Investing.com - Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) Eylül 2024 Dış Ticaret Endeksleri raporuna göre, ihracat birim değer endeksi bir önceki yılın aynı ayına kıyasla %3,6'lık bir artış gösterdi.
Bu artış, gıda, içecek ve tütün sektöründeki %11,6'lık, imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) ise %3,2'lik yükselişle desteklendi. Ancak yakıt sektörü ihracat birim değer endeksinde %12,1'lik bir düşüş yaşandı.
Endeksin dikkat çekici bir başka noktası ise ham maddelerdeki (yakıt hariç) %6,2'lik artış oldu. Bu rakamlar, Türkiye'nin ihracatındaki genel değer artışını desteklediği gibi sektörel bazda farklı eğilimlerin görüldüğüne de işaret ediyor.
İhracat miktar endeksi %5,2 azaldı
Eylül 2024 ihracat miktar endeksi, bir yıl öncesine göre %5,2 oranında bir azalma kaydetti. Bu düşüşte, en belirgin azalma %34,3 ile yakıt sektöründe gerçekleşti. Gıda, içecek ve tütünde ise ihracat miktar endeksi %11,8 oranında azaldı.
Ham maddeler (yakıt hariç) %12,6 azalma yaşarken, imalat sanayi (gıda, içecek, tütün hariç) %1,3 artış sergiledi. Bu durum, ihracat sektöründeki miktar bazlı daralmayı ve farklı sektörlerdeki eğilimleri ortaya koyuyor.
İthalat birim değer endeksi %4,7 arttı
İthalat birim değer endeksi, 2023 yılı Eylül ayına göre %4,7 artış gösterdi. Bu artışta, gıda, içecek ve tütün sektöründeki %8,2'lik ve ham maddelerdeki (yakıt hariç) %5,3'lük yükselişler etkili oldu. İmalat sanayi (gıda, içecek, tütün hariç) de %4,3 oranında artış sergiledi.
Öte yandan, ithalat birim değer endeksi yakıtlarda %3,7 azaldı. İthalat endekslerinin geneldeki değer artışı, ithalat maliyetlerindeki yükselişi gösteriyor.
İthalat miktar endeksi %5,8 azaldı
İthalat miktar endeksinde %5,8 oranında bir azalma kaydedildi. Eylül ayında, gıda, içecek ve tütün sektöründe %9,0'lık bir düşüş meydana geldi. Yakıtlardaki azalma ise %13,1 oldu.
Ham maddeler (yakıt hariç) %4,1 ve imalat sanayi (gıda, içecek, tütün hariç) %2,1 artış gösterdi. Bu farklılıklar, ithalat hacmindeki değişiklikleri yansıtırken, bazı sektörlerdeki toparlanma eğilimlerini de işaret ediyor.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi %4,6 azaldı
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi, Ağustos ayındaki 155,5 seviyesinden Eylül ayında 148,4'e gerileyerek %4,6 düştü. Takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre ise, 2023 yılı Eylül ayında 160,3 olan endeks, 2024 Eylül ayında %5,2 azalarak 151,9'a indi.
Bu rakamlar, ihracat miktarındaki aylık ve yıllık bazda düşüşlerin Türkiye'nin dış ticaret performansını etkilediğini gösteriyor. Değişimler, ekonomik konjonktürdeki belirsizliklerle ilişkili olabilir.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ithalat miktar endeksi %0,7 azaldı
İthalat miktar endeksi, Ağustos 2024'te 117,9 seviyesindeyken, Eylül ayında %0,7 azalışla 117'ye geriledi. Takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre ise, 2023 yılı Eylül ayında 122,0 olan endeks, 2024 yılı Eylül ayında %5,8 oranında azalarak 114,9 seviyesine düştü.
Bu azalış, ithalatın hacminde yaşanan genel daralmayı gözler önüne seriyor. Söz konusu azalma, çeşitli ekonomik faktörler ve piyasa şartlarının etkisiyle açıklanabilir.
Dış ticaret haddi 2024 yılı Eylül ayında 86,7 olarak gerçekleşti
Dış ticaret haddinin, 2023 yılı Eylül ayında 87,7 olan seviyesinden, bu yıl Eylül ayında 1,0 puan azalarak 86,7’ye düştüğü bildirildi. Bu gösterge, ihracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine oranını belirtmektedir.
Bu azalma, Türkiye'nin dış ticaret koşullarında yaşanan değişimleri ve ticaret dengesi üzerindeki etkilerini yansıtıyor. Değerlerin yıllık bazdaki hareketi, ekonomik çevre ve uluslararası piyasalardaki etkileşimlerin önemini vurguluyor.