Investing.com - Kripto para ticareti, kripto endüstrisinin en temel alanlarından biridir. Kripto endüstrisinde faaliyet gösteren birçok projenin ekosistemlerde çeşitli kullanım amacına sahip yerel kripto varlıkları bulunur. Bu kripto varlıklar, altcoin piyasasını oluştururken ikincil piyasa olarak adlandırılan merkezi ve merkezsiz kripto para platformlarında alınıp satılır ve trader’lar, bu yolla faaliyetlerinden kâr elde etmeyi amaçlar. 

Kripto para piyasaları, küresel finans piyasasında en riskli varlık statüsü olarak kabul edilir. Piyasanın geleneksel finans piyasalarına göre nispeten daha küçük olması, düzenleyici eksikliklerine bağlı olarak spekülasyon ve manipülasyona karşı daha az dirençli olması ve piyasaların volatilitesi bu sektörde yüksek miktarlarda kâr imkanı tanımasının yanında aynı oranda zarar etme olasılığını da beraberinde getirir. 

Başarılı bir kripto ticareti için yüksek derece teknik ve temel analiz bilgisine ihtiyaç duyulurken bunun yanında belirli bir stratejiye bağlı kalmak, bütçe yönetimi ve sağlam bir psikolojiye sahip olmak da son derece önemlidir. 

Tüm bunlardan önce ise kripto ticaretinin temellerini bilmek gerekir. Bu bağlamda bugünkü içeriğimizde kripto ticaretinde sık kullanılan terimleri tanımlayacağız. 

Kripto para çifti

Kripto para çifti ya da diğer tabiriyle paritesi, birbiriyle takas edilebilen iki kripto para birimini gösterir. Bunun yanında kripto paraların itibari para birimleriyle takas fiyatı da bu şekilde gösterilir. Örnek olarak ETH/BTC çiftinde denklemin ilk kısmı ETH, baz dövizi olarak adlandırılırken ikinci kısımdaki BTC, karşıt döviz cinsi olarak adlandırılır. Buna göre ilgili parite 1 ETH’nin ne kadar BTC değerine sahip olduğunu gösterir. 

Alım satım durumunda ise ETH/BTC çiftindeki yükseliş, ETH’nin BTC karşısında değer kazancını gösterirken paritede düşüş ETH’nin yani baz paranın değer kaybını yansıtır. 

Alım, satım fiyatı ve makas terimleri nedir?

Alım fiyatı için çeşitli platformlarda “Bid” terimi kullanılır. Bu teklif fiyatı olarak algılanabilirken kripto para satın almak için ödemeye razı olunan fiyatı ifade eder. Satım fiyatı için ise “Ask” terimi kullanılırken varlığın satılması için kabul edilen fiyat anlamına gelir. Ask ve Bid fiyatı arasındaki fiyat aralığı ise makas olarak tabir edilirken bu, yabancı platformlarda “Spread” terimiyle ifade edilir.

Emir defteri

Emir Defteri (Order Book), alım ve satım emirlerinin işlendiği tabloya denir. Tablo, gerçek zamanlı olarak güncellenirken trader’ların platforma girdiği emirlerlden oluşurken yüksek hacimli varlıklarda hızlı bir akışa sahiptir.

Takas işleminde bir trader, almak ya da satmak istediği kripto varlığın koşullarını platforma ilettiğinde bu talimat, emir defterine yazılır ve koşullar aynı emrin tersini giren diğer bir yatırımcının teklifiyle eşleştiğinde ticaret gerçekleşir. Eğer trader’ın girdiği koşulların karşıtı bir emir bulunmazsa işlem emir defterinde beklemeye alınır.

Alış (long) ve satış (short) pozisyonları

Alış ve satış pozisyonları, kripto vadeli işlemleri için kullanılan terimlerdir. Buna göre alım pozisyonu, uzun (long) pozisyon olarak da adlandırılırken kripto varlık fiyatında artış beklentisi olan trader’ların, belirli parametrelerde kaldıraçlı olarak açtıkları pozisyonlardır.

