Yazar – Barani Krishnan
Investing.com – Chicago'daki Price Futures Group'ta analist olarak çalışan ve petrol boğası olarak bilinen Phil Flynn iki hafta önce piyasa yorumlarından birinde şöyle yazmıştı: "Yaşasın! Benzin fiyatları 4 doların altında! Enflasyon beklenenden daha düşük çıktı! Umarım bu harika ekonomi haberinin tadını çıkarırsınız ama korkarım ki bu devam etmeyebilir."
Petrol üreticilerinden oluşan OPEC+ ittifakı, Flynn'in haklı olup olmadığına bir hafta on gün sonra karar verecek.
Cuma günü aralarında Irak, Venezuela ve Kazakistan'ın da bulunduğu OPEC+ üyesi ülkeler tarafından 23 üyeli ittifakın petrol piyasasına müdahale etmeye ve dengeyi yeniden sağlamaya hazır olduğuna dair bir destek dile getirildi.
Bir hafta önce OPEC+’nın fiili başkanı Suudi Arabistan, Kuveytli Genel Sekreter Haitham Al Ghais'in üretim kısıtlamasının piyasayı yeniden dengeye getirmek için bir seçenek olabileceğini ima etmesinin ardından grubun "her an" üretimi azaltabileceğini söyledi.
"Denge", OPEC+'nın petrol fiyatlarının sürekli düşme riski altında olduğu her durumda gerekli gördüğü üretim kesintileri için kullandığı bir slogan. Mart ayında neredeyse 140 dolara kadar yükselen küresel ham petrol göstergesi Brent, 100 dolar civarına kadar geriledi. ABD ham petrol ise altı ay önce 130 doların üzerindeyken 95 doların altında seyrediyor.
Ancak OPEC+’nın yapacağı herhangi bir üretim kesintisinin yaratacağı sorun, sadece petrol fiyatını değil aynı zamanda benzinin pompa fiyatını da arttıracak olmasıdır ki Biden yönetimi bunu önlemek için çok çaba sarf ediyor.
Geçtiğimiz Kasım ayından bu yana Biden Ekibi, ABD rafinerilerinin yaşadığı bir ham petrol açığını kapatacak günlük 1 milyon varil arz eklemek için ABD’nin Stratejik Petrol Rezervi (SPR) adı verilen ulusal acil durum petrol stokunu 37 yılın en düşük seviyesine çekti.
SPR'den petrol kullanılmasının net etkisi, şu anda neredeyse petrol içinde yüzen bir ABD pazarıdır, öyle ki acil durum petrolünün bir kısmı, iki hafta önce günde 5 milyon varil gibi rekor bir seviyeye yükselen ABD ham petrol ihracatı olarak küresel arzı da artırmaktadır.
OPEC'in nefret ettiği şey de bu.
En son 19 Ağustos haftasına kadarki veriler, geçen hafta 4.177 milyon varil ABD ham petrolünün yanı sıra denizaşırı satışlara 6.899 milyon varil benzin ve 2.370 milyon varil diğer petrol ürünlerinden de gittiğini gösterdi. Toplam 11.076 milyon varil ile bir önceki haftanın 10.709 milyon varillik büyük petrol satışı geride kaldı.
Ham petrol üretimi açısından bakıldığında ise ABD geçen hafta günde 12 milyon varil üretim yaptı.
New York merkezli enerji hedge fonu Again Capital'in ortağı John Kilduff, "ABD, yaptığı ham petrol ve ürün ihracatının toplamında bir günlük petrol üretimine yaklaşıyor." dedi.
Kilduff, "Suudileri pandemiden önce ABD kayaç petrolünü yok etmek için üretimi artırmaya iten şey, pazar payının erozyona uğramasıydı. ABD'nin petrol ihraç etme hızına bakılırsa Suudi Arabistan ve OPEC'in geri kalanı pazar payları için endişelenmeli. Her ne kadar ABD ham petrol üretimi pandemi öncesindeki yüksek seviyelerin altında kalsa da bu tür ihracat rakamları Suudileri şaşırtacaktır. Bundan hiç hoşlanmayacaklarını söyleyebilirim."
Bunun da ötesinde Rusya, geniş çaplı yaptırımlara maruz kalan ekonomisini ayakta tutmak ve Ukrayna'ya karşı yürüttüğü savaş için nakit yaratmak amacıyla petrolünü Brent'e göre 30 dolar indirimle satıyor. Rusya, en gözde müşterileri ve aynı zamanda dünyanın birinci ve ikinci en büyük ham petrol alıcıları olan Hindistan ve Çin'in işine yarayan fiyatı yüzsüz bir şekilde açıkladığından beri bu indirim, aylardır petrolün uluslararası fiyatlandırması üzerinde etkili oluyor.
