Yazar – Barani Krishnan
Investing.com – İrrasyonel coşkunun, daha sonra beklenmedik ve uzun süreli küçülmelere maruz kalacak olan varlıkların değerlerini gereksiz yere yükselttiğini nasıl anlarız?
Bu, Fed efsanesi Alan Greenspan’ın, dönemin internet şirketi balonunun köpürmeye başladığı 1996 yılındaki sembolik konuşmasında ortaya attığı bir soru.
Ve Cato Enstitüsü’nden James Dorn’a göre Fed iki yıl önce Covid-19 yüzünden başlattığı tahvil/ipotek varlık alımını bitirmeye ve 2024'e kadar sürebilecek daha yüksek bir faiz oranı rejimine başlamaya doğru koşarken bu soru hâlâ cevapsız.
Dorn’un gözlemlediğine göre “Greenspan’in konuşmasından çıkarılacak sonuç, Fed’in hiç çözmediği bir sorunu nasıl ortaya koyduğu ve ardından işleri ne kadar kötüleştirdiği.” Fed, faiz düzenlemeleri ile bir ekonomik kriz üstüne diğeriyle mücadele etmeye çalışırken o zamandan beri Fed’in uygulaması olan “Greenspan hamlesine” (Greenspan put) atıfta bulundu Dorn.
Hisse senetlerini korumak – ya da en azından çöküşlerinden sorumlu tutulmamak – amacında olan Fed, istediği enflasyonu hiçbir zaman tam olarak elde edemedi. Enflasyon, pandemiden on yıl önce yıllık %2 hedefinin altında kaldı. Şimdi, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), Aralık ayına kadarki yılda %7 büyüyerek bu seviyeyi aşıyor.
Bu enflasyon karışımı içinde petrol fiyatları yedi yılın zirvesinde oturuyor. Yeni bitirdiğimiz haftada %6 artış yaşayan petrol, önceki üç haftada yaklaşık %11 yükselmişti. Yalnızca 2022 yılında WTI %12, Brent %11 artış yaşadı.
Elbette petrol rallisi, petrol için yeni araştırma ve üretim alanında yıllardır yetersiz kalan yatırımın bir sonucu. Talep pandemiyle geçen iki yılın ardından normalleştikçe bunun etkisi şimdi görülüyor. Yeni petrol edinmedeki eksikliğin üzerine bir de OPEC+’nın düzenli üretimi kasıtlı olarak sıkı tutmaya devam etmesi var. Grup, pandeminin talepte büyük yıkıma yol açtığı dönemde günlük 10 milyon varil kesinti yaparken son birkaç aydır üretimi kademeli olarak artırıyor. Pandemi öncesinde günlük 13,1 milyon varili gören ABD üretimi, yenilenebilir yeşil enerji isteyen Biden yönetiminin sondaja düşman politikaları sayesinde şu an 12 milyonun altında.
Daha da önemlisi petrol fiyatları, enflasyondan korunma adına ham petrole akan yatırımlar nedeniyle bir yıl öncesine göre %60 yüksek.
İşte yatırımcıların irrasyonel coşkusunun gelip oturduğu yer burası. Wall Street bankaları 90-100 dolarlık petrol tezahüratı yaparken petroldeki uzunlar, enflasyondan korunma adı altında kendilerini ham petrole atma yarışına girdi.
Petrol rallisinin temelleri ne kadar güçlü olursa olsun, son birkaç hafta içinde elde edilen kazanımlar balonmuş gibi görünüyor. Petrolde uzun pozisyona sahipseniz ve bunu okurken ağzınız köpürüyorsa – bu şüphesiz mantıksızlık işareti – okumaya devam edin çünkü bu gözlem aynı zamanda ham petrolde genelde boğa olan insanlardan da geliyor.
ABD ham petrol fiyatları iki günde %5,5 artış yaşadıktan sonra 12 Ocak’ta yazan ForexLive’dan Adam Button, “Petrolde dünkü ve bugünkü ralli durduk yere yaşandı ve bu, pozisyonlamada bir sıkışma olduğunun kanıtı.” dedi. Button’u düzenli olarak takip eden herkes, onun ateşli bir petrol boğası olduğunu bilir. O paylaşıma göre Omicron’un – varyantla ilgili yaratılan korkudan bağımsız olarak – ham petrol üzerindeki etkisinin kısa süreli olabileceğini gösteren veriler ortasında petroldeki makro kısaların, uzunlar ticarete yığıldığı için havlu atıyor olabileceğini ifade etti.
