiz yıl tüketici güven endeksindeki düşüşlerin, tüketim harcamalarına yansımamasını açıklamıştı. Ancak, hanehalkının maddi durumuna ilişkin alt endeksleri kendi içinde değerlendirdiğimizde, Şubat'ta geçmiş aylara kıyasla, daha fazla sayıda alt-endekste bozulma olduğunu görüyoruz. Bu seyrin önümüzdeki dönemde sürmesi halinde tüketim harcamaları ve dolayısıyla büyüme üzerinde aşağı yönlü riske işaret edeceğini düşünüyorum."
Türkiye'nin Kasım ayında Suriye sınırında Rusya'ya ait bir savaş uçağını düşürmesi, Rusya ile gerilimi tırmandırırken, güneydoğu komşusu Suriye'de iç savaş ve buna bağlı riskler devam ediyor. Ocak ayı başında İstanbul'da 10 Alman turistin ölümüne yol açan intihar saldırısı ardından önceki gün Ankara'da 28 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan patlama iç güvenlik endişelerini artırdı. Öte yandan Güneydoğu bölgelerinde PKK'ya karşı başlayan operasyonlar da devam ediyor.
Verinin alt kalemlerine bakıldığında hanenin maddi durum beklentisi endeksi bir önceki aya göre yüzde 3.1, genel ekonomik durum beklentisi yüzde 5.9, işsiz sayısı beklentisi yüzde 10.1, tasarruf etme ihtimali yüzde 16.1 azaldı.
Öte yandan gelecek 12 aylık dönemde otomobil satın alma ihtimali önceki aya göre gerilerken, konut satın alma veya inşa ettirme ihtimali sınırlı arttı.
Endeksin 100'den büyük olması tüketici güveninde iyimser durum, 100'den küçük olması ise tüketici güveninde kötümser durum olduğunu gösteriyor.