Bu makale 17.12.2020 tarihinde İngilizce olarak yayınlanmıştır.
İki öncü kuruluş, bu yıl ve 2021 yılı için petrol talebi öngörülerini güncelledi. Hem OPEC hem de Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), petrol talebi projeksiyonlarını küçülttü.
Her ikisi de beklentilerini düşürmelerinin sebebi olarak ABD ve Avrupa’daki ekonomik karantinaları ve artan koronavirüs enfeksiyon oranlarını gerekçe gösterdi ancak petrol piyasası, bu raporları ciddiye almış gibi görünmüyordu. Aksine ABD’de ilk koronavirüs aşısının onayladığı haberi üzerine petrol fiyatları yükseldi ve Brent Çarşamba günü gün ortasına kadar 51 doları görürken WTI yaklaşık 48 dolara ulaştı.
OPEC’in petrol talebi öngörüsünde yaşanan bu düşüş, kuruluşun Aralık 2020 Aylık Petrol Piyasası Raporu’nda görülüyor. Kartel şimdi 2021 yılındaki petrol talebinin, günlük sadece 5,9 milyon varil ile önceki tahmine göre 350.000 varil düşük olmasını bekliyor.
Bu, hızla yaklaşan 4 Ocak 2021 bakanlıklar toplantısı için OPEC+’yı zor bir pozisyona sokuyor. Talep öngörüleri düşüp – OPEC’e göre – fiyatların artması ile politik tekliflerde uzlaşmak daha zor hale gelebilir.
OPEC’in petrol piyasası raporları, OPEC’in teknik ve profesyonel birimi tarafından hazırlanır ve onların sonuçlarının, petrol üretimiyle ilgili karar alan bakanların siyasi ve diplomatik arzularından bağımsız olduğu varsayılır. Ancak OPEC üyeleri, bu raporları çıkaran profesyonellere finansman sağladığından siyasi endişelerin teknik alanlara sızmadığını düşünmek makul değil.
OPEC’in düşük talep projeksiyonlarının, OPEC+’nın Ocak 2021 itibarı ile üretimi günlük 500.000 varil artırma kararının hemen ardından gelmesi dikkate değer. Diğer bir deyişle bu öngörü, bakanların yanlış politikayı seçmiş olabileceğine işaret ediyor gibi görünüyor.
Hatta OPEC liderliği bu yeni tahmin raporunu, Ocak ayında üretimi artırma kararına rağmen OPEC+’nın Şubat ve sonrasında üretimi artırmayabileceğine işaret etmek için kullandı. OPEC’in şimdiki başkanı Cezayir Enerji Bakanı Abdelmajid Attar, “petrol fiyatlarındaki pozitif işaretlere ve önemli ilerlemelere rağmen temkinli olmamız gerektiğini düşünüyorum. En iyi ihtimalle Nisan ayı gibi günlük 2 milyon varile ulaşabileceğiz. Ancak bu, kendi başına bir hedef değil” dedi.
2021’in ilk çeyreğinde petrol üretimini artırmayı hiç istemeyen Suudi Arabistan’ın, 4 Ocak toplantısında bu raporu kullanması beklenebilir. Suudi Arabistan muhtemelen, Şubat ayında günlük 500.000 varillik bir üretim artışına daha karşı çıkacaktır. OPEC liderliğinden gelen mesajdan açıkça görülüyor ki esas tartışma noktası, petrol stoklarındaki fazlalığı düşürmeyi desteklemek olacak.
Bununla birlikte bir yılsonu satışı görmezsek ve petrol fiyatları 2020’nin kalanı için stabil kalırsa o zaman Rusya ve BAE, 500.000 varillik bir başka üretim artışı lehine güçlü bir argümana sahip olacaktır. Çin ve Hindistan’dan gelen güçlü talebin, Avrupa ve ABD’deki zayıflığı telafi ettiklerini söyleyebilecekler.
Rusya ve BAE, petrol piyasasının, tahminleri veya jet yakıt ve benzin talebindeki zayıflığı takmadığını kanıtladığını iddia edecek ve petrol üreten ülkelerin, talep beklentilerinden ayrılmış olsa bile piyasanın bu canlılığından faydalanması gerektiğini savunacaktır.
Piyasa fiyatları şu an beklentilerden kopuk olduğu için 4 Ocak, üretimi artırmak isteyenlerle (Rusya, BAE ve mevcut herhangi bir fiyatta gelir getirmesini isteyen müttefikler), daha az üretmek isteyenler (Suudi Arabistan ile fiyatları artırma çabasını savunanlar) arasında çekişmeli bir tartışma olarak şekilleniyor.
OPEC+ petrol bakanları açısından petrol fiyatının şu an arz veya talebe karşılık vermiyor gibi görünmesiyle, üye ülkelerin üretimi artırmasına izin vermemek için gerçekten iyi bir sebep var mı?