Yazar – Barani Krishnan
Investing.com – Korku ve Açgözlülük Endeksi, yatırımcıların hisse senedi, tahvil ve kripto paralardaki hissiyatını 0-100 arası bir puanlama ile ölçer. 0 aşırı korku durumunun aşırı satış baskısına yol açtığı noktayken 100 aşırı alım veya aşırı açgözlülük anlamına gelir. Ancak emtialarda arz kısıtları ve jeopolitik, korku ve açgözlülüğün iç içe geçmesine neden olabilir. Yani bir şeyin kıt olduğu korkusu, yatırımcıları onu satın alma konusunda aşırı açgözlü yapabilir – şu an petrolde olduğu gibi.
Geçtiğimiz iki ay petrolde görülen ralli, jeopolitikten arz politikalarına kadar hepsini yaşadı. Eksik olan tek şey iklimsel bir krizdi. O da geçen hafta Texas’ta don tehlikesiyle gerçekleşti. Permiyen petrol ve gaz havzasının geçen yıl olduğu gibi tekrar donabileceği korkusu, piyasayı 90 doların üzerine çıkardı.
WTI ve Brent art arda yedinci haftada da ralli yaparak Wall Street bankalarının 100 dolarlık hedeflerine doğru ilerliyor. Tabii ki bu hedef Rusya-Ukrayna krizinden, OPEC+ tarafından isteksizce yapılan üretim artışlarından ve geçtiğimiz haftanın başlarında Amerika'nın çoğunu etkisi altına alan dondurucu hava koşullarından çok önce belirlenmişti.
Texas'taki sıcaklıkların ilkin -7 derecenin altına düşeceği tahmin edildiğinden petrol rallisi bu hafta yeni bir ivme kazandı.
Texas’ın batısı, New Mexico'nun güneydoğusuna dökülen Permiyen petrol ve gaz havzasına ev sahipliği yapıyor.
Çarşamba günü Houston merkezli enerji danışmanlık şirketi Gelber & Associates’ın analisti Dan Myers, “Texas’taki soğuk havanın gücü hafife alınamaz – bu hafta içerisinde dondurucu soğuklarla geçen günlerin, Permiyen’de ek donlara yol açma potansiyeli var.” dedi.
Ancak hava durum tahminleri yalnızca tahmindir. Sıcaklık gibi değişken bir şeyle ilgili okumalara, özellikle önceden yapıldıysa, ihtiyatla yaklaşılmalı.
Texas konusunda hafta başındaki tahminler, Permiyen’in kalbinde duran Midland’in Pazar gününe kadar -11, Houston’ın -2 ve Dallas’ın -7 dereceye kadar düşeceği yönünde oldu.
Ancak bugüne başlarken bu yazıyı yazmaya oturduğumda Midland’in gün içi en düşük sıcaklığı sadece -5 ve en yüksek sıcaklığı 11 derece olarak tahmin edildi. Bu rakamların Houston için -1 ve 13, Dallas için -2 ve 10 derece olması bekleniyordu.
Geçen yılki kış fırtınasının elektrik kesintilerine ve 200'den fazla kişinin ölümüne yol açtığı Texas'ta süper dondurucu bir hava olması riski çok yüksek.
Ancak tüm hafta orada hava durumunu yakından takip ettikten sonra Pazar günü Investing.com’a konuşan yatırımcılar, Texas’ın Perşembe günü itibarıyla en soğuk havaları atlatmaya başladığını ve Asya’da ham petrol vadeli işlemlerinin Cuma seansını açması ile Permiyen’in o kadar da kötü durumda olmadığını söylediler.
Texas’taki kamu hizmeti yetkilileri de bölgenin elektrik şebekesinin, geçen yıl yaşanan elektrik kesintilerinin tekrar yaşanmasını önleyeceğinden emin. 2021 felaketinden bu yana şebeke operatörlerinin rezerv kapasitesini artırmasını gerektiren ve endüstriyel kullanıcıların tüketimi azaltmak için ödeme almalarını kolaylaştıran yeni kurallar getirildi.
