* Yunanistan 86 milyar euroluk üçüncü yardım programı üzerinde müzakerelere başlayacak
* Merkel Yunanistan yasaları geçirdikten sonra Bundestag'dan onay isteyecek
Paul Taylor / Renee Maltezou
BRÜKSEL, 13 Temmuz (Reuters) - Euro bölgesi devlet başkanları bugün 86 milyar euroluk yeni bir mali yardım programı karşılığında ulusal egemenliğini büyük ölçüde dış denetime açması için Yunanistan'ı ikna ederken, ülkeyi olası bir iflastan kurtarmış oldu.
Euro bölgesi olağanüstü zirvesinde bu sabah kadar süren Almanya'nın öncülük ettiği müzakereler sonucu Yunanistan Başbakanı Alexis Tsipras seçmene verdiği kemer sıkma politiklarından vazgeçme sözünden cayarak anlaşmaya onay vermek zorunda kaldı. Başbakanın kararı hem partisinde hem de Yunan kamuoyunda çatlaklara yol açabilir.
Yunanistan'ın reformdan sorumlu bakanı George Katrougalos, "Tasarruf tedbirleri Avrupası kazandı" dedi.
Katrougalos BBC Radio'ya yaptığı açıklamada, "Ya önümüze konan bu acımasız koşulları kabul edecek, ya da bankaların kapalı kalmaya devam etmesine, ekonominin durmasına seyirci kalacaktık. Yani bu anlaşma bize dayatıldı" dedi.
Bankacılık kaynakları mudilerin mevduatlarını hızla çekmeleri nedeniyle iki hafta önce kapatılan Yunan bankalarının Perşembe günü açılmasının hedeflendiğini belirttiler.
Zirvede mali yardım programı üzerinde anlaşmaya varılmamış olunsaydı, Yunan bankaları kapalı kalmaya devam ederek çöküşe bir adım daha yaklaşacak, uçuruma giderek yaklaşan ekonomi de Avrupa para birliğinden çıkarak kendi parasını basma ihtimaliyle karşı karşıya kalacaktı.
Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker 17 saat süren müzakerelerin ardından düzenlenen basın toplantısında, Yunanistan'ın euro bölgesinden çıkma olasılığına atıfta bulunarak, "Anlaşma üzerinde çok çalışıldı ama sonuçlandı. Grexit olmayacak" dedi.
Juncker, Yunanistan'ın uygulayacağı kamu politikaları için önce kreditörlerden onay alması gerektiğinin zirve metninde defalarca ifade edilmesine rağmen anlaşmanın Tsipras'ın küçük düşmesi anlamına geldiği şeklindeki değerlendirmeleri reddetti.
Juncker, "Varılan bu tavizler dizisinde kazanan ya da kaybeden yoktur. Yunan halkının ya da Avrupa'nın küçük düştüğünü düşünmüyorum. Bu tipik bir Avrupa aranjmanıdır" dedi.
Seçmene hükümetin beş yıldır sürdürdüğü tasarruf politikalarını sona erdireceğini vaat ederek beş ay önce seçilen Tsipras, "Zor bir mücadele" verdiğini "finansal olarak (Yunanistan'ı) boğacak planı bertaraf" ettiğini belirtti.
Zirvede Yunanistan'ın üç yıl boyunca 86 milyar euro mali kaynak almasına yönelik bazı koşullara bağlı bir kurtarma programı üzerinde anlaşma sağlandı.
Euro bölgesi maliye bakanları zirvede, ülke parlamentolarınca onaylanması gereken program yürürlüğe girene kadar doğacak nakit ihtiyacının karşılanması için derhal görüşmelere başlama taahhütü verdi.
Ancak kurtarma programının ulusal parlamentolarda onaylanması için Tsipras'ın Yunan halkınca kabul görmeyen bir dizi reformu derhal Yunan parlamentosundan geçirmesi gerekiyor.
Tsipras'ın katma değer vergisi, emeklilik, Yunanistan'ın mali hedeflerin gerisinde kalması halinde yapılacak bütçe kesintileri, iflas kanunu ve büyük mevduat sahiplerinden kesinti yapılmasına izin verecek AB bankacılık yasasına parlamentoda destek bulması gerekiyor.
Almanya Başbakanı Angela Merkel, Yunanistan parlamentosunun yasaları onaylamasının ardından Yunanistan'a mali yardım müzakerelerine başlanmasına izin vermesini Bundestag'ı "tüm inançla" tavsiye ettiğini söyledi.
Merkel'in muhafazakar partisinin genel sekreteri Bundestag'da Yunanistan oylamasının büyük ihtimalle Cuma günü yapılacağını söyledi.
Merkel'in siyasi müttefikleri yapılan anlaşmayı savunmaya geçti. Merkel'in özel kalemi Peter Altmaier Twitter'daki mesajında Avrupa'nın kazandığını ve Almanya'nın "başından sonuna kadar çözümün bir parçası" olduğunu belirtti.
Buna karşılık Yunanistan'da mali yardım anlaşmasına yönelik karışık duygular ve Almanya'ya yönelik hiddet olduğu görülüyor. Reuters'a konuşan 73 yaşındaki Marianna adlı Yunan vatandaşı, "Bakın, bu bir cins zafer ancak neredeyse her şeyin yitirildiği bir zafer çünkü dayatılan koşullar çok sert" dedi.
Malta Başbakanı Joseph Muscat, Yunanistan'ın iki hafta önce önüne gelen teklifi kabul etmediği için zirvede "küçük düştüğünü" ifade etti.