Bitcoin Çin’in bankacılık sorunlarına çözüm reçetesi sunabilir mi? Çin Başkanı JinPing Xi son çıkışını belki de mevcut para düzenine duyduğu güvensizlikten ötürü yapmış olabilir.
Bitcoin Çin’in bankacılık sorunlarına çözüm mü? Batılı devletler uzun süredir kapitalizmle yönetiliyor. Kapitalizm sisteminde devletlerin ana hedefi genelde büyüme oranını maksimize etmek oluyor. Ancak büyümeye odaklanıldığında diğer ekonomik parametreler kaçınılmaz olarak kontrolden çıkıyor ve sistem sürekli ekonomik kriz üretiyor.
Türkiye özelinde düşünecek olursak 95 krizi ve sonrasında gelen 2001 ekonomik krizi vatandaşları ciddi oranda sıkıntıya sokmuştu. En son yaşanılan 2008 krizi ise Türkiye merkezli olmayıp küresel bir borç krizinin ülkemize yansıması şeklinde cereyan etti.
Bu manada özelde Türkiye, genelde ise kapitalizmin yol gösterdiği Batılı ülkelerde ekonomik krizlere karşı alışkanlıkla karışık bir bağışlıklık sistemi olduğunu söyleyebiliriz. Kriz durumunda ne yapılacağı genel hatları ile belirlenmiş durumda (Kemal Derviş kurtarma paketi örneğinde olduğu gibi)
Çin uzun yıllar komünist ekonomik modelinde yönetildi. Şimdilerde ise küresel piyasa ekonomisine adapte olmaya çalışıyor. Ülkenin kapılarını Dünya’ya açarken bir takım zorluklarla karşılaşması son derece doğal. Hane halkı borçlanma oranı ve bankacılık sektöründeki bazı temel problemler örnek olarak verilebilir.
Şunu belirtebiliriz ki Çin henüz ekonomik krizlere bağışıklık kazanabilmiş değil. Geçmişin küresel krizleri Çin’in kapısından hiç girmedi. Ancak ülke artık dış Dünya’ya kapalı değil. Bu yüzden kapitalist ülkelerdeki bazı sıkıntılar Çin’in kapısından girmeye başladı bile.
Borçlanma Artıyor Wall Street Journal’ın haberine göre Çin’de hane halkı tasarruf oranları düşüyor. Habere göre Çin vatandaşlarının yaptığı tasarruflar 2010 yılında zirveye çıktı. Takip eden 8 yılın altısında bu oran düşüş gösterdi. İşin kötüsü yapılan modellemelere göre düşüşün devam etmesi yüksek ihtimal.
IMF’ye göre Çin gayrı safi milli hasılasındaki her bir dolar için hane halkı 54 cent borçlandı. Yapılan projeksiyonlara göre bu rakam 2024 yılında 68 cente çıkacak. Ancak bu rakam ABD için tanımlı 78 centlik borç oranının yine de altında yer alıyor.
Geçen hafta başkan JinPing Xi’nin yaptığı meşhur blockchain konuşmasından sonra ülke çapında Bitcoin’e büyük ilgi artışı yaşandı. Bitcoin 24 Ekim’de 7400 dolarken bir anda 10.300 dolara kadar yükseldi. Şimdilerde ise 9100 dolar civarında işlem görüyor.
Bitcoin’i ilk kez başkan Xi’nin söylemi sonrasında duyan milyonlarca Çinli için yeni bir dönem başladı. Devlet politikası olarak resmi blockchain dersleri verilmeye başlandı. Bu durum şüphesiz Asya pazarına bir katalizör etkisi yapacak.
Çin’de hane halkı ortalama gelir yıllık 10 bin dolar civarında. Bu yüzden sıradan bir Çinliye göre 1 Bitcoin oldukça pahalı gelecektir. Bu durumda yeni yatırımcıların hali hazırda ucuz olan altcoinlere yönelmesi olası.
Çin Bankaları Zorda Çin gibi büyük yatırımcı potansiyeline sahip bir ülkedeki hane halkı tasarruflarının azalması Bitcoin için iyi bir gelişme sayılamaz. Ancak devam eden banka kurtarma operasyonları için aynı yorumu yapamayız. Bankacılık sistemin zaafa uğrayabileceğinin farkına varan yatırımcılar banka dışı yollar denemek isteyeceklerdir. Bu durumda akla ilk geçen seçenek Bitcoin olacak.
Devlet destekli Yichuan Bank geçtiğimiz hafta battı ve ülkenin sermaye yönetim kurulu tarafından kurtarıldı. Yichuan Bank bu yıl batan 4. banka oldu. Panikle banka önüne yığılan müşterileri ikna etmek oldukça zor oldu. Banka yöneticileri bankadaki sermayeler için üst düzey güvence verse de bu tutum kimseyi ikna etmedi. Bankanın 1 milyar Yuan’dan fazla mevduatı batırdığı söyleniyor.
Çin bankacılık sistemi son aylarda önemli sorunlarla boğuşuyor. Artan borç yükü, likidite sorununu beraberinde getiriyor. Global ekonomi yavaşlamaya devam ediyor. Bu şartlar altında gelebilecek bir sonraki küresel borç krizi Çin’i derinden etkileyebilir.
Bitcoin’in mucidi Satoshi Nakamoto’nun şu sözleri son derece anlamlı:
“Bankalara, paramızı tutmaları ve elektronik olarak transfer etmeleri için güvenilmeli. Lakin kredi kabarcıkları dalgalandığında rezervin ancak çok az bir kısmını ödünç veriyorlar.”Çin ile ilgili daha fazla haber için Tıklayın
Yazının devamı için Bitcoin Çin’in bankacılık sorunlarına çare olur mu?