Investing.com'a konuşan yatırımcılar ayrıca ısıtma ve soğutma için kullanılan ve kışın en soğuk olduğu günlerde petrol kadar önemli bir emtia olan doğalgazın Perşembe-Cuma arasında %18 düştüğüne dikkat çekti. Permiyen’le ilgili korku faktörünün abartıldığı anlaşıldıktan sonra Salı günkü %16’lık kazancının tamamını geri verdi.
Yatırımcılar gaz arzının, beş yıllık depolama ortalamasının yaklaşık %15 altında olmasıyla yakın vadede petrolden daha büyük bir risk altında olduğunu söylediler.
Yine de petroldeki alım çılgınlığının herhangi bir rasyonaliteyi ortadan kaldırdığını ve böylece hem yatırımcının hem de piyasanın, 100 dolar yolunda at gözlüğü ile dörtnala koştuğunu belirttiler.
Online ticaret platformu OANDA’da analist olan Ed Moya, “Ham petrol fiyatlarının 100 dolara doğru tek yön bir bileti varmış gibi gözüküyor.” dedi. “WTI için her şey çok yükseliş eğilimli görülüyor ve bu boğa momenti, 95 dolara kadar fazla direnç görmeyebilir.”
Başta da söylediğim gibi emtialar söz konusu olduğunda arz kısıtlamaları ve jeopolitik, korku ve açgözlülüğün iç içe geçmesine yol açabilir ve şimdi petrolde yaşanan şey de bu. Geçen hafta petroldeki korku-açgözlülük odağında Rusya-Ukrayna çatışması vardı. Bu durum, geçtiğimiz ay WTI ve Brent’e en az 10 dolarlık prim sağladı – hem de henüz çatışmanın taraflarından biri tarafından füze atılmamışken.
Petrol alımındaki coşku yeterli değilmiş gibi CNBC'nin “Power Lunch” sunucularından Kelly Evans da dahil olmak üzere bazı piyasa yorumcuları, bu hafta Twitter'da emeklilik fonlarının, enerjide uzun vadeli olmak yerine neden elden çıkarıldığını yüksek sesle dile getirdiler.
Eh, belki de kararları, ekonomi ve ahlaki değerler hakkında uzun vadeli öngörü ile ilgilidir (ikincisi ne yazık ki yatırımda kirli bir kelime haline geldi).
Geçen haftaki köşe yazımda söylediğim gibi petrol, kelimenin tam anlamıyla gezegene güç veren ve onu hareket ettiren metadır. Petrol, dünyadaki hareketlilik için vazgeçilmezdir. Hemen hemen her ticari faaliyetin altında yatan metadır. Daha yüksek petrol fiyatları gıda, gaz, giyim ve neredeyse her temel öğenin fiyatlarında yükselişe yol açar.
Bu nedenle insanların enflasyona karşı bir önlem olarak petrol aldıklarını söylemeleri beni güldürüyor çünkü bunun gerçekle yakından uzaktan alakası yok. Altının enflasyondan korunma aracı olarak kullanılması enflasyona katkıda bulunmaz. Ama petrol için durum farklı.
Satın alma işleminiz aslında o petrolün fiyatını artırmaya yardımcı olurken petrol alarak enflasyona karşı koruma sağladığınızı söylemek samimiyetsiz olur. Bunu sadece, boğa piyasasında para kazanma fırsatı olarak adlandırın. Bu iyi bir tanım. Enflasyon riskinden korunma bahanesini kullanmayın.
Yatırım yanlısı bir web sitesi olmamıza rağmen Investing.com bazen piyasa yorumları ile yatırımcı eylemlerinin sosyal etkilerine ilişkin yorumlar arasında denge kurar, özellikle de bu eylemlerin, küresel ekonomiye bir bütün olarak zarar verebileceği durumlarda. Ve tam da bu noktada petrol fiyatlarının 100 doları geçmesi tehdidiyle karşı karşıyayız, hele de dünya ekonomisi Covid-19’dan kurtulma yolunun henüz başındayken. Tarih, yüksek petrol fiyatlarının tohumlarını attığı hiper-enflasyon ve stagflasyon örnekleriyle doludur.
Suçu Biden yönetiminin basiretsiz enerji politikalarına yüklesek de (sağduyuya sahip herkes, geçiş yapmadan önce güçlü bir yenilenebilir enerji planına sahip olunması gerektiğini bilir), kendimize, bir ralliden fırsatı kaçırma korkusunın veya daha doğrusu kaçırmama hakkının, geçimimizi sağladığımız ekonomiden daha önemli olup olmadığını da sormalıyız.
