(Ayrıntılar ve görüş eklendi)
Nevzat Devranoglu
ANKARA, 10 Ocak (Reuters) - Merkez Bankası (TCMB) TL'deki sert değer kayıplarının ardından yabancı para cinsi zorunlu karşılık oranlarında indirime giderken bankalararası para piyasasında borç limitlerini de düşürdü.
TL'deki değer kaybını ve negatif ayrışma trendinin yılbaşından beri kuvvetlenerek devam etmesi ardından piyasalar tarafından yakından izlenen ve beklenen 24 Ocak'taki Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı öncesi gerekirse ilave adımlar atılabileceğinin de mesajını verdi.
TCMB "Piyasa Gelişmelerine İlişkin Basın Duyurusu" başlığı ile yaptığı yazılı açıklamada, "Piyasalarda gözlenen aşırı oynaklık yakından takip edilmekte olup ekonomik temellerden uzaklaşan sağlıksız fiyat oluşumlarına karşı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından gerekli tedbirler alınacaktır" denildi.
Yılbaşından beri neredeyse her gün gelişmekte olan para birimlerinden negatif ayrışan TL büyük bölümü lokal nedenlerden olmak üzere her gün hızla değer kaybetmeye devam ediyor.
Bankacılar hem nominal hem de reel faizlere bakıldığında gelişmekte olan ülkelere göre Türkiye'de faizlerin TL'yi savunma noktasında yeterli olmadığını belirtirken, TL'de gelişmekte olan ülkelerden ayrışmada ana belirleyicinin bu etken olduğuna dikkat çekiyorlar.
TCMB'nin enflasyondaki yükseliş, TL'de devam eden sert değer kayıplarına karşın bugüne kadar rahatsızlığını ifade etmemsi ve her hangi bir aksiyon almaması piyasalar tarafından eleştiriliyordu. Bugünkü açıklama bankacılara göre "sözlü bir müdahale" olarak yorumlandı.
Bankacılar TCMB'nin bugünkü adımlarının TL'deki ayrışma trendini terse çevirmese de açıklamaların TCMB'nin TL'deki seyirden rahatsız olduğunun da bir göstergesi olduğunu belirttiler.
"Yeni adımla TCMB gecelik borç verme faizini yükseltmeden piyasa faizini yükseltebilir. Lirada kısa pozisyon almanın maliyeti artabilir" diyen HSBC Portföy Stratejisti İbrahim Aksoy, "Bu adımla Merkez Bankası piyasanın Merkez'den 22 milyar liranın üzerinde gecelik borçlanma yapma ihtiyacı duyması durumunda gecelik piyasa faizinin marjinal fonlama ihtiyacıyla yüzde 8.50'nin üzerinde gerçekleşmesini sağlayabilir. Bu da lirada kısa pozisyon almanın maliyetini artırabilecek bir unsur. Adım dolaylı bir adım olsa da tek başına düşünüldüğünde kısa vade için lirayı pozitif etkileyebilir" dedi ve ekledi:
"Bugün açıklanan adımlar ayrıca kurda Merkez Bankası'nın rahatsız olduğu kur ve kur oynaklığı konusunda da bilgi veriyor. dolar/TL kuru bir aylık opsiyon oynaklığı karar öncesi yüzde 19 civarındaydı. Yani Merkez Bankası'nın olağanüstü toplantıyla faiz artışına gittiği 2014 Ocak ayındaki seviyeler" dedi.
TCMB: GEREKİRSE İLAVE ADIMLAR ATILABİLİR
TCMB açıklamasında "Piyasalardaki gelişmeler yakından izlenmekte olup, gerekli görülmesi halinde, ülkemizde fiyat istikrarını ve finansal istikrarı korumak üzere ilave adımlar atılabilecektir" görüşü de yer aldı.
TCMB açıklamalarında henüz toplantısı bile gerçekleşmemiş bir PPK toplantısı hakkında doğrudan bir görüş bugüne kadar belirtmediğini hatırlatan üst düzey bir bankacı, "TCMB attığı somut önlemler dışında çok önemli bir mesaj veriyor. 'Piyasalarda gözlenen aşırı oynaklık... Sağlıksız fiyat oluşumlarına karşı gerekli tedbirler alınacaktır... Gerekli görülmesi halinde, ilave adımlar atılabilecektir.' Tüm bu mesajlar aslında 24 Ocak'a ilişkin bir mesaj gerekirse ilave adım atabilirim faiz adımı atabilirim mesajı olarak okunmalı" dedi.
TCMB "Piyasa Gelişmelerine İlişkin Basın Duyurusu" başlığı ile yaptığı yazılı açıklamada "Piyasalarda gözlenen aşırı oynaklık yakından takip edilmekte olup ekonomik temellerden uzaklaşan sağlıksız fiyat oluşumlarına karşı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından gerekli tedbirler alınacaktır" denildi. Açıklama şöyle devam etti:
"Yapılan değerlendirmeler sonucunda, TCMB bünyesinde faaliyette bulunan Bankalararası Para Piyasasında bankaların borç alabilme limitleri 11 Ocak 2017 tarihinden itibaren toplam 22 milyar Türk lirasına düşürülmüştür. Ayrıca, yabancı para zorunlu karşılık oranları tüm vade dilimlerinde 50 baz puan indirilmiştir. Bu değişiklik ile finansal sisteme yaklaşık 1.5 milyar dolar ilave likidite sağlanmış olacaktır."
TCMB 15 Temmuz darbe girişimi ardından Bankalararası Para Piyasasında bankaların TCMB'den borç alabilme limitlerini kaldırmıştı. Bugünkü adımla limit 22 milyar TL olarak belirlenirken dün itibarıyla ilgili piyasadan kullanım yaklaşık 21 milyar TL oldu.
TCMB gecelik piyasalardan fonlama için her ikisi de yüzde 8.5 faiz oranından olmak üzere Bankalararası Para Piyasası ve BIST repo piyasalarını kullanıyor. Repo piyasalarının aksine bankalararası piyasada döviz teminatı kullanılabiliyor. Toplam kullanımdaki 22 milyar TL'lik sınırlamanın yanı sıra banka bazında sınırlamalar da düşünüldüğünde adımın swap piyasasında daha çok döviz kullanımına yöneltmesi de olası görülüyor.