Ancak Button, bir şeyden daha endişe duyuyordu – yakıt talebi. Bu endişeleri, ABD Enerji Bilgilendirme Dairesi’nin (EIA), benzin stoklarında 2,41 milyon varillik artış tahminini ezip geçerek 7,96 milyon varillik artış olduğunu gösteren son raporundan sonra ortaya çıktı. Benzin stoklarında bir önceki hafta zaten 10,13 milyon varil ile koronavirüs krizinin en yoğun olduğu 2020 Nisan ayından beri en büyük haftalık artış yaşanmıştı. EIA verileri, son altı haftada benzin stoklarında toplamda yaklaşık 30 milyon varil net yükseliş olduğunu da gösterdi.
Kamyon, otobüs, tren ve gemi için dizelin yanında jet yakıtını da içeren distilat stokları da art arda ikinci haftada beklentilerin üzerinde artış yaşadı. 1,76 milyon varil tahminine kıyasla 2,54 milyon varil artan stoklarda, bir önceki hafta 4,42 milyon varil fazlalık görülmüştü.
Adil olmak gerekirse ham petrol stokları da düştü bir yandan; 2,1 milyon varillik düşüşün üzerine stoklar, son haftada da 4,6 milyon varil azaldı. Ancak son altı haftada ham petrol stoklarında toplamda yaşanan 23 milyon varil civarı düşüş, benzin ve distilattaki toplam artışın altında kaldı.
Benzin talebindeki düşüş, kış mevsimi ile beraber yolculuklarda azalmanın olduğu bir dönemde görüldü. Ölen olsun olmasın Omicron vakalarında görülen artış da işverenlerin, çalışanları işyerlerine tekrar çağırma planlarını ertelemesine yol açıyor. Bundan dolayı yakıt gerektiren işe gidiş-gelişlerde veya diğer seyahatlerde azalma yaşanıyor.
Button, petroldeki uzun kitlede 90-100 dolarlık fiyat iyimserliğine referans vererek “Bu iyimserliğin nihayetinde talebe yansıması gerekecek.” dedi.
“Endişelendiğim şey, Omicron yüzünden Çin’in talebinde sürekli düşüş olması. Dünyanın çoğu bölgesi virüsle yaşamayı öğrendi ama Çin’deki 20 milyondan fazla kişi şu an katı bir karantina altında. Bu sayının önümüzdeki haftalarda artacağını düşünüyorum ve bu da fiziksel talebe şiddetli bir şekilde zarar verecek bir durum.”
“Buradan bakınca bu, petrolü satmak ve WTI’da 85 dolar yakınına dönmek için yeterli bir sebep.”
Bununla yetinmeyen Button, iki gün sonra başka bir gönderi yayınladı:
“Petrol için bir sonraki adım sert olacak. Bugünkü bir rapor, Çin’in, ham petrolün 75 veya 85 dolar olduğuna bağlı olarak 1 Şubat gibi stratejik petrol rezervlerinden (SPR) farklı miktarlarda petrolü kullanıma açma kararı aldığını vurguladı. Brent'in 86 dolarda ve de Ekim zirvesine sadece birkaç sent uzakta olmasıyla, daha fazla aksiyon olasılığı artıyor.”
Hem Çin’in hem de ABD’nin rezervlerini kastederek “Hem SPR’den kullanılan bu petrol, genel olarak ufak miktarlarda.” dedi. “Jet yakıtında gördüğümüz şey talepte bir yıkım olduğu ve sürüş faaliyetindeki azalma buna ağır basmalı – ama öyle değil. ABD benzin arzında arka arkaya büyük artışlar gördük ve piyasa bunu tam anlamıyla atlattı. Alım durmak bilmiyor.”
Chicago’s Price Futures Group’ta enerji analisti olan başka bir petrol boğası Phil Flynn de Ocak ayındaki bir yazısında Çin'in, fiyat seviyelerine bağlı olarak yakında piyasaya belirsiz miktarda petrol arz edeceğini belirtti.