Mali krizin tohumlarının, ekonomiyi yanlış yönetmedeki rolünden Bush yönetiminin sorumlu olduğu kadar bugün petrolün 100 dolar olacağını söyleyen aynı Wall Street bankalarından bazıları tarafından ekildiğini hatırlayın. Bu çöküş yüksek faizli ipotekler tarafından tetiklenirken yaklaşık 150 dolar olan petrol de bir katalizördü.
Petrol Fiyatı & Teknik Analiz
93,17’ye dokunan WTI 2,04 dolar artışla 92,31 dolara yerleşti. ABD ham petrol göstergesi bu hafta şimdiye kadar yaklaşık %7 yükselirken yedi haftalık toplam kazancı %30 oldu. Yalnızca bu yıl %23 civarı artış gösterdi.
Brent, 93,69 dolar ile sekiz yılın yeni zirvesine ulaştıktan sonra 2,16 dolar artışla 93,27 dolarda bitirdi. Bu hafta şimdiye kadar %4 civarı artarken yedi haftalık toplam kazancı %27 oldu. Bu yıl şimdiye kadar ise %20 değer kazandı.
Skcharting.com’da kıdemli teknik analist Sunil Kumar Dixit’e göre WTI için temel tetikleyiciler, “kabul edilebilir esnekliğin çok üzerinde, aşırı tepki verilmesi.”
“Kısa vadeli artışın 95 dolarda sınırlı kalması muhtemel ancak 86 doların altında bir kırılma, ilk tükenme işareti olmalı. Çünkü haftalık grafik, art arda yedi hafta süren ralliden sonra açıkça aşırı gerilme işaretleri ve parabolik yükseliş gösteriyor.”
“86 dolar seviyesi düşüş yönünde daha fazla yol açarsa büyük olasılıkla ayı bir tepe oluşacak.”
Ancak Dixit, Rusya-Ukrayna çatışmasının yatıştığına dair haberlere rağmen WTI'nın 95 doları aşmak üzere biraz daha artış yönlü olabileceğini kabul ediyor.
“Haftalık grafikte 94 puandaki stokastik okuma ve 70 puandaki RSI aşırı alım bölgesi olsa da 95 dolara doğru bazı sınırlı artışlar mümkün. Ancak bütününde teknik bir düzeltme olması, olmamasından daha muhtemel.”
Altın Fiyatı & Piyasa Özeti
İki adım ileri bir adım geri – altının 1.800 dolara dönüş yolunda ettiği dans bu hafta da devam etti ancak piyasadaki uzunları heyecanlandıracak kadar güçlü bir ilerleme kaydedemedi.
Nisan vadeli altın 3,70 dolar yükselişle 1.807,80 dolara ulaştı. Hafta bazında %1,3 artış gösterdi.
%1'in üzerinde bir haftalık kazanç herhangi bir piyasa için kötü olmasa da altın konusunda bu, ABD'deki temel fiyat göstergelerinin tümü 40 yılın zirvesini işaret ederken emtianın enflasyondan korunma aracı olarak ne kadar hafife alındığı yönünde piyasadaki boğalar için acı verici bir hatırlatma.
OANDA’dan Moya, “1.800 dolar seviyesi altın için önemli ve altın bu seviye etrafında gezinmeye devam edebilirse külçe boğaları için çok olumlu olacaktır.” dedi.
“Altın 1.780 doların altına inerse koşullar tehlikeli olabilir ve fiyatlar 1.700 dolara doğru önemli satış hedefleri görebilir.”
Altın uzunları, altının 1.800 seviyesinin altına düştüğü Cuma sabahı kısa süreli bir panik yaşadı. Ancak altın hiçbir zaman gerçekten daha ileri gitmedi – 1.792,20 dolar ile seansın en düşük seviyesini gördü. İstihdam raporunun koşulları göz önüne alındığında bu aslında altın açısından oldukça etkileyiciydi.
