Uzun bir süredir piyasaların gündemini oluşturan 25 Temmuz Türkiye Merkez Bankası (TCMB) toplantısı geldi de çattı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bir süredir faizlerin düşürülmesi gerektiğine ilişkin söylemleri TCMB toplantılarında karşılık bulmazken, TCMB Başkanı Murat Çetinkaya’nın görevine son verilip Başkan Yardımcısı Murat Uysal’ın Başkan koltuğuna oturtulması ile beklentilerin arttığını görüyoruz. TCMB’den faiz indirim kararı bekleniyor ancak asıl sorulması gereken soru bu oranın hangi miktarda olacağı. Bu kararı alırken, Merkez Bankası’nın yakından izlediği enflasyon verisi yüzde 15,72 seviyesinde yer alırken, TCMB politika faizi yüzde 24,00, USD/TRY kurunun ise 5,72 sınırında fiyatlamalarını sürdüğü görülmekte. Bu neden önemli diye soracak olursak, enflasyon verisine oranla faiz oranının oldukça yukarıda yer aldığını görüyoruz. Enflasyondaki geri çekilmeye bağlı olarak TCMB’nin faiz indirim kararını 300-600 baz puan aralığında belirmesi piyasalarda en çok konuşulan beklenti aralığı olarak yer alıyor. Ancak bu noktada yