Bu makale 17.09.2020 tarihinde İngilizce olarak yayınlanmıştır.
Bu hafta petrol piyasası petrol talebine ilişkin sert tahminlerle karşılaştı ancak fiyatlar bu raporları umursamadan yükseldi.
Brent ve WTI’nın 40 dolar civarında gezinmesi ile – Brent biraz daha yüksek – petrolde görece bir bekleme paterni görmeye devam ediyoruz. Büyük değişiklikler, muhtemelen küresel ekonomik toparlanmaya, bunun gerçekleşip gerçekleşmeyeceğine, yaklaşıp yaklaşmadığına veya durduğuna dair daha iyi bir hissiyata kavuştuğumuz zaman gelecek sadece.
Piyasa, kısa vadeli talepte majör değişimlerle hareket etmeyi bekliyor. Daha uzun vadeli talep meseleleri daha az zorlayıcı olmaya devam etse de gelin bu hafta yaşananlara bakalım ve piyasaya etkilerini anlamak için OPEC+ JMMC toplantısına ön hazırlık yapalım.
BP’nin Talep Tahmininde U Dönüşü
BP (NYSE:BP) bu haftanın başlarında 2020 Enerji Görünümünü paylaştı ve küresel petrol talebinin 2019’da zirveyi görmüş olabileceğini varsayarak büyük manşetlere çıktı. Bu, talebin 2030 yılında (zaten agresif bir tahmin) zirveyi göreceğini söylediği 2019 tahmininden önemli bir sapma.
BP’nin 2020 Enerji Görünümünde sunulan senaryolarla – bunlardan ikisi, petrol talebinin günlük 100 milyon varil üzerine bir daha asla çıkmayacağını öngörüyor – ilgili anlaşılması gereken esas nokta, onların gerçekten tahmin olmadığı. Aksine bu raporlar, yaklaşmakta olan bir “enerji geçişinin” istenen sonucunu varsayıyor ve ardından o noktaya nasıl geldiğimizi açıklıyor.
Bu rapordaki bazı muhakemeler şüpheli. Örneğin, her senaryo – “aynı tas aynı hamam” versiyonu da dahil – hükümetlerin, yenilenebilir enerji teknolojileri teşviklerini son yıllarda olduğu gibi aynı oranda artırmaya devam edeceklerini varsayıyor.
Hükümetler enerji geçişini teşvik etmek için teşvik fonları taahhüt ederse bu gerçek olabilir ancak bu, bu yıl çoktan oluşmuş olan maliyetlerden dolayı gerçekleşmeyebilir de. Dahası Başkan Trump seçimi yeniden kazanırsa o ve dünya genelindeki diğer muhafazakâr siyasetçiler, enerji geçiş planlarına daha az harcama yapabilir.
BP raporu, BP’nin fosil yakıt işinden büsbütün sıvışması (Avrupalı petrol şirketleri arasında büyüyen bir trend) için stratejik planlarını desteklemek için hazırlanır. Yatırımcılar, gelecekteki petrol talebiyle ilgili değerlendirmelerini bildirmek için BP’nin projeksiyonlarını kullanmamalı çünkü gerçekçi değil.
Rapor, IEA (Uluslararası Enerji Ajansı), EIA (Enerji Bilgilendirme Dairesi), OPEC ve ExxonMobil (NYSE:XOM) tarafından sağlanan tahminlerle birlikte değerlendirilmemelidir çünkü bu öncelikle BP'nin "düşük karbonlu teknolojilere" yılda 5 milyar dolar harcamasını ve doğal gaz da dahil fosil yakıtlardan uzaklaşmasını içeren gelecek planlarına ve hisse fiyatına bakan yatırımcılar için yararlıdır.
IEA ve OPEC'in Revize Edilmiş Görünümleri
Diğer yandan hem IEA hem OPEC, 2020 petrol talebi tahminlerini revize ederek yine düşürdü. OPEC’in tahminini düşürmesinin esas sebebi, artık Hindistan ve diğer Asya ülkelerindeki talebin güçlü bir şeklide toparlanmayacağını düşünmesiydi.
IEA, OPEC’in Doğu Asya ve Hindistan’daki talebin beklenenden daha zayıf olacağı hissiyatını paylaştı ancak 2021’e kadar küresel havayolu seyahatinde ve jet yakıt kullanımında ciddi zayıflıklar olacağını da düşünüyor. Küresel petrol talebinin günlük sadece 91,7 milyon varile ulaşacağını ve 2020’nin geri kalanında petrol talebinin azalacağını öngörüyor. Piyasa bu iki revizyondan korkmayarak hissiyatın muhtemelen IEA veya OPEC’ten daha şüpheci olduğuna işaret etti.
OPEC ve IEA Asya konusunda yanılıyor olabilir. Çin’in Eylül ayı petrol tüketiminde zayıflık görüyoruz ancak bunun geçici olduğu kanıtlanabilir. Geçen hafta bu köşede tartıştığımız üzere Çin’in talebi, darboğazların çözülmesi ve ek depo kapasitesinin oluşturulması ile dördüncü çeyrekte toparlanması muhtemel görünüyor.
GasBuddy ve IHS Markit’ten gelen ön verilerin de ABD’deki benzin tüketiminin İşçi Bayramı’ndan bu yana azaldığını gösterdiğini görüyoruz. Benzin tüketimi Şükran Günü zamanında (Kasım’ın sonuna doğru) ve yıl sonu tatillerinde artması olası ancak kaç kişinin 2020 yılında ailesini görmek için rahatça seyahat edeceği belirsiz.
Petrol fiyatları bu hafta tüm bu depresif tahminleri göz ardı etti. WTI, ABD petrol stoklarında geçen hafta düşüş olduğunu gösteren EIA raporuna istinaden yaklaşık %5 artarak Çarşamba günü 40 doları gördü. Brent de 42 doları aştı. Ancak ikisi de ekonomi ve taleple ilgili gerçek değişimler olana kadar bu fiyat aralığından çıkamaz.
OPEC+’ten Ek Üretim Kesintileri Gelir mi?
OPEC+ bugün, kotalara uyumu değerlendirmek ve petrol politikası konusunda muhtemelen tavsiye vermek üzere sanal olarak Ortak Bakanlıklar İzleme Komitesi (JMMC) toplantısı düzenliyor. Bazı analistler, petrol fiyatları hala yükselmediği için JMMC’nin ek kesintiler tavsiye edeceğini düşünüyor.
Ancak gruptaki büyük bir güce sahip olan Suudi Arabistan daha fazla kesinti yapmak istemiyor. Suudi Arabistan’ın yurtiçi petrol ve gaz tüketimi, düşen sıcaklıklarla birlikte azalacak olsa da ulusun petrol endüstrisindeki esas endişesi, kazançlı Doğu Asya sözleşmelerini tedarik etmek.
Suudi Arabistan muhtemelen Çin ve Asya’daki diğer ulusların talepte artış göreceğini anladığı için şu anda ek üretim kesintilerine rıza göstermesi mümkün değil.