Küresel piyasaların 2016 yılına çok kötü bir başlangıç yaptığı söylersek yanlış bir kelime kullanmamış oluruz. Özellikle stres dolu bir yıl olan 2015’i arkamızda bırakırken 2016 yılına ilişkin umutlar daha yüksek seviyedeydi. Fakat henüz yılın başında görülen fiyatlamalar 2016 senesine yönelik endişelerin körüklenmesine neden oldu. 2015 yılında çok defa jeopolitik riskler ile karşılaşmıştık. Bu noktada Rusya-Ukrayna, Orta Doğu’da IŞİD ile mücadele ve Suriye’de yaşanan iç savaş piyasaları etkileyen ve sık konuşulan konulardı. 2016 yılına da Suudi Arabistan – İran arasında yaşanan gerginlik ile başladık. Bu gerginliğin zaten barut fıçısı gibi olan Orta Doğu coğrafyasında mezhepler arası çatışmayı tetikleme ihtimali piyasaları ürkütüyor. Dolayısıyla riskli varlıklardan kaçış GOÜ para birimlerini negatif etkilemekte. Unutulmaması gerekiyor ki Türkiye’de Rusya ile gerilim halinde bir süreç yaşıyor. Yani Orta Doğu kaynaklı sıkıntıların doğrudan tarafında bulunuyor. Bu durum da haliyle TL tarafında kırılganlık yaratıyor.
Dikkat çeken bir diğer nokta ise Çin ekonomisinin durumu... 2015 yılında çok fazla konuşulan hatta FED’in Eylül ayında faiz artırımını gerçekleştirmemesinin nedeni olarak gösterilen Çin ekonomisindeki bozulma 2016 yılında da devam ediyor. Son açıklanan imalat ve hizmet PMI verileri beklentilerin bir hayli altında. Hatta imalat PMI verisi 50 referans seviyesinin altında bulunması ile imalat sektöründe daralmayı işaret ediyor. Hizmet PMI ise 50.2 olarak açıklanması ile daralma bölgesine yaklaşmış durumda. Özellikle Suudi Arabistan – İran gerginliği ve Çin ekonomisinin düşük performansı Çin borsasında %7 gerilemelere neden olmuş ve otoriteler endeksi işleme kapatmıştı. Çin hükümeti ise örtük bir devalüasyon uygulamaya devam ediyor. Çin kaynaklı stresin küresel ölçekte risk alma iştahını törpülediğini 2015 yılında izlemiştik. Bu sahne 2016 yılının hemen başında vizyonda olmaya devam ediyor. Dolayısıyla GOÜ para birimleri üzerinde negatif baskı oluşmuş durumda.
Petrol fiyatlarında yaşanan gerileme genel itibari ile Türkiye ekonomisini olumlu etkiliyor. Evet, Türkiye petrol ithal eden ülke konumunda bulunması dolayısıyla enerji fiyatlarında gerileme ödemeler dengesine pozitif yansıyor. Bunun yanında petrol fiyatlarında yaşanan sert gerileme emtia ihraççılarını ciddi anlamda olumsuz etkiliyor. Bu sayede petrol ihraç eden ülkelerin ödemeler dengesi krizine girebileceği yönünde algı kuvvetleniyor ve bu endişeler küresel ölçekte negatif havanın oluşmasını tetikliyor.
Küresel ölçekte TL’yi negatif yönde etkileyen gelişmelerin yanında kırılganlık yaratan iki önemli gelişme de yurt içerisinde bulunuyor. Birincisi TCMB’nin uygulayacağı para politikasına yönelik belirsizlik. TCMB parasal sadeleştirme politikaları çerçevesinde koridor faizini politika faizine simetrik olacak şekilde daraltmayı planladığını duyurmuştu. Bu politikayı ise FED’in faiz artırması sonrası uygulamaya koyacağını da beyan etmişti. Yalnız geçtiğimiz Aralık ayında herhangi bir aksiyon almaması TL’de anlık olarak zayıflama meydana getirmişti. TCMB’nin parasal sadeleştirme politikasına yönelik gecelik borç verme faizi olarak da bilinen koridorun üst bandını indirme seçeneğini masada tuttuğu izlenimi yaratan açıklamaları mevcuttu. Bu durumda TL üzerinde kırılganlık yaratıyor. TCMB’nin koridoru geniş tutması belirsizlik ortamında fonlama maliyetini koridorun üst bandına kadar yükseltme olasılığı tanıyor. Bu da TL’nin getirisini artırıyor. Yani TL’yi korumaya yönelik bir politika sağlıyor. TCMB’nin koridorun üst bandını indirmesi belirsizliğin arttığı dönemlerde politika esnekliği konusunda elini güçsüzleştirecek. Dolayısıyla bu olasılığın masada yer alması TL’nin benzerlerine göre negatif ayrışmasına neden olabiliyor. Hatırlatalım. Enflasyon %8.8 ile beklentilerin çok üzerinde. Çekirdek enflasyon %9.5 ile çift hanelere yaklaşmış durumda. Bu ortamda etkili sıkılaştırıcı politikalar uygulanarak enflasyonu kontrol altına almakta ziyade daha büyüme yanlısı para politikaları uygulanmaya çalışıldığını görüyoruz. Başka bir belirsizliği de bu politik tercih oluşturuyor.
2015 yılı içerisinde iki genel seçim gerçekleştirilmiş olması piyasalarda ciddi bir belirsizlik yaşanmasına ve siyasi istikrarın bozulma ihtimalini kuvvetlendirmişti. 1 Kasım seçimleri ile AK Parti yeniden tek başına iktidar olması ile siyasi belirsizlik ortadan kalkmıştı. Fakat 2016 yılı içerisinde gözler yeni anayasa ve başkanlık sistemi konuları üzerinde yaşanacak gelişmelerin üzerinde olacaktır. Siyaset tarafında tansiyonu artırıcı gelişmelerin yaşanma ihtimali önümüzdeki dönemde piyasalarda tedirginlik yaratabilir. Şimdilik bu spekülasyonlar TL’ye keskin bir negatif etki de bulunmasa da küresel çapta negatif havanın sertleşmesi durumunda TL’nin çok daha kötü performans gösterme ihtimalini güçlendirecektir.
2016 yılına bu gelişmelerin gölgesinde başladık. Özellikle TCMB’nin alacağı aksiyonlar bir hayli önemli. FED’in de 2016 yılında faizlerde sıkılaştırmaya gidecek bir politika izlemesi dolayısıyla TL’nin yıl boyunca zayıflama ihtimalini kuvvetli görmekteyiz. Teknik olarak 3.00 seviyesinin üzerinde kalıcılığın sağlanması durumunda 3.02 seviyesinin aşılma ihtimalini güçlü görmekteyiz. 3.02 direncinin aşılması durumunda ise yükseliş ivmesinin sertleşebileceğini ve 3.04 ara direnci ile beraber 3.07 seviyesinin de aşılarak yeni rekorların görülebileceğini düşünüyoruz. Kısa vadede aşağı yönde hareketlerin görülmesi durumunda 2.98 ve 2.97 destekleri takip edilebilir. Bununla birlikte USD/TRY paritesinde yaşacak gerilemelerin kar satışı olarak kalacağı beklentisi içerisindeyiz.