Investing.com - Türkiye’nin diğer ülkelerle yaptığı mal ticaretindeki miktar ve fiyat değişimini gösteren dış ticaret endeksi açıklandı.
İhracatta miktar ve değer arttı
Eylül ayında ihracat miktar endeksi geçen yılın aynı ayına göre %6,2 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %2,7, yakıtlarda %57,7 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %4,3 artarken, ham maddelerde (yakıt hariç) %8,7 azaldı. Miktarda 2022 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre %7,2 artış görüldü.
İhracat birim değer endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre ise %2,7 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %9,2, ham maddelerde (yakıt hariç) %6,9 ve yakıtlarda %41,7 artarken, imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %0,4 azaldı. Değerde 2022 yılı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre %4,3 artış yaşandı.
İthal edilen ürünlerin fiyatı, ihracatın 4 katından fazla arttı
İthalat miktar endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %8,4 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %9,9 ve yakıtlarda %22,6 azalma gösterdi. Fakat ham maddelerde (yakıt hariç) %13,7 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %14,3 artış yaşandı. İthalat miktar endeksi 2022 yılı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre %9,5 arttı.
İthal edilen ürünlerin fiyatı Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %27,4 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, gıda, içecek ve tütünde %11, ham maddelerde (yakıt hariç) %1,8 ve yakıtlarda %157,3 artarken, imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) %0,5 azaldı. Değerde yılı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre %27,7 artış oldu.
Enerji maliyeti ilk sırada
Dünyada enerji fiyatlarının bu yıl rekor oranda artış göstermesi nedeniyle yurt içinde de enerji fiyatlarında aynı şekilde yükselişler yaşandı. İthalatta enerji maliyet olarak en büyük kalemi oluştururken dış ticaret ve cari hesaptaki açığın temel etkeni de enerji oldu.
Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre yılın ilk on ayında ihracat, %15,4 oranında artarak 209 milyar 450 milyon dolara, ithalat, %39,5 oranında artarak 300 milyar 553 milyon dolara yükseldi. Yani ihracatta birim ve değer olarak artış yaşanmasına karşın ithalatta enerji ağırlıklı maliyetlerin yüksek olması açığı da artırıyor.
Dış ticaret haddi rekor düşük seviyede
İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan dış ticaret haddi 71,2 ile veri ölçüm tarihindeki en düşük seviyeye geriledi. Dış ticaret haddi Eylül 2021’de 88,4 idi.
Yazar: Deniz Engin