Rania El Gamal / Ron Bousso / Parisa Hafezi
TAHRAN/İSTANBUL, 20 Ekim (Reuters) - İran'ın yaptırımların kaldırılacağı beklentisiyle petrol sektörünü uluslararası yatırımcıya açacağını duyurmasının üzerinden iki yıl geçmesine rağmen, yabancı firmalar İran petrol sahaları ve kontrat şartları konusunda az bilgiye sahip olduklarını söylerken, bu durum yatırım kararlarını da engelliyor.
Dünyanın başlıca petrol şirketlerinden BP BP.L , Total TOTF.PA , Eni ENI.MI , Royal Dutch Shell RDSa.L ve LUKOIL'in LKOH.MM patronları, Avrupa Birliği yaptırımlarının Ocak ayında bitmesinin ardından bu yıl Tahran'ı ziyaret ettiler. Firmaların ekipleri gelecek ay başında yapılacak olan yatırım ihaleleri öncesinde yerel yetkililerle görüşmek için haftalar harcadı.
Ancak bazı üst düzey yetkililer ve ekip üyelerinin Reuters'a verdikleri bilgiye göre İran, petrol sahalarının jeolojisi veya kontrat şartları hakkında hâlâ yeterli bilgi vermedi. İran'da bulunmayan bu kaynaklar, yatırımların ne hızda amorti edeceğini veya İran'da kimlerle ortaklık yapabileceklerini bilmediklerini söylediler.
Yabancı şirketler, dünyanın toplam petrol rezervlerinin onda birine sahip olan İran'a girmek için istekliler, ancak devam etmekte olan bazı ABD yaptırımlarını çiğnememek için kontrat şartları konusunda hassas davranıyorlar.
Birkaç saha geliştirmeyi düşünen BP CEO'su Bob Dudley, potansiyel kontratlar hakkında herhangi bir ayrıntı bilmediğini belirtti.
Dudley geçen hafta yaptığı bir açıklamada, "İran büyük bir petrol ve gaz kaynağı... fakat şu an belirlenmiş herhangi bir kontratımız yok. Çok dikkatli olmak zorundayız. Herhangi bir yaptırımı delmek istemiyoruz" dedi.
Kontratların ayrıntıları hakkındaki belirsizlik şirketleri ihalelere katılmaktan alıkoyabileceği gibi başka ülkelere yatırım yapmaya da yönlendirebilir.
Şirketlerin başka ülkelere yatırımı ise reform yanlısı Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin 50 petrol sahasına 185 milyar dolar yatırım çekerek ülkenin petrol üretimini günde 4 milyon varillik mevcut seviyeden 5-6 milyon varile çıkarma planlarını engelleyebilir.