Ceyda Çağlayan
İSTANBUL, 4 Eylül (Reuters) - Türkiye'de geçen yıl 14.6 milyar lira büyüklüğe ulaşan ilaç sektöründe, ilaç fiyatlarının belirlenmesinde esas alınacak euro kurunun bugünden geçerli olmak üzere 2.07 lira olarak uygulanması şirketlerde kur zararına yol açacak.
Sektör temsilcileri, mevcut 3.3 liralık kur seviyesinden ithal edilecek hammaddeyle üretilecek ilacın 2.07 liralık kur üzerinden satılmasının şirketlerde onlarca milyon lira kur zararına neden olacağını belirtirken; kâr marjlarının düşme tehlikesi karşısında Türk Eczacıları Birliği de ilgili kararnamenin bazı maddelerin iptali için konuyu yargıya taşıdı.
Beşeri Tıbbi Ürünlerin Fiyatlandırılmasına Dair Karar 10 Temmuz'da Resmî Gazete'de yayımlanmıştı. Buna göre, ilaç fiyatlarının belirlenmesinde esas alınacak euro kuru, bir önceki yıl boyunca Merkez Bankası tarafından satılan döviz satış kuru ortalamasının yüzde 70'ine denk gelen uyarlama katsayısı ile çarpılarak belirlenecek.
Kararnamedeki geçici maddeyle, bu yılın sonuna kadar esas alınacak euro kuru ise, Nisan-Temmuz ayları arasındaki TCMB satış kuru ortalamasının yüzde 70'i esas alınarak belirlendi.
Buna göre, ilaç fiyatlarının belirlenmesinde bugünden itibaren yılsonuna kadar kullanılacak euro kuru, önceki 2 TL seviyesinden 2.07 TL'ye yükseldi.
Türkiye'de kamunun sağlık harcamalarını kontrol altına alabilmek için 2004 yılından bu yana "referans fiyat" sistemi uygulanıyor.
Bir ilacın, belirlenen AB üyesi ülkelerdeki referansının iskonto hariç en düşük resmi depocuya satış fiyatı, "referans fiyat" olarak nitelendiriliyor.
Referans fiyatın belirlenmesi ve TL'ye çevrilmesi sonrasında bu fiyatlar belli oranlarda indirime tabi tutuluyor. Geri ödeme listesine giren ilaçlara ise ilave iskonto da uygulanıyor.
Fiyatlarının belirlenmesinde esas alınacak euro kuru 2009'dan 2015 Haziran ayına kadar 1.9595 TL olarak sabitlenmiş, bu durum sektör kârlılığında sert düşüşlere yol açmıştı. Euro kuru Haziran ayında hafif artırılarak 2 liraya yükseltilmişti.
ŞİRKETLERİN KUR ZARARI ONLARCA MİLYON LİRAYI BULACAK
Uygulamanın hem ilaç sanayiyi, hem de eczacıları sıkıntıya sokacağını belirten İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası (İEİS) Başkanı Nezih Barut, "İlaç fiyatlarında zaten baremler var. Baremler arttıkça iskontolar artıyor. Yüzde 28-41 oranında iskontolar var. İlaç sektörü şu anda hem kurdan, hem de iskontodan kayıp yazıyor" dedi ve ekledi:
"Fiyatlarda esas alınacak kurun belirlenmesinde geçmiş bir senenin ortalamasının yüzde 70'i alınacak. En azından şu anki kurun yüzde 70'i alınmalı."
Aynı zamanda Abdi İbrahim İlaç Sanayi Yönetim Kurulu Başkanı olan Barut, "Sadece benim şirketimde Eylül ayından yılsonuna kadarki dört aylık süreçte oluşacak kur zararımız 10 milyon lira olacak. Diğer şirketlerde de durum bundan farklı değil. İlaç sektörünü kara günler bekliyor" diye konuştu.
ECZACILAR DÜZENLEMEYİ YARGIYA TAŞIDI
Türk Eczacıları Birliği Genel Sekreteri Harun Kızılay ise uygulanacak kurun gerçekçi olmadığını belirterek, "Kur düzeltmesi gerçekçi olmalı. İlaç hammaddesini 3.3 liralık güncel kurdan ithal edip, 2.07 liraya ilaç üretemezsiniz" dedi ve ekledi:
"Beş yıldır ekonomi yönetimi büyük baskı yapıyor. Ama sonunda bir yerden patlayacak. Yerli sanayi bu şekilde ayakta kalamaz. Hem ilaç firmaları, hem de eczanelerin kâr marjı ciddi baskı altında."
Bu durumun ikincil sorunları da beraberinde getirdiğini söyleyen Kızılay, deri merheminden bazı kanser ilaçlarına kadar 70 civarı ilaçta tedarik sorunu yaşandığını söyledi.
Kızılay, kararnameyi yargıya taşıdıklarını belirterek, "Kararnamede, eczaneleri direkt olarak etkileyen iki konu var. Birincisi, SGK'nın alacağı ilaçlarla ilgili eczane kârlarının düşürebileceği yönünde bir madde getirildi. İkinci olarak da fiyat düşünce ortaya çıkan raf zararının garanti altına alınmaması. Bu nedenle 10 Temmuz kararnamesini eczacılar olarak yargıya taşıdık" diye konuştu.
"Türkiye İlaç Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2015-2018"e göre, Türkiye ilaç pazarı geçen yıl ulaştığı 14.6 milyar lira ile dünyanın en büyük 20 ilaç pazarı arasında bulunuyor. Sektörün 2014-2018 arasında ortalama yüzde 6 büyümesi ve pazarın 20 milyar liraya ulaşması öngörülüyor.
(Redaksiyon Birsen Altaylı)