(Ayrıntılar eklendi)
ANKARA, 15 Ocak (Reuters) - Merkezi yönetim bütçe açığı 2017 yılında 47.4 milyar TL ile Orta Vadeli Program'daki hedefin altında kalırken; Maliye Bakanı Naci Ağbal, yıl sonu itibarıyla oluşan mali alanın ekonomide verimliliği artıracak yapısal reformlara da alan oluşturacağını söyledi.
Ağbal, geçen yılın bütçe gerçekleşmelerine dair düzenlediği basın toplantısında, "Kamu maliyesi gerektiğinde genişleyecek gerektiğinde daralacak ama mali disiplinden vazgeçilmeyecek" mesajını verirken, TCMB'nin para politikasına kamu maliyesinin de destek vereceğini ve bütçe disiplininin süreceğini vurguladı.
Bütçe gerçekleşmelerinin mali disiplinin sürdürüldüğünü ortaya koyduğunu söyleyen Ağbal, bütçe açığının 2017 başında hedef olarak belirlenen rakamla hemen hemen aynı olduğunu, OVP'de revize edilen 61 milyar TL'lik açığa göre daha olumlu bir gerçekleşme yaşandığını belirtti.
Bütçe açığının GSYH'ya oranının 2017 başında yüzde 1.5, OVP'de ise yüzde 2 olarak öngörüldüğünü hatırlatan Ağbal, 2017'de bu oranın yüzde 1.5 seviyesinde kalacağını söyledi.
Maliye Bakanlığı verilerine göre 2016'da 29.9 milyar TL açık veren bütçe, geçen yıl 47.4 milyar TL açık verdi. Faiz dışı fazla ise 2016'da 20.3 milyar lira iken geçen yıl 9.3 milyar lira oldu.
Verilere göre 2017'de bütçe gelirleri bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 13.8 artarak 630.3 milyar TL, bütçe giderleri ise yüzde 16 artarak 677.7 milyar TL olarak gerçekleşti.
Orta Vadeli Programa göre bütçe açığı 2017'de 61.7 milyar TL, gelirler 612 milyar TL, vergi gelirleri ise 520.5 milyar TL öngörülüyordu. Bütçe açığının GSYH'ya oranının ise yüzde 2 seviyesinde olması bekleniyordu.
Verilere göre 2016 yılı Aralık ayında 27.8 milyar TL açık veren bütçe, 2017 yılı Aralık ayında 20.9 milyar TL açık verirken, Aralık'ta faiz dışı açık ise 19.5 milyar TL oldu.
QNB Finansbank notunda, "Bütçe dengesi 2017'nin ilk yarısında büyümeyi canlandırmak için hükümetin uyguladığı mali önlemlerin etkisiyle önemli ölçüde zayıfladı. Bu trend yılın ikinci yarısında mali desteklerin azalmasıyla terse döndü. Hatta ekonomideki hızlanmanın yanı sıra enflasyon ve kurdaki yükselişle vergi gelirleri de arttı" denildi ve şöyle devam edildi:
"OVP'de 2018'de bütçe açığının 66 milyar TL ile hedeflenen GSYH'nın yüzde 1.9'u seviyesinde olması bekleniyor. GSYH'nın 2018'de güçlü bir şekilde büyümeye devam etmesini bekliyoruz dolayısıyla bütçe hedefleri sağlanabilir görünüyor."
"Elde edilen başarının genel devlet bütçe dengesini de olumlu etkileyeceğini" söyleyen Ağbal, açık/GSYH'nin yılın başında yüzde 2.5 öngörüldüğünü, gerçekleşmenin yüzde 2'nin altına düşmüş olacağını belirtti.
Ağbal, Türkiye'nin 2017 sonunda kamu borcunun milli gelire oranının da yüzde 28 civarında olacağını, yıl sonu itibarıyla oluşan mali alanın ekonomide verimliliği artıracak yapısal reformlara da alan oluşturacağını kaydetti.
Ağbal'ın verdiği bilgilere göre bütçe gelirleri 630.3 milyar lira ile OVP hedeflerine göre 18.3 milyar lira daha fazla gerçekleşirken, vergi gelirlerinde yıl sonu tahminlerine göre 25 milyar TL, vergi dışı gelirlerde ise 7 milyar TL artış oldu.
Ağbal, ekonominin geneline yayılan büyüme trendinin istihdam artışına da destek verdiğini, göstergelerin büyümedeki artış trendinin son çeyrekte devam ettiğini, 2018'de de güçlü büyümenin devam edeceğini gösterdiğini söyledi.
Geçen yıl altyapı yatırımları için bütçeden ilave 7 milyar TL ayırdıklarını söyleyen Ağbal, yıl içinde ortaya çıkan savunma güvenlik harcamalarını da karşıladıklarını belirtti.
Türkiye ekonomisinin makro anlamda en güçlü olduğu alanların başında gelen bütçe dengesi 2016'da yaşanan darbe girişiminin etkilerini azaltmak için alınan önlemlerle bozulmaya başladı. Bunun yanı sıra başta Kuzey Irak ve Suriye olmak üzere jeopolitik gelişmeler nedeniyle güvenlik harcamalarında planlanan artış da bu bozulmayı tetikleyebilecek bir faktör oldu.
GSYH'ya oran olarak bütçe açığı yüzde 1'den yüzde 2'ye çıkaran bu gelişmeler sonrası daha fazla bozulmanın önüne geçmek adına ise hükümet OVP ile birlikte 30 milyar TL'ye yaklaşan vergi artışlarına gitti.
Gelir artırıcı tedbirler almak adına hükümet başta kurumlar vergisinin 3 yıllığına yüzde 20'den yüzde 22'ye yükseltilmesi olmak üzere bir çok alanda vergi artışına gitti. gelirleri artışında kurumlar vergisindeki geçici artışın etkisinin olmadığını, bu artışın bu yılın ilk yarısından itibaren toplanacağını söyleyen Ağbal, ekonomideki canlanmaya bağlı olarak (vergilerde) bankacılık, finans ve reel sektörde bütçedeki artışın üzerinde gerçekleşme olduğunu belirtti.
Ağbal'ın verdiği bilgiye göre, 14.5 milyar lirası geçen yıl olmak üzere yeniden yapılandırmadan toplam 28.2 milyar lira tahsilat gerçekleştirildi.