Flynn bir Reuters raporuna işaret ederek “Çin, petrol 75 dolara yakın olursa piyasaya daha az ve 85 doları geçtiği takdirde nispeten daha büyük bir miktarda petrol sunmaya karar verdi.” dedi. Çin’in ham petrol stoklarını, o rapora göre Çin Yeni Yılı civarında açacağını belirtti. 31 Ocak 6 Şubat arasında Çin, yılın en uzun tatilinde kapalı olacak.
Flynn aynı zamanda, Pekin’in yurtiçi yakıt üretimindeki fazlalığı önlemek için rafinaj sektörünü kısıtlaması ve rafinerilerin devasa stokları azaltmasıyla, Çin’in yıllık ham petrol ithalatının, 2021 yılında %5,4 ile 2001’den beri ilk defa düşüş yaşadığını belirtmeyi uygun gördü. Çin son on yıldır küresel petrol talebinin itici gücü oldu – Pekin’in bağımsız rafinerilere ithalat kotaları çıkarmaya başladığı 2015’ten bu yana petrol ithalatında dünya çapındaki büyümenin %44’ü ona ait.
Yorumlarında dengeyi korumaya çalıştıkları için ne Button ne de Flynn petrol ayısı olacaktır. Bunu, Çin ve ABD'nin petrol kaynaklı enflasyona karşı mücadele etme konusundaki artan kararlılığı başta olmak üzere uzun vadeli petrol ürünlerinin karşılaştığı bazı kısa vadeli piyasa zorluklarını kabul ettikleri için yaptılar. Buna rasyonel düşünme deniyor – şu anda petrolde ihtiyaç duyulan bir şey.
Ham Petrol Fiyatı & Teknik Analiz
WTI gün bazında %2,1, hafta bazında %6,2 yükseldi ve Cuma günü 83,82’ye yerleşti.
Brent gün bazında %1,9 artışla 86,06 dolardan işlem gördü ve haftalık %5,3 artış yaşadı.
Investing.com tarafından yayımlanan emtia makalelerine düzenli olarak teknik gözlemlerle katkı yapan, skcharting.com’da kıdemli teknik analist Sunil Kumar Dixit, fiyatlar 84 seviyesinin üzerinde sabit kalırsa petroldeki hakim yükseliş dalgasının WTI'yi 86,50 ve ardından 90,30 dolara çıkarabileceğini söyledi.
“92/78 haftalık stokastik okuma, hâlâ ABD ham petrolde yükselişin devam etmesi yönünde güçlü duruyor.”
Ancak Dixit aynı zamanda fiyatlar artış yönlü eğilimini kaybedip 82,74 dolar altına inerse yükseliş ivmesinin duracağı konusunda uyardı – bu, ayı eğilimli ABD stok verilerinin ortaya çıkmasından veya SPR kullanımlarının etkisinden dolayı petrol hikayesinde değişim yaşanırsa görülebilecek bir durum.
“82,74 doların altındaki bir günlük kapanış, WTI’yı 79,50 dolara indirecektir. Bu seviyenin altında bir haftalık kapanış ise parabolik artışı yeniden dengelemek için 77,50-75 dolar bölgelerine doğru bir düzeltmeyi tetikleyebilir.”
Altın Piyasası Özeti
Altın haftayı bitirmeden 1.800 doları tekrar gördü. Bu, Aralık başından bu yana her haftalık kapanışta yalnızca bir kez görülen bir olay oldu.
Sarı metalin iki majör ABD veri seti arasında kaldığı bir haftada altın, karışık kapanışlar yaptı – TÜFE ve perakende satış verileri.
Çarşamba günkü TÜFE sonrasında altın %0,5 yükseldi. Rapor, ABD enflasyonunun Aralık ayına kadarki yılda %7 yükseldiğini gösterdi.
Ancak tüketicilerin enflasyon konusundaki endişeleri ve bunun da acil faiz artırımlarına olan ihtiyacı pekiştirmesi üzerine perakende satışların altüst olduğunu gösteren raporla birlikte Cuma günü hem dolardaki hem de 10 yıllık Hazine getirilerindeki artışın ardından altın fiyatı %0,3 düşüş yaşadı.
