2017 yılında fırtına gibi esen kimi kripto paralar ciddi kayıplarla karşılaştı. Ayı piyasasında tokenler en kötü senaryodan dahi kötü bir performans sergilediler. Milyar dolarları aşan büyüklükteki projelerin birer birer 100 milyon dolar liginden düşüşlerine şahit olduk.
Düşüş elbette hakim genel havanın etkisiyle oluyor. Lakin düşüşün beklenenin üzerinde gelmesinde SEC’in de payı var. Bitcoin ETF kararı konusunda takındığı belirsiz tavır, ICO’lar için yol gösterici yönergelerden ziyade tahvil kriteri taşımayan projelere kestiği ucu açık cezalar genel bir endişe havasına sebep oldu.
Vechain, Bytecoin, Bitcoin Diamond, ICON ve QTUM Amerikan doları karşısında en çok değer kaybeden tokenlerin başında geliyor. Bunlardan kimisi %99’a varan değer kaybı yaşadı. Ki bu felaket demek. Ayı piyasasında tokenler gerçekten kötü bir sınav verdiler.
Örneğin Güney Kore’nin en büyük tokeni ICON (ICX) bu yılın Ocak 11’inde 4.3 milyar dolara ulaşmayı başarmıştı. Bugün ise 98 milyon dolarlık toplam piyasa büyüklüğü var. 100 milyon dolarlık psikolojik sınırı bile koruyamadı.
Çalışan Ürün KıtlığıBirçok ERC20 tokeni vaadlerinin gerçeküstü diyebileceğimiz kadar ütopik olmasının da tokadını yemiş görünüyor. Güney Kore’de blockchainin toplumsal kabulü için hükümetle resmi olarak ortak çalışmalar yürüten ICON’un bile hali ortada.
Birçok proje göz dolduran anlaşmalar ve ortaklıklar da kurdular. Bu konuda atılan adımların ve sektörde yapılan yatırımların çıktısı nerede? Hangi proje şu ana kadar çalışan bir çıktı sundu? 100’den fazla finans kurumu ile anlaşma yapmakla övünen Ripple bile XRapid’ini tam olarak kullanıma sunmaktan çok uzak. Bugün gelinen noktada hem bireylerin hem de kurumların blockchain temelli ürünleri 1 yıl öncesine göre daha fazla kullandığını söylemek çok zor.
Platformlar Mı Yetersiz?Merkeziyetsiz uygulama geliştiricileri bir yandan da Ethereum, Cardano, TRON, ICON, AION ve diğer akıllı kontrat sistemlerinin yeterince efektif olup olmadığını tartışıyor. Merkeziyetsiz uygulamalar (dApps) da şimdiye kadar gerek kullanıcı arayüzleri (UI) gerekse de kullanıcı deneyimi (UX) açısından isteneni verebilmekten uzak. Kapasite sorunu bizzat blockchain teknolojisinin yetersizliğinden mi yoksa blockchainin tam randımanlı kullanılmamasından mı kaynaklı?
Ayı piyasasının temel sorunu şudur ki: yatırımcılar artık sektörün aşırı değerlendiğini düşünmeye başlar. Böyle olunca da sektöre sıcak para girişi kesilir ve kâr realizasyonu dönemi başlar. Böyle olunca sektörden ani para çıkışları gözlemlenir. Elbette geliştiriciler varlıklar değer kaybediyor diye çalışmayı durdurmazlar. Bir sonraki kabul ve atılım dalgasında satın alınacağını düşündükleri projelerin temellerini atar ve üzerine çalışmaya başlarlar. Kısaca diyebiliriz ki ayı piyasasında tokenler ve proje sahipleri bir sonraki yükseliş dalgasında gelecek yeni sermayeyi beklemeye başlar.
Lakin yatırımcılar artık çalışan ürün görmek istiyor. Gerçek dünyanın gerçek sorunların odaklanmış ve çözüm ürettiğini ispat eden gerçek ürünler. Gerçek ürünler hayata geçmediği müddetçe tokenler can çekişmeye devam edebilir. Ya da en iyi ifadesi ile can çekişmese bile eski pırıltılı günlerine dönemeyebilir. Sonuçta %99’luk kayıplardan söz ediyoruz. Kimi projeler bu kaybı asla telafi edemeyecekler.
Kripto paralar hakkında daha fazlası için Tıklayın