Rusya'nın bu tutumunun, diğerlerinin yanı sıra, Arap hafif ham petrolü gibi uluslararası petrollerin ihracat potansiyeline ve fiyatlarına zarar verdiği aşikar bir sır. Devlete ait Saudi Aramco 'nun (TADAWUL:2222) Ukrayna işgalinden bu yana petrolünün satış fiyatını defalarca yükseltmesinin bir nedeni de pazar payı/rekabet yerine gelire öncelik vermekti.
Suudiler Rusya’nın indirimlerinden nefret ediyor ama bu konuda yapabilecekleri pek bir şey yok. Neden mi? Riyad'ın yanı sıra Rusya da OPEC+'nın diğer destek ayağı, işte bu yüzden. Suudiler, Rusları OPEC+ içinde tutmak için Vladimir Putin'e her türlü bahaneyi sunacaktır çünkü Moskova'nın çıkışı – 2020 koronavirüs salgınından hemen önce görüldüğü gibi – büyük ihtimalle petrol fiyatlarını yine mahvedecek ve ittifakın potansiyel olarak tamamen dağılmasına yol açacaktır.
OPEC+ için bir diğer sorun da İran'ın küresel güçlerle, ABD'nin İran petrolü üzerindeki yaptırımlarını geçici olarak kaldıracak ve Tahran'dan piyasaya, günlük bir milyon varil ek petrol gelmesine yol açacak yeni bir nükleer anlaşma riski. Petrol pazarındaki pay kavgası bir yana, Suudiler OPEC'in kurucularından olan İranlılara, eski ABD Başkanı Donald Trump'ın 2018'de İran nükleer anlaşmasını iptal edip İslam Cumhuriyeti'nin petrol ihracatına yaptırımlar getirmesinden bu yana grup içinde cüzzamlı muamelesi yapıyor. Buna karşılık Tahran'ın da 2019'da Arap petrol tesislerine düzenlenen saldırıları planladığına ve Yemen'deki Husi isyancıları kullanarak krallığın enerji altyapısına yönelik diğer saldırıları desteklediğine inanılıyor. Biden'in Tahran'dan daha fazla tedarik beklentisiyle İran'ın nükleer anlaşmasını yenilemesi halinde bu ikili arasında nasıl bir dinamik oluşacağını görmek ilginç olacak.
Son olarak önümüzdeki kışın ilk zamanlarının normalden daha sıcak geçmesi ve erken ısınma ihtiyacını ortadan kaldırması ihtimali de petrol talebinin düşünülenden çok daha düşük olacağı anlamına gelebilir. Houston merkezli enerji piyasaları danışmanlık şirketi Gelber & Associates analisti Dan Myers bir notunda, "Daha uzun vadeli hava tahmini modellerinden 2022-23 kışının ilk yarısının normalden daha sıcak geçebileceğine dair göstergeler var." dedi.
Tüm bunlar, OPEC+'nın 5 Eylül'de petrol üretim seviyeleriyle ilgili kararını gözden geçirmek için toplandığında üretim kesintisinin muhtemel olabileceğini gösteriyor.
Aynı zamanda Fed Başkanı, Cuma günü yaptığı açıklamada merkez bankasının enflasyonu %8'in üzerindeki mevcut seviyelerden %2'lik hedefine geri çekene kadar faizleri "güçlü" bir şekilde artırmaktan geri adım atmayacağını söyledi. Enerji fiyatları çekirdek fiyat baskısı hesaplamasından çıkarılmasına rağmen herhangi bir ekonomist, reel enflasyon söz konusu olduğunda enerji fiyatlarının epey önemli olduğunu bilir. İlginç bir şekilde petrol boğaları Fed Başkanı Jerome Powell'ın, merkez bankasının yıllık Jackson Hole zirvesinde ekonomi üzerine yaptığı konuşmaya pek kulak vermeyip bunun yerine OPEC + kesintileri olasılığı üzerine saçma sözler sarf etti.
Again Capital'den Kilduff, "Görünüşe göre petrol boğaları Fed başkanının konuşmasına karşı sadece istediklerini duyduğu bir tür ‘işitme bozukluğu’ yaşıyor." dedi. "Fed enflasyonu düşürecekse petrol fiyatlarına, özellikle de benzinin pompa fiyatına balta vurmak zorunda kalacağı aşikar ki bunu zaten yaptı ve önümüzdeki günlerde, haftalarda ve aylarda giderek daha fazla yapacak."
American Automobile Association tarafından tutulan verilere göre benzinin pompa fiyatları Haziran ortasında ortalama 5,01 dolar gibi rekor bir seviyeye ulaştıktan sonra istikrarlı bir şekilde düşerek 3,87 doların altına geriledi.
