Bugüne kadar neler atlattı Türk Lirası… Ne seçimler, ne siyasi gerginlikler ve ne ekonomik şoklar atlattı… Son 2 yılda geldiğimiz nokta ise şaşırtıcı. Dolar/TL rekora doymuyor. Euro/TL de ise değişik bir durum söz konusu değil. Döviz sepeti, ABD’nin parasal genişleme dönemini güle oynaya geçirmişti. Şimdi de Avrupa parasal genişleme sürecinde; peki neden TL can çekişiyor?
Türkiye ekonomisinde kabullenmemiz gereken bazı gerçekler var. Ağır sanayi ürünleri ve teknoloji ithalatının verdiği ağır yük ile beraberinde büyüyen cari açık. Cari açığın finansmanında sıcak para önemli. Peki nereden gelecek bu sıcak para, neden gelecek? Bir ülkeye sıcak para girişinin belli başlı sebepleri vardır. 1. Faiz geliri, 2. Reel Yatırımlar, 3. Menkul kıymet Yatırımları.
Türkiye’nin risk primi arttıkça yatırımcı tercihleri azalıyor. Geçtiğimiz senelerde başlayan Arap Baharı ile birlikte aşırı kırılganlık başladı. Türkiye’nin dış ticaretinde büyük rol oynayan Güney Ve Güneydoğu komşularımız birer birer kışa tutuldu. Savaşın sıçrama riski dış yatırımcıyı da korkuttu. Üzerine Avrupa’daki resesyonun eklenmesi TL’de kırılgan dönemin resmen başlangıcını oluşturdu. Son dönemde yaşanan siyasi belirsizliklerin beraberinde Rusya faktörünün de eklenmesi cabası.
Türkiye dolar ile ithalat yapıyor. Dolar ile aldığı hammaddeden üreterek Avrupa’ya satıyor. İhracatımızın çoğu Euro ile. Dolar pahalı, Euro ucuz. Çevresel faktörler kötüye gidiyor. Elimizde kalan kalemler oldukça zayıfladı. ABD’nin negatif faiz sürecine girmemesi halinde bu süreç hayli uzayacak gibi gözüküyor. Türkiye’de imalat ve markalaşma yönünde sağlam reformlar gerekli. Bu reformlar olmadığı sürece de döviz sepetinde daha çok rekor görürüz. Hadi hayırlısı…