Satış pozisyonları ise kısa (short) pozisyonlar olarak ifade edilirken varlığın fiyatındaki düşüş beklentisiyle kaldıraçlı olarak açılan işlemleri ifade eder. 

Alım ve satım duvarı nedir?

Alım ve satım duvarı terimleri, bir kripto para platformunda belirli bir fiyatta yüksek miktarda emirlerin toplandığı fiyat seviyelerini ifade eder. Bu duvarlar, tek bir yatırımcının büyük bir emri olabilirken birçok yatırımcının aynı fiyattan girdiği emirlerle de oluşabilir. 

Buna göre alım duvarı (buy wall) görülen bir piyasada kripto varlık fiyatının o noktada düşüşün engellemeye çalışıldığını ifade eder. Belirli bir fiyat seviyesinde oluşan alım duvarı, bu fiyat seviyesini aşacak yeterli miktarda satış olmadıkça kripto varlığın fiyatının düşmesini engeller ve genelde fiyatın yeniden yükselişe geçmesi için teşvik edici bir durum olarak kabul edilir.

Satım duvarı (sell wall) ise tam tersi şekilde kripto varlık fiyatının belirli bir fiyat seviyesinin üzerine çıkmasını engelleyen bir durumdur. Zira bir fiyat seviyesinde yüksek miktarda bir satım emrinin bulunması, yine yüksek miktarda alım gerektirdiği için bu fiyatın aşılarak varlık değerinin yükselmesini engelleyen bir durumdur.

Emir türleri 

Kripto para platformunda işlem yaparken forex piyasasına benzer şekilde emir tipleri kullanılır. 

Piyasa emri

Piyasa emri, genelikle bir kripto varlığın hızlı şekilde alınıp satılması için kullanılır. Bu emir tipinde alınmak istenen varlık miktarı girildikten sonra gönderilen emir, o anki piyasa fiyatından gerçekleşir.

Limit emirleri

Limit emirleri, kripto paraların belirli bir fiyattan ve belirli miktarda almak için kullanılan alım ve satım emirleridir. Bu emir türünün avantajı, ekrana bağlı kalmadan belirlenen fiyattan alım ya da satım yapmayı kolaylaştırmasıdır. Diğer yandan bu emir türlerinde piyasa yapıcı  olarak işlenen ücret daha ucuz olduğundan piyasa emrine göre daha avantajlıdır. Emrin gerçekleşmesinin garanti olmaması ise bazı durumlarda bir dezavantaj olarak görülebilir.

Buy stop ve sell stop

Buy stop, mevcut piyasa fiyatına göre daha yüksek bir fiyattan girilen satın alma emridir. Traderlar,  direnç olarak tahmin ettiği bir fiyat seviyesinin üzerinde alım yapmak istediğinde bu emir türünü kullanabilir.

Sell stop emri ise fiyatın düşmeye devam edeceği varsayımında bulunan trader’lar tarafından kullanılır. Buna göre sell stop emri, mevcut piyasa değerinin altında bir fiyat seviyesinden oluşur ve buy stop koşullarının tersini yansıtır.

Durdurma emirleri: stop-loss ve spot-limit

Stop-loss ve stop-limit emirleri, kripto varlık belirli bir fiyat seviyesine ulaştığında varlığın satışı için işleme alınan emir türüdür. Stop-loss emri, olası düşüş durumunda ilgili pozisyonun zararını sınırlamak ya da belirli bir kâr miktarını korumak için kullanılan emir türüdür. Stop-limit emri, varlık belirlenen bir fiyat seviyesine ulaştığında yalnızca belirlenen ikinci fiyattan alınması veya satılması için verilen emir türüdür. 

Buna göre stop-loss, yatırımcının zarar durumunda pozisyonu otomatik olarak sınırlamasını sağlar. Stop-limit emri ise daha spesifik olarak belirlenen fiyat seviyesine göre pozisyon kapatmak veya açmak için kullanılır.