Yazar – Barani Krishnan
Investing.com – Petrol 100 dolar üstündeyken talepte yıkım gerçekleşir mi?
Bu, petrol fiyatlarının 2008 yılındaki zirveleri gördüğü günden beri soruluyor ve Mart’ın ilk haftasında ABD ham petrolü 130 dolar üzerine çıkarken Brent’in 140 dolara yaklaşıp durması ile daha da çok sorulmaya başlandı.
Ardından her iki gösterge de geçen hafta 100 dolar altına indiğinde soru kendi kendini gerçekleştiren bir kehanet gibi yükseldi: petrolde talep yıkımı zaten yaşanıyor olabilir mi?
Muhtemel cevap, evet ancak 100 doların altında uzun süre kalabilecek kadar değil.
Enerjiyle ticaret yapan herkes, alternatif veya gerekçe ne olursa olsun Rus ihracatını telafi etmek için yeterli petrolü – ihtiyatlı tahminle günlük 3 milyon varili – bulmanın zor olacağını anlayacaktır.
Tahmini yapan Paris merkezli Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) ekliyor:
“Rus petrol ihracatında olası bir kaybın küresel piyasalara etkileri küçümsenemez.”
Bununla birlikte pompa fiyatı 4 doların üzerinde rekor kıran benzin, sürücüleri yakıt deposunu, normal otomobil yakıtının 2,50 dolar olduğu geçen yılki kadar sık doldurmaktan caydırdıkça petrol fiyatları talep yıkımından dolayı düşmeye devam edebilir.
Bu bağlamda; ağırlıklı olarak Batılı petrol ithalatçıların çıkarlarını gözeten IEA, bu hafta, ham petrol fiyatlarını düşürmek için – koronavirüs karantinası zamanında olduğu gibi – tüketimde değişikliğe yol açma sorumluluğunun tüketici ve işletmeler üzerinde olabileceğini öne sürdü.
IEA’da yetkili müdür olan Fatih Birol, “Petrol talebindeki azalma yalnızca hükümetlere değil, aynı zamanda vatandaşlara ve şirketlere de bağlı.” dedi. “Almaları gereken tedbirler arasında hız limitlerini düşürmek, insanların evden çalışmasını sağlamak, daha çok toplu taşıma kullanmak ve şehir içinde bazı günleri araç kullanmadan geçirmek yer alıyor.”
Böyle tedbirler, Birol’a göre, petrol talebinde hızla günlük 2,7 milyon varillik düşüşe yol açabilir.
Vitol Asia’nın müdürü Mike Muller, 6 Mart’ta enerji piyasalarıyla ilgili bir podcastte “Dünyanın yeterli yedek kapasitesi yok. Dünyanın yeterli ham petrolü de yok.” dedi. “Yüksek fiyatlar yasası, talebi zayıflatmak ve yok etmek zorunda kalacak.”
Küresel petrol talebi günlük 100,6 milyon varil civarında. Analistler, Rusya’nın ihracatındaki kesilmeyle beraber mevcut açığın 3,0-5,0 milyon varil arasında olmasını tahmin ediyor.
FGE’de kıdemli bir analist olan Armaan Ashraf, Asya’daki fişek faaliyetleri için de durumun “çok belirsiz” olduğunu belirtiyor. Ona göre ham petrol 130 dolarken neft almak “büyük risk” ve kâr marjları en az bir ay daha düşük olacak.
Mitsubishi UFJ Financial Group’ta gelişmekte olan piyasaların araştırma müdürü Ehsan Khoman da benzer bir görüşe sahip. “Petrol fiyatları, aşırı petrol kıtlığı göz önüne alındığında, marjinal arz maliyetinden o kadar koptu ki talep tahribatının hakim olduğu seviyeye ilerliyor.”
Ancak Rusya-Ukrayna çatışması devam ettiği sürece piyasayı 100 doların altında tutmanın zor olacağı da reddedilemez.
Mesela: barış görüşmeleriyle ilgili ilk iyimserlik üzerine ABD ham petrolü geçen hafta 94 dolara ve Brent 96 dolar civarına düştü. Ardından umutların çok abartı olduğu anlaşılınca 106 ve 109 dolar üzerine çıktılar.
Sankey Research’ten Paul Sankey, CNBC’ye yaptığı açıklamada “Yeteri kadar petrolümüz olmadığından endişeliyim. 120-150 dolarlara çıkıp ardından ekonomik yıkıma girmek zorundayız.”
