(Detay yer alıyor)
Behiye Selin Taner / Nevzat Devranoglu
İSTANBUL, 14 Aralık (Reuters) - Merkez Bankası (TCMB) Aralık ayı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında faiz koridorunun alt bandı, politika faizi ve üst bandı sabit tutarken, geç likidite faizini sekiz aylık aranın ardından ilk kez artırdı ve enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme ve hedeflerle uyum sağlanana kadar para politikasındaki sıkı duruşun kararlılıkla sürdürüleceğini söyledi.
TCMB'nin uyguladığı likidite politikalarının bileşiminde ortaya çıkan son faizi gösteren ve bu yılın başlarında yüzde 8.30'lu seviyelerde olan ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti (AOFM) CBTWACF= bugüne kadar yüzde 12.25 civarında seyrediyordu.
Bu, yılbaşına göre 400 baz puanlık bir sıkılaştırma anlamına geliyor. Bankanın bugünkü toplantıda yapılan 50 baz puanlık artışın tamamının fonlama kompozisyonuna da yansıtması, AOFM'nin de yarın yüzde 12.75'e yükselmesi bekleniyor.
TCMB bünyesinde faaliyette bulunan Bankalararası Para Piyasası'nda bankaların borç alabilme limitleri (BAL) 22 Kasım'da gecelik vadede yapılan işlemler için sıfıra düşürülmüştü. TCMB'nin yarın likidite politikalarını belirlemeden önce yeni TL likidite yönetimine ilişkin yeni bir düzenleme yapmaması halinde, ki piyasalarda bu beklenen bir gelişme değil, AOFM de yarın otomatik olarak yüzde 12.75'e çıkmış olacak.
GLP'deki artırım beklentilerin altında 50 baz puan oldu. GLP faizi en son 50 baz puanlık artışla yüzde 12.25 seviyesine çekildiği Nisan toplantısından bu yana sabit tutuluyordu.
Ekonomistler yaptığı artırım ile beklentileri karşılayamayan TCMB'nin Aralık ayında baz etkisi nedeniyle enflasyonda görülecek düşüşü ve TL'de son dönemdeki değerlenmeyi dikkat alarak düşük bir artırım yapmayı tercih ettiği görüşünde. Ekonomistler faizlerin mevcut seviyesi ile TL'nin önümüzdeki dönemde risklere karşı kırılgan kalmaya devam edeceğini belirterek, TL'de değer kayıplarının devam etmesi halinde faiz artırımlarının da sürebileceğini belirtiyor.
TCMB faiz koridorunun alt bandı olan borçlanma faiz oranı yüzde 7.25'te, bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı yüzde 8'de, marjinal fonlama oranını yüzde 9.25'te, geç likidite penceresi borçlanma faiz oranını yüzde 0'da tutarken, borç verme faiz oranını ise yüzde 12.25'ten yüzde 12.75'e yükseltti.
Reuters anketinde ekonomistler TCMB'nin TL'deki sert değer kaybı ve enflasyondaki sert yükselişin devamını önlemek adına geç likidite penceresi (GLP) faizinde artışa gitmesini beklerken, artış beklentileri 100 baz puanda yoğunlaşıyordu. Bankası'nın (TCMB) beklenenden daha az bir faiz artışına gitmesi sonrası TL'nin dolar karşısında değer kaybı yüzde 2'yi bulurken, BIST-100 endeksi de eksiye döndü. Ekonomisti İnan Demir, artırımın beklentilerin altında kaldığını ve 50 baz puan artırımın gerekçesini tahmin etmenin zor olduğunu söyleyerek, "TCMB bir yandan faizleri artırdığı için yine ülke içinde eleştiri alacak, diğer yandan reel faizler negatif kalmaya devam ettiği için TL üzerindeki baskı devam edecek" dedi ve şöyle devam etti:
"Muhtemelen TCMB enflasyonda Aralık ayından itibaren baz etkisi kaynaklı düşüş olacağını, reel faiz tamponunun tekrar oluşacağını ve TL üzerindeki baskının azalacağını düşünüyor. Ancak enflasyon görünümde bu derece bozulmanın ardından bile TCMB'nin sıkılaştırmakta isteksiz olması TL'yi risk algısındaki değişikliklere karşı korumasız bırakacak."
TCMB açıklamasında fiyat istikrarının temel amacı doğrultusunda elindeki bütün araçları kullanmaya devam edeceği belirtilerek, "Enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme ve hedeflerle uyum sağlanana kadar para politikasındaki sıkı duruş kararlılıkla sürdürülecektir. Enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve enflasyonu etkileyen diğer unsurlardaki gelişmeler yakından izlenerek ihtiyaç duyulması halinde ilave parasal sıkılaştırma yapılabilecektir" denildi.
Açıklamada enflasyonun bulunduğu yüksek seviyeler ve yakın dönemde yaşanan maliyet gelişmelerinin beklentiler ve fiyatlama davranışlarına dair riskleri artırdığı, bu çerçevede parasal duruşun sıkılaştırılmasına karar verildiği belirtildi.
Kapital FX Araştırma Müdür Yardımcısı Enver Erkan, "Eylem yetersiz kalırken, söylem kısmı olan politika açıklamasında enflasyona dair ifadelerde şahinleşme olsa da Fed'in önceki akşam yarattığına benzer bir güvenden yoksun olduğunu, beklentilerin altında kalan faiz adımının enflasyonla mücadele konusunda yeterli kararlılık sergilemediğini, kredibiliteye zarar verdiğini düşünüyoruz" dedi.
Başta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan olmak üzere bazı hükümet yetkililerinin yüksek faiz karşıtı olduğu yönünde sıkça yaptıkları açıklamalar piyasa tarafından Merkez Bankası'na verilen mesaj olarak yorumlanırken, üst düzey ekonomi yetkilileri ise yaptıkları açıklamalarda TCMB'nin bağımsızlığını vurgulayıp gerektiğinde her türlü adımı atabileceğini söylüyorlar.
Erkan, "TCMB en azından medyan beklenti dahilinde bir adım atsaydı piyasanın tepkisi daha farklı olabilirdi. TCMB'nin daha şeffaf ve anlaşılır bir iletişim ile daha öngörülebilir ve sade bir politikasına geçiş yapması gerekliliği anlaşılıyor" dedi ve şöyle devam etti:
"GLP'nin sınırlı artırılması, bir sonraki toplantıya kadar manevra alanını da bence daraltmıştır. Yüksek oranda bir faiz artırımı sonrasında GLP'deki artışın yüzde 75'i kadar bir oran ağırlıklı ortalama fonlama maliyetine yansıtılarak, piyasa koşullarındaki değişime göre hareket marjı bırakılabilirdi. Merkez Bankası'nın GLP'de attığı kısıtlı adımın tamamını ay sonuna kadar ağırlıklı ortalama fonlama maliyetine yansıtmasını bekliyorum."
PPK sonrası ekonomist görüşleri için -->