Benzin fiyatlarındaki düşüşün ana nedenlerinden biri SPR stoklarından ham petrol kullanılması oldu. Biden yönetiminin bunu Ekim ayında bitirmesi bekleniyor. Ancak bu azaltım sürecini kışın başlarına kadar uzatmayı engelleyecek hiçbir şey yok.
Petrol: Piyasa Faaliyetleri ve Fiyat Özeti
WTI ham petrolü, resmi seansı 54 sent artışla 93,06 dolarda tamamladıktan sonra 92,97 dolardan işlem gördü.
WTI, bir önceki haftaki %1,4'lük düşüşün ardından haftalık bazda %2,5'lik artış yaşadı.
Brent ham petrol, resmi seansı 1,65 dolar artarak 100,99 dolarda tamamladıktan sonra son işlemini 100,60 dolardan gerçekleştirdi.
Brent, bir önceki haftaki %1,5'lik düşüşe kıyasla haftayı %4,4 artışla kapattı.
Petrol: WTI Teknik Görünüm
SKCharting.com baş teknik stratejisti Sunil Kumar Dixit, WTI'nın izlenmesi gereken kilit yükseliş seviyesinin 97,06 dolara doğru bir kırılma olacağını söyledi.
"WTI bu seviyenin üzerinde kabul görürse toparlanma haftalık orta Bollinger Bandı olan 104,40 dolara doğru devam edebilir." dedi.
Dixit, WTI'nın 73/78'deki günlük stokastik değerinin, 95,97 dolarlık 200 Günlük Basit Hareketli Ortalama (SMA) ile pozitif bir örtüşme ve daha fazla artış yaşama yönünde girişimde bulunduğunu ve 97,06 dolarlık 50 Günlük Üstel Hareketli Ortalama (EMA) tarafından yakından takip edildiğini söyledi.
Ancak trendin tersine dönebileceği konusunda uyardı.
"91,30 dolarlık günlük orta Bollinger Bandının altında kararlı bir kırılmanın petrolü 88,55 dolarlık %61,8 Fibonacci seviyesine düşüreceğine dikkat kesilmek önemli."
Altın: Piyasa Faaliyetleri ve Fiyat Özeti
Ons başına 1.800 dolara yaklaşmayı uman altın boğaları, Fed başkanının, enflasyonu önleyici faiz artışlarına hemen ara vermeyeceği sinyalini vermesinin ardından Cuma günkü kapanışta kendilerini bu hedefin 50 dolardan fazla altında buldular.
Online ticaret platformu OANDA'nın analisti Ed Moya, "İş gücü piyasasının sağlıklı kalması halinde Hazine getirileri önümüzdeki hafta daha fazla ivme kazanabileceği için altın bu noktada kırılgan." dedi. "Altın için majör son bir düşüş riski devam ediyor."
Fed Başkanı Jerome Powell'ın, merkez bankasının enflasyon ile mücadelesi bitene kadar "güçlü" faiz artışlarına devam edeceğini söylemesinin ardından 10 yıllık tahvil getirisi, Çarşamba günü gördüğü iki ayın en yüksek seviyelerine doğru ilerledi.
New York Comex'teki Aralık vadeli altın, resmi seansı 21,60 dolar düşüşle 1.762,90 dolardan tamamladıktan sonra Cuma günü nihai işlemini 1.750,80 dolardan yaptı. Haftalık bazda %0,7 düşüş yaşadı.
Bazı yatırımcıların vadeli işlemlere göre daha yakından takip ettiği spot külçe fiyatı, Cuma günü 20,36 dolar düşüşle 1.738,40 dolar oldu. Spot altın haftalık bazda %0,6 düşüş gösterdi.
Altın: Fiyat Görünümü
SKCharting.com'dan Dixit, "Spot altın haftanın en düşük seviyesi 1.727 doların altına inmezse muhtemelen 1.745-1.750 dolara doğru bir toparlanmaya tanık olacak ve bu toparlanma 1.760 dolara kadar uzayabilir." dedi. "Bu, 1.777-1.783 doların yeniden test edilmesi için yükseliş trendinin yeniden başlaması adına gerekli."
"Bununla birlikte ivmedeki zayıflık göz önüne alındığında 1.727 doların altına inilmesi, altını 1.681-1.808 dolarlık yükselişin %78,6 Fibonacci geri çekilme seviyesi olan 1.708 dolara maruz bırakabilir."
Yasal Uyarı: Barani Krishnan, hakkında yazdığı emtia ve menkul kıymetlerde pozisyon sahibi değildir.