Yazar: Barani Krishnan
Investing.com – Önümüzdeki üç ay boyunca enerji fiyatları ne kadar yükselirse yükselsin, dikkat edilmesi gereken önemli nokta, enflasyonun Amerika veya dünyanın herhangi bir yeri için daha iyi olmayacağı.
İhtiyaç dışında eğer talebin dayanağı, kişinin yalnızca karşılayabileceği kadar ödemesi ise o zaman petrol ve doğal gaz fiyatları gittikçe yükselmeye devam ederse talep yıkımının başlaması mümkün.
Mallarla yeterince uzun süre meşgul olan herkes, “yüksek fiyatların tedavisi yüksek fiyatlardır” sözünü bilir.
İktisat 101'e dayanan teoriye göre yaşamla ölüm arasında karar verecek malzemelerden bahsetmedikçe hiçbir hammadde satın alınabilirlik kuralına meydan okumayacaktır.
Elbette bu yılki Texas Blitz gibi yoğun bir kış fırtınası sırasında evleri ısıtmak için gaz veya petrol olmadan insanların öleceği tartışılabilir.
Benzer şekilde Birleşmiş Milletler tahminlerine göre kıtlık ve diğer gıda/tahıl kıtlıklarından kaynaklanan açlık yüzünden dünya çapında en az 25.000 kişi ölmektedir.
İnsanlar olarak ne kadar pahalı olurlarsa olsunlar, enerji ve zirai emtiaları hayatımızdan tamamen çıkarmamız neredeyse imkânsız.
Yine de nicel analiz fon yöneticisi Leigh Drogen, on yıl önce bir blogda bize varlığımızın yasalarını bir dereceye kadar esnettiğimizi hatırlattı.
Kanıt mı? Pompadaki gaz fiyatları çok pahalı hale geldiğinde veya gıda fiyatları tavan yaptığında, “daha az araba kullanıyoruz ya da hiç kullanmıyoruz; daha az yiyoruz veya bazı üzücü durumlarda hiç yemiyoruz” dedi Drogen.
Bir evi ısıtmaktan kaçınmak o kadar kolay olmasa da ek termal giysiler ve battaniyeler yardımcı olabilir.
Drogen, "insanlar, kaynak kıtlığından kaynaklanan kriz durumlarıyla karşı karşıya kaldıklarında son derece esnektir" diye ekledi. “Uyum sağla ve hayatta kal, bu temel bir insan içgüdüsü, aynı zamanda temel bir kurumsal içgüdü de.”
Bu blog 10 yıl önce yazılmış olsa da bugünün Covid'den etkilenen dünyası için gerçeküstü bir şekilde uygulanabilir. Bunlar tam olarak, son 18 aydır yaptığımız şeyler değil mi? Daha az araba kullanmadık mı ve elimize geçeni yemedik mi?
Delta varyantının devam eden riskleri arasında birçok işveren uzaktan çalışma konusunda olağanüstü esnek kalırken aynısını yapmaya devam edebiliriz. Halihazırda haftalık ABD işsizlik başvuruları, inatla iş başına 300.000'in üzerinde ve işverenlerin işçi bulamadığına dair sürekli şikayetler duyuyoruz.
İşin nasıl ve nerede yapıldığına dair uygulamayı değiştirmek, yüzyılda bir kez görülen bir salgın pahasına olsa da insanların evden çalışma isteklerinde ısrar etmeleri için günde milyonlarca yeni enfeksiyon kapması gerekmiyor.
Bana inanmıyor musunuz? OPEC’e sorun.
Petrol karteli, Covid salgınının zirvesindeyken piyasadaki sürekli iniş çıkışların bir adım önünde olabilmek için stratejisini yılda iki kez toplantı almaktan her ay Zoom toplantısı yapmaya çevirdi.
Pandemi şu anda daha iyi kontrol edilebilirken ve OPEC, Viyana merkezinde en az üç ayda bir toplantı yapabilirken kartel risk almıyor. Neredeyse her ay toplanmaya devam ediyor çünkü piyasaya ayak uydurabilmenin en iyi yolu bu.
Tüketiciler de aynı oyunu oynayabilir; gazın pompa fiyatı bir yıl önce 2,18 dolar iken 3,19 dolara yükselmişken evden çalışmak ve daha az araba kullanmak veya yalnızca gerektiğinde araba kullanmak istediklerinde ısrar edebilirler. Elbette, pandeminin düşük seviyesi olan 1 dolar ile petrol şirketlerinin ayakta kalabilmesinin çok zor olduğunu söyleyebiliriz. Ham petrol 147 dolara kadar çıktığı zaman çoğu kişi, 4 dolar fazlanın mali krize akıllara durgunluk veren etkilerini hala hatırlıyor. Brent şu anda 80 doların biraz altında ve tüketiciler daha fazla acı çekebilir.
Bu argümanla ilgili sorun, her arz sıkışmasının – ve bunun sonucunda ortaya çıkan fiyat artışı ve düşüşünün – kendi tetikleyicisine sahip olmasıdır. 13 yıl önce tolere edilebilir olan, bugün edilemeyebilir.
