(Gelişmeler ile güncellendi)
ANKARA, 16 Eylül (Reuters) - Petrol fiyatları, Suudi Arabistan'ın petrol tesislerine Cumartesi günü yapılan saldırının arz endişelerini artırmasının ardından dört ayın zirvesine yükselirken, dolar/TL de güne satış baskısı ile başladı.
Bankacılar TL'deki baskının sınırlı kaldığına dikkat çekerken, bu hafta ABD Merkez Bankası'nın piyasalarda yön belirleyici olarak izlenen faiz kararı öncesi küresel piyasalarda jeopolitik gelişmelerin izlendiğini söylediler.
Suudi Arabistan'da yapılan saldırı sonrası Brent petrolü LCOc1 %19.5 ile 14 Ocak 1991'den bu yana en sert gün içi yükselişi kaydederek 71.95 dolara kadar yükseldi. Bankacılar Körfez geriliminden beri ilk kez yaşanan %20'ye yakın yükselişin önemine dikkat çekiyorlar.
ABD Başkanı Donald Trump'ın petrol piyasasında arz istikrarının sağlanması için ABD'nin acil durum rezervlerinin kullanılmasına izin vermesinin ardından petrol fiyatları zirve seviyelerinden geriledi.
Brent bir ara %20'ye yaklaşan kazanımlarını daha sonra azaltmasına rağmen TSİ 1618 itibarıyla %11'e yakın kazançla 66.6 dolar civarında seyrediyor.
Küresel düşük faiz beklentilerinin kuvvetlenmesi ve ticaret savaşlarına ilişkin iyimser beklentilerle geçen hafta 5.65'li seviyelere kadar gerileyen dolar/TL, TCMB'nin faiz indirimine gittiği hafta en son 5.69 seviyesinden işlem görmüştü.
Kur petrol piyasasındaki sert satış baskısı ile bu sabah en yüksek 5.7410'u test ederek güne başladıktan sonra gün boyu 5.70'in hemen üzerinde yatay bir seyir izledi. Kur saat 1620'de 5.7125/5.7140 seviyesinde işlem gördü. Aynı saatte sepet bazında TL 6.0018/6.0037, euro/TL 6.2927/6.2965 seviyesinde.
Trump ayrıca ABD'nin, dünya petrol üretiminin %5'inin durmasına yol açan saldırıya olası bir karşılık vermesi için "hedefe kilitli ve silahlarının dolu" olduğunu söyledi. Trump yönetiminden üst düzey bir yetkili saldırıdan İran'ın sorumlu olduğuna işaret etti.
Bankacılar saldırının petrol piyasalarında yaşanan ilk etkilerinin ardından İran-ABD ilişkilerinin daha yakından izleneceğini, ilk etapta sınırlı etki yaşanan Türkiye piyasalarında ise jeopolitik gerilimin boyutunun etkiyi daha net belirleyeceğini söylediler.
Ekonomistlerin yaptığı hesaplamaya göre petrol fiyatlarında yaşanan her 10 dolarlık artış Türkiye'nin enerji faturasını yaklaşık 4 milyar dolar artırıyor. Ancak bu etki kontratlara göre zamana yayılıyor.
Öte yandan piyasalarda bu hafta ABD, İngiltere ve Japonya merkez bankalarının faiz kararları izleniyor. Küresel merkez bankalarının gerek faiz indirimi gerekse diğer adımlarla genişlemeci politikalarına devam etmesi öngörülüyor. Özellikle ABD Merkez Bankası'nın (Fed) faiz indirimi ve ileriye dönük verilecek mesajların küresel piyasalarda ve gelişmekte olan ülke para birimleri üzerinde belirleyici olması bekleniyor.
Öte yandan bugün İran, Rusya ve Türkiye'nin katılımıyla gerçekleştirilen Astana zirvesi de piyasada yakından izleniyor. Suriye'deki gelişmelerin değerlendirildiği zirvede üç liderin yapacakları görüşmeler izleniyor.
BUGÜN BAŞLAYAN İHALELER YARIN DA DEVAM EDECEK
Hazine bugün 2 yıl vadeli gösterge tahvilin ve 5 yıl vadeli TÜFE'ye endeksli tahvilin yeniden ihraçlarını gerçekleştirirken bugün başlayan Eylül ayı borçlanma programı yarın da devam edecek.
Hazine bugün düzenlediği iki ihale ile 2.6 milyar TL piyasadan yaklaşık 4 milyar TL borçlanma gerçekleştirdi. Hazine yarın ise 13 ay vadeli kuponsuz tahvilin ilk ihracını ve 6 yıl vadeli FRN'in yeniden ihracını gerçekleştirecek.
Tahvil piyasasında bugün yeniden ihracı gerçekleştirilen iki yıllık gösterge tahvilde Cuma günü spot kapanışta ortalama bileşik getiri %15.27 valörde son işlem %15.33 oldu. Bugün spot kapanışta ortalama bileşik getiri %15.55 oldu.
Gösterge 10 yıllık tahvilde ise Cuma günü spot kapanışta ortalama bileşik getiri ve valörde son işlem %15.00 oldu. Bugün valörde son işlem %15.29 seviyesinden gerçekleşti.