OANDA’dan Ed Moya, merkez bankasının pandemi sonrası ilk faiz artırımını açıklayacağı zamana, yani “en azından birkaç Fed toplantısı geçene kadar Hazine getirilerindeki ralli daha da yükselmeyeceği için altının yeri iyi görünüyor.” dedi.
Fed, 2020 Mart ayında faizleri neredeyse sıfıra indirdi ve son 20 aydır sıfır ila %0,25 arasında tutuyor. Banka yetkilileri, ilki Mart ayında olmak üzere bu yıl dört veya beş faiz artırımı olabileceğinin sinyalini verdi.
Koronavirüs krizinin yarattığı aksaklıklar ve kapanmalar yüzünden ABD ekonomisi, 2020 yılında %3,5 küçüldü. Fed 2021 için %5,5 ve 2022 için %4 büyüme öngörüyor. Bankanın sorunu yine de yaklaşık kırk yılın zirvesini gören enflasyon. Daha yüksek ücret talepleri ve tedarik zincirindeki bozulmalardan dolayı hemen hemen her şeyin fiyatı, pandeminin en düşük seviyelerinden hızla yükseldi.
Altın bir enflasyon koruması olarak görülüyor ve 2022 başından bu yana 1.800 dolarda tutunması ile bu sıfatın hakkını veriyor. Geçen yıl faiz artırımı beklentileri üzerine dolar ve Hazine getirilerindeki ralliler nedeniyle altın, koruma misyonunda defalarca başarısız oldu.
Faiz artırımı haberleri altın için her zaman kötüdür. Bu durum, altının geçen yılı %3,6 düşüşle kapatarak üç yıl içinde ilk kez yıllık düşüş yaşadığında görüldü.
Ama analistler, ABD enflasyonu 2022’de de büyük bir sorun olmaya devam ederse o zaman altının, 2.100 dolar üzerinde 2020’nin zirvesini bile tekrar görebileceğini düşünüyor. Ki bu, ABD’nin trilyonlarca dolar teşvik sunmaya başlaması ile fiyat baskılarından endişe duyulduğu bir zamanda yaşanmıştı.
Altın Fiyatı & Teknik Analiz
Şubat vadeli altın 4,90 dolar düşüşle 1.816,50 dolara geriledi. Hafta bazında ise %1,1 artış yaşadı.
Dixit, tüm hafta altında görülen fiyat aksiyonunun, 1.782 dolar seviyesindeki bir testin ardından altındaki uzunların düşüş baskılarını reddetme kararlılığını gösterdiğini söyledi.
“1.782 dolardan 1.829 dolara çıkış ve 1.817 dolardaki haftalık kapanış, boğa kararlılığı gösterirken 1.830-1.835 dolarlık belirleyici bir bölgeye ulaşamaması, belirsizlik gölgesi yaratıyor. Bu, artan Hazine getirilerinin etkisiyle Dolar Endeksi 95,25-95,55 seviyeleri üzerinde güçlenir ve 95,85 dolara doğru ilerlerse altında düşüş yönlü olasılığı artırır.”
Dixit önümüzdeki haftanın görünümünde daha fazla oynaklık öngörüldüğünü söyledi.
Ona göre büyük hamleler, %38,2 Fibonacci seviyesi olan 1.825 dolarlık bir fiyata yatırımcıların vereceği tepkiye bağlı olacak.
“1.825 dolar üzerindeki bir konsolidasyon, 1.860 dolarlık (%23,6 Fibonacci seviyesi) bir sonraki ayak için gereken 1.830-35 dolar seviyesini test etmek için daha fazla artışa işaret edecek.
“1.825 dolar altındaki bir zayıflık, 5 Haftalık Üssel Hareketli Ortalamada (EMA) 1.820 dolara ve 10 haftalık Üssel Hareketli Ortalamada 1.806 dolara doğru, haftalık 1.795 dolarlık Orta Bollinger Bandı’na uzanan bir düzeltmeye başlayacak.”
Feragatname: Barani Krishnan yazdığı emtia veya menkul kıymetlerde pozisyon sahibi değildir.