Çalışma Bakanlığı’nın tarım dışı istihdam raporuna göre ABD’de Ocak ayında 467.000 iş imkanı gelişerek ekonomistlerin beklentileri aşıldı ancak işsizlik oranı %3,9’dan %4’e çıktı. Investing.com tarafından takip edilen ekonomistlerin istihdam büyümesine ilişkin tahmini, Aralık ayının 199.000 yükselişine kıyasla geçen ay için 150.000 civarı artış yönündeydi.
Bu raporun ardından olağanüstü işgücü piyasası koşullarının, Fed’in enflasyonla mücadelesi için güçlü bir zemin oluşturmasıyla fed fon vadeli işlemleri bu yıl beş faiz artırımı olabileceğine işaret etti.
ForexLive finansal medya platformundaki bir paylaşımda ekonomist Greg Michalowski, “ABD istihdam raporu ile şimdi piyasa, Fed’in bu yıl beş kez faiz artıracağı yönünde %50’nin üzerinde olasılıkla fiyatlanıyor.” diye yazdı. “Mart ve Mayıs aylarında artırım olasılığı %100 olarak görülüyor. Haziran ayı için %82 ve Temmuz ve Kasım ayı için %56 şans veriliyor.”
Her artırım için miktar 25 baz puan. Faiz oranları şu an sıfır ila %0,25 arasında ve beş artırımla bu aralık %1,25-1,50 aralığına gelebilir ancak bazı artırımlar, işgücü piyasasının, ekonominin ve nihayetinde enflasyonun performansına bağlı olarak 25 puandan fazla olabilir.
2020'de Covid-19 salgınının tetiklediği işsizliğin ardından işgücü piyasası dinamik bir şekilde toparlandı ve Cuma günü açıklanan Ocak ayı tarım dışı istihdam raporunda işsizlik oranı yalnızca %4,0 olarak görüldü – 2020 Nisan ayında %14,8 ile rekor bir seviyeye çıkmıştı. %4,0 veya altında bir işsizlik oranı istihdamı artırmak ve enflasyonu başta faizleri ayarlama yoluyla kontrol altında tutmak gibi ikili bir göreve sahip olan Fed tarafından “maksimum istihdam” olarak kabul ediliyor.
Mart 2020'de oranları neredeyse sıfıra indirmesinden bu yana Fed, kredi piyasalarını ayakta tutmak için son 20 ayda 2 trilyon dolardan fazla teşvik sağladı. Bunun da ötesinde federal hükümet, pandemi destek paketlerine trilyonlarca dolar daha harcarken Amerika’da işverenler çalışanlara daha yüksek ücretler ödedi.
2020'de %3,5 küçülen ekonomi geçen yıl %5,8 büyürken, harcanan tüm bu para, tedarik zincirinde pandemiden kaynaklanan darboğazlarla birlikte yükselen bir enflasyon yarattı. Enflasyon için önemli bir barometre olan ABD Tüketici Fiyat Endeksi, geçen yıl %7 artışla 1982'den beri en hızlı şekilde büyüdü. Fed'in enflasyon toleransı yılda sadece %2.
Altın Teknik Analiz
Dixit, bu hafta altının başını suyun üstünde tutabildiğini belirtti.
“Altının önümüzdeki haftaki ilerleyişi 1.785 dolarlık en düşük seviyeye inip %50 Fibonacci düzeyinde 1.797 dolara toparlanma yönündeki fiyat aksiyonu ile yakından takip edilecek.”
“1.785 doların altına inmesi ve devam etmesi, hiç toparlanmamış gibi olmasına yol açacak ve satışı 1.768 dolarda %61,8'lik Fibonacci seviyesini test etmek üzere artıracak.”
Dixit, ABD istihdam raporunun ardından altının 1.800 dolardan 1.797 dolara düzelmesi ve hatta 1.790 doları test etmesi yönünde ağır beklentiler olduğunu söyledi.
“Aslında altın, 1.800 doların üzerine çıkıp toparlanarak şaşırttı. Bu hafta gelen herhangi bir oynaklık karşısında 1.785 doların üzerinde tutunmayı başarırsa o zaman toparlanışı, daha da yükselmesi için kritik bir seviye olan 1.825 dolara kadar devam edebilir."
Feragatname: Barani Krishnan yazdığı emtia veya menkul kıymetlerde pozisyon sahibi değildir.