Petrolde mevcut piyasa durumu için birkaç katalizör var, bunlardan biri bir aylık Ida Kasırgası – doğru düşünen hiçbir insanın, bu kadar uzun sürebileceğini hayal bile edemeyeceği bir olay.
Güvenlik ve Çevre Uygulama Bürosu'na göre Perşembe itibariyle, ABD Körfez Kıyısındaki üretimin %16,2'si hala kullanım dışı.
Petrolde buna yol açan diğer ana etken, elbette doğalgaz. Cuma gününden itibaren doğalgaz fiyatları yıl bazında %100 yükselmiş durumdaydı. Bu ayın zirvesi olan 5,65 dolar ile 2014 Şubat ayının 6,49 dolar olan zirvesinin altında kaldı.
Doğal gaz fiyatlarının önümüzdeki haftalarda en az 6 dolara ulaşabileceği konuşuluyor. Durum buysa ve pompadaki yakıt fiyatları daha da yükselirse tüketicilerin beklenmedik şekillerde tepki vermeye başlamasının tetikleyicisi olabilir.
Petrol Piyasası ve Fiyat Özeti
WTI 68 sent artışla 73,98 dolar oldu. Hafta bazında ise %2,8 kazandı.
Brent ham petrol 84 sent artışla 78,09 dolarda Cuma gününü bitirdi. Hafta bazında ise %3,7 civarı kazandı.
WTI için art arda beşinci ve Brent için beş hafta içinde dördüncü artış haftası oldu. Her ikisi de yıllık yaklaşık %50 yüksek.
Seans başında WTI, 2018 Ekim ayından beri gördüğü en yüksek seviye olan 74,27 dolara yükseldi. Brent ise benzer şekilde 78,24 doları gördü.
Altın Piyasası ve Fiyat Özeti
Aralık altın vadeli işlemler sözleşmesi 1,90 dolar düşüşle 1.751,70 dolara geriledi.
Hafta boyunca neredeyse hareketsiz kalan altın, geçen Cuma gününden bu yana gerçekte 30 sent yükselmiş oldu.
Ancak piyasayı takip edenler, özellikle de geçtiğimiz dokuz ay boyunca iyimser tahminleri takiben defalarca canı yanmış olan uzun yatırımcılar için gerçek haftalık karşılaştırma geçen Çarşamba gününe göre olmalıydı.
Altının Ağustos başından beri en büyük kaybı olan %2’lik düşüşü yaşadığı gün o gündü. O gün ABD tahvil getirileri ve dolar, Fed’in ekonomik teşvik ve uzun vadede daha düşük faiz oranları konusundaki şahin aksiyonuyla ilgili spekülasyonlar üzerine yükseldi.
OANDA’dan Ed Moya, “altın, Fed sonrası Hazine getirilerindeki artıştan güç alan güçlü bir dolarla mücadele ediyor” dedi.
“Altın çok zor bir noktada ve riskler aşağı yönlü kalmaya devam ederken oynaklık yükselmeye devam edecek. COVID modelcileri, Mart ayına kadar COVID vakalarında istikrarlı bir düşüş konusunda haklıysa ABD’nin büyüme hikayesi iyileşmeye devam edecek.”
Moya ekledi: “artan borç krizi ile bu hafta piyasaları sarsan Çinli gayrimenkul devi Evergrande (HK:3333), yayılmayı önlemeyi başarırsa altındaki uzunlar daha büyük sıkıntı içine girebilir. Evergrande’nin etkileri hafta sonu kontrol altına alınırsa altın, 1.700 dolarlık bir test için savunmasız kalabilir.”
Fed Başkanı Jay Powell merkez bankasının aylık toplantısı bittiğinde yaptığı açıklamada enflasyonun, salgının sıkıştırdığı bir ekonomide iş yapmanın daha yüksek maliyete gelmesinden dolayı Fed’in yıllık %2 hedefi üzerinde seyrettiği sözünü tekrarladı.
Piyasa, Fed'in enflasyonu dizginleyebileceğine çok az inandığını sürekli gösterdi ve bunu yansıtmak için tahvil getirilerini 2020'nin sonundan bu yana pek çok yılın en yüksek seviyelerine gönderdi. Güvenli liman olarak nitelendirilen ve getirisi olmayan altın, getiri artışlarının başlıca kurbanı oldu.
Önümüzdeki Haftanın Enerji Takvimi
Pazartesi, 27 Eylül
Genscape Cushing ham petrol stok tahminleri (özel veri).
Salı, 28 Eylül
Amerikan Petrol Enstitüsü’nün petrol stoklarına ilişkin haftalık raporu.
Çarşamba, 29 Eylül
EIA ham petrol stoklarına dair haftalık rapor.
EIA benzin stoklarına dair haftalık rapor.
EIA distile stoklara dair haftalık rapor.
Perşembe, 30 Eylül
Cuma, 1 Ekim
Baker Hughes haftalık petrol kulesi sayımı.
Feragatname: Barani Krishnan, piyasa analizlerine farklılık katmak için kendisininki dışında birçok görüşe yer verir. Doğal olarak bazen zıt görüşler ve piyasa değişkenleri sunar. Yazdığı emtia veya menkul kıymetlerde pozisyon sahibi değildir.