“Zaten çok düşük stoklarla dar olan bir piyasayı etki altına alan büyük, fiziksel ve ani bir kesinti var.”
Talep yıkımıyla ilgili endişelerini dile getiren Mitsubishi UFJ ’den Khoman, Rusya-Ukrayna krizinin “bugünün aşırı arz kıtlığını gazladığına” itiraz edilemeyeceğini de belirtti.
Petrol: Kapanış Fiyatları & Teknik Analiz
Petrol fiyatları Cuma gününü yükselişle kapatsa da art arda ikinci haftayı da düşüşle bitirdi.
WTI 2,01 dolar artarak 104,99 dolar oldu. Geçen hafta %5,5 düşüş kaydettikten sonra bu hafta %4,2 düşüş yaşadı.
Brent 1,32 dolar yükselişle 107,96 dolara ulaştı. 7 Mart’ta 139,13 dolara ulaşan Brent, Çarşamba günü 97 doların da altına indi. WTI gibi o da haftayı %4,2 düşüşle bitirdi. Bir önceki haftaki kaybı %4,6’ydı.
skcharting.com’da kıdemli teknik analist olan Sunil Kumar Dixit, WTI analizinin teknik olarak ayı durumunda olan bir piyasa gösterdiğini söyledi.
“Önümüzdeki haftanın görünümü, fiyatlarda kısa vadeli toparlanma olasılığı ile genel olarak ayı eğiliminde.”
WTI'nın 60/75'teki haftalık stokastiğinin düşüş eğiliminde olduğunu, negatif bir geçiş ve RSI 67'de düşüş yönünü gösterdiğini belirtti.
“103 dolarda 5 Haftalık Üssel Hareketli Ortalamanın altında yapılan bir işlem, WTI’yı 100 ve 95 dolarlara götürebilir. 93 dolara inerse o seviye, 85 dolarla haftalık orta Bollinger Bandı’na doğru daha fazla düşüşün yaşandığı ivmelenme noktası olacak.”
Diğer yandan petrolün, 109,33 dolar üzerinde işlem görürse 111,50 dolara ulaşabileceğini söyledi.
“109,33 doları aşıp orada istikrar kazanmak, 111,50 dolara ve ardından 116 dolara ulaşmak için önemli.”
Altın: Piyasa Faaliyeti
Kim kazanacak: hırslı Fed mi yoksa enflasyon canavarı mı?
Belirsizlik altının art arda ikinci hafta da düşmesine yol açtı – Kasım ayından beri en büyük haftalık düşüşünü kaydetti.
Yine de Rusya-Ukrayna savaşının etkileriyle ilgili endişeler ve fiyat baskıları, altının ikili ekonomi-siyasi korumasını devreye sokarak hafta başlarında kısa süreliğine 1.900 doları geçmesine yardım etti.
Nisan vadeli altın 21,65 dolar düşüşle 1.921,55 dolara geriledi. Haftayı %2,8 düşüşle bitirdi.
Fed, 15-16 Mart toplantısında 25 puanlık bir artışı onayladı. 2020 Mart’ından beri faizleri ilk kez artıran banka, FOMC toplantı takvimi bazında bu yıl altı kez daha faiz artırımı yapabileceğine işaret etti.
Çarşamba günkü faiz kararının ardından Fed Yöneticisi Christopher Waller – FOMC’un daha şahin üyelerinden biri – ABD ekonomi verilerinin, enflasyonu düşürmek için önümüzdeki aylarda yarım puanlık daha büyük bir faiz artırımı için “haykırdığını” söyledi.
Fed’in diğer temsilcilerinin benzer şahin mesajlarının yanında Waller’ın açıklamaları, Cuma günü altın dahil olmak üzere dolar cinsinden emtiaların değer kaybetmesine neden olarak doların yükselmesine yardımcı oldu. Döviz yatırımcılarının Fed'in Çarşamba günkü ılımlı faiz artırımına hayal kırıklığıyla tepki vermesiyle birlikte dolar son iki seansta %1'den fazla düştü.
OANDA’dan Ed Moya, “Dolar büyük girişler yaşıyor ve bu, kısa vadede emtialar için sorun.” dedi. “Yatırımcılar Ukrayna'daki savaşın enflasyon ve nihayetinde büyüme üzerindeki etkisi konusunda endişeli hale geldikçe dolar hızla gelişen faiz oranı farklılığından ve istikrarlı güvenli liman akışlarından faydalanacak.”
Fed Başkanı Jerome Powell, bu haftaki faiz artışının ardından merkez bankasının, yaklaşık kırk yılın en hızlı ekonomik büyümesi ile yine kırk yılın zirvesindeki enflasyon arasında denge kurmaya çalışırken “tetikte” olacağını söyledi. ABD’nin GSYH’si, 2020’de %3,5 küçüldükten sonra geçen yıl %5,7 artış ile 1984’ten beri en hızlı büyümeyi yaşadı. TÜFE ile ölçülen enflasyon, 2021 yılında %5,8 artış ile 1982’den beri görmediği seviyeye ulaştı.
Fed’in iki görevi var: en fazla %4 işsizlik oranı ile Amerikalılar arasında “maksimum” istihdama ulaşmak ve enflasyonu yıllık %2 veya altında tutmak. İşsizlik oranını, 2020 Nisan ayındaki %14,8’lik rekora ve pandemi dönemine göre Şubat ayında %3,8’e indirerek ilk hedefinde muazzam bir başarı yakaladı. Ancak Aralık ayında bile %7,0 olan TÜFE'nin Şubat'a kadarki yıl boyunca %7,9 artmasıyla ikinci görevdeki sicili berbattı.
Enflasyonu düşürmek için daha sıkı para politikası ve daha yüksek mali disiplin konusunda sürekli ısrarcı olan Waller, Ukrayna’daki savaştan kaynaklı risklerin, Mart toplantısında daha düşük bir faiz artırımı lehine FOMC’daki daha güvercin meslektaşlarını desteklemeye ittiğini söyledi.
Ancak önümüzdeki FOMC toplantılarında enflasyon konusunda daha etkili olabilecek 50 puanlık faiz artırımı serisi için zorlayabileceğini söyledi.
Waller, diğer FOMC üyelerinden itiraz bekleyerek “Önümüzdeki birkaç toplantıda 50 puanlık faizlerle ilgili sorun yaşanacak.” dedi. “Ancak veriler, bu yönde hareket etmemiz gerektiğini gösteriyor. Faiz artırımlarına önden alıştırmayı gerçekten destekliyorum. Haydi sadece laf değil iş yapalım.”
FOMC sonraki altı toplantıda 25 puanlık faiz artırımı ile devam ederse Fed’in çoğu yetkilisi, 2022 sonuna kadar faizlerin %1,9 civarına yükselebileceğini düşünüyor.
Waller, faizlerin yıl sonunda nerede olacağı konusunda net bir şey söylemedi. Ancak CNBC, 25 ve 50 baz puanlık karışık artışlar konusunda yaptığı baskıya dayanarak %2,0-2,25'lik bir seviyeyi hedeflediğini söyledi.
Bu hafta FOMC toplantısında çıkarılan projeksiyonlarda üç politikacı, faizlerin yıl sonunda %2,375 olacağını tahmin ederken bir tanesi, kapanış faizinin %2,625 puan olduğunu düşünüyor. En agresifleri olan St. Louis Fed Başkanı – ve Waller’ın eski süpervizörü – James Bullard, %3,125 puan olacağını düşündüğünü söyledi.
Altın: Teknik Analiz
Dixit, geçen hafta 2.070 dolardan düşmesinin ardından Nisan vadeli altının, 1.921 dolara yerleşmeden önce 1.895 dolarlık düzeltme bölgesine yol açan düşüş yönlü bir mum gördüğünü söyledi.
60/75 haftalık stokastik, güneyi gösteren RSI 59 ile negatif bir geçiş yaptı, fiyatlar 1.960-1.985 doların üzerine çıkamazsa tüm göstergeler düşüşün devam etmesi yönünde.
“1.920 doların altındaki zayıflık, altını 1.907 dolara, ayıların ekstra güçlenebileceği şekilde bu seviyenin altına ve 1.895 dolara düşürebilir. Bu da önümüzdeki hafta 1.845-1.820 doları açığa çıkarabilir.”
Dixit, teknik göstergeler bir yana altındaki volatilitenin, büyük oranda Ukrayna’daki savaştan kaynaklandığını ve bunun büyük, şiddetli dalgalanmalara yol açmaya devam edebileceğini söyledi.
Savaşın daha da şiddetlenmesi, altını kısa bir süre içinde 2.010 ve 2.070 dolara geri götürebileceğinden 1.920-1.960 doların üzerinde tutarlı alımlar, yatırımcılar tarafından yakından izlenecek."
Feragatname: Barani Krishnan yazdığı emtia veya menkul kıymetlerde pozisyon sahibi değildir.