(Ayrıntılar eklendi)
İSTANBUL, 30 Haziran (Reuters) - Dış ticaret açığı Mayıs'ta enerji maliyetinde azalma ve yüksek altın ihracatının etkisiyle yüzde 25.5 düşüşle 5.05 milyar dolar olurken, ilk beş ayda yüzde 21 azalışla 21.39 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Bu ayın başında Gümrük Bakanlığı tarafından yayınlanan öncü veriler de Mayıs'ta 5.05 milyar dolarlık açığa işaret etmişti.
Analistler son günlerde Rusya ile ilişkilerin tekrar canlandırılması yönünde atılan adımların önümüzdeki dönemde ihracata olumlu yansıyabileceğini belirtiyor. Ancak İngiltere'nin AB'den ayrılma kararı aldığı referandumun ardından AB'de büyümenin nasıl seyredeceği de kısa vadede olmasa da önemli olacak.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi de dün yaptığı açıklamada Rusya ile ilişkilerin normalleşmesinin ihracatı olumlu etkileyeceğini ancak ihracatın tekrar eski seviyelerine ulaşmasının gecikmeli gerçekleşeceğini söylemişti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, bugünkü telefon görüşmelerinde iki ülke arasında işbirliğinin tekrar başlaması için anlaşırken, yüz yüze görüşmeye hazır olduklarını belirttiler. İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre ihracat Mayıs ayında yüzde 9.6 artarak 12.14 milyar dolar, Ocak-Mayıs'ta yüzde 4.4 azalarak 58.79 milyar dolar oldu. İthalat Mayıs ayında yüzde 3.8 azalarak 17.19 milyar dolar, Ocak-Mayıs'ta yüzde 9.5 azalarak 80.17 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Odeabank notunda dış ticaret açığındaki daralmanın Haziran ayında da devam edebileceği belirtilerek, "Ancak, yılın ikinci yarısında petrol fiyatlarındaki gerilemenin pozitif etkilerinin ortadan kalkacağını ve dış ticaret açığındaki iyileşmenin duraksayacağını düşünüyoruz. Buna ek olarak, Brexit kaynaklı olarak AB ekonomilerinde görülebilecek bir yavaşlamanın da dış ticaret açığımızdaki iyileşmeyi sınırlayabilecek önemli bir risk olduğunu düşünüyoruz" denildi.
Türkiye'nin ithalatında en büyük kalem olan enerji ithalatı Mayıs'ta yüzde 37.1 azalarak 2.11 milyar dolar olurken, ilk beş ayda ise yüzde 38.7 daralarak 10.62 milyar dolara geriledi.
Öte yandan kıymetli maden ihracatı Mayıs'ta yüzde 177 artarak 1.41 milyar dolara yükselirken, ilk beş ayda yüzde 22 azalışla 5.63 milyar dolara geriledi.
Altın piyasaları uzmanı Mehmet Ali Yıldırımtürk, yurtiçinde altın talebinin düşük olduğunu buna karşılık kurdaki yüksek seyir nedeniyle fiyatların yükselmesine paralel vatandaşın altın sattığını söyleyerek, "İçeride talep yok arz var. Arz cephesi genişleyince de ons altın içeride dış piyasa fiyatına göre 3-6 dolar daha aşağıdan işlem görüyor. Dolayısıyla da altın ihracatında artış söz konusu oldu" dedi.
Mayıs ayında altının kilogram fiyatının ortalama 40,000 dolar olduğu belirtilirken, bu çerçevede geçen ay İngiltere'ye yaklaşık 15 ton, İran'a ise 8.5 ton civarında altın satıldığı hesaplanıyor.
AB'YE İHRACAT ARTTI
Avrupa Birliği'nin (AB-28) ihracattaki payı 2015 Mayıs ayında yüzde 42.5 iken, 2016 Mayıs ayında yüzde 48.5 oldu. AB'ye yapılan ihracat, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 25.1 artarak 5.89 milyar dolar olarak gerçekleşti.
En fazla ihracat yapılan ülke ise 1.28 milyar dolar ile İngiltere oldu. Bu ülkeyi sırasıyla 1.11 milyar dolar ile Almanya, 673 milyon dolar ile İran ve 603 milyon dolar ile İtalya takip etti.
İngiltere ve İran'a yapılan ihracatın yaklaşık yarısını ise altın ihracatı oluşturdu.
Öte yandan ithalatta ilk sırayı 2.04 milyar dolar ile Çin alırken, bu ülkeyi 1.86 milyar dolar ile Almanya, 1.21 milyar dolar ile ABD ve 1.21 milyar dolar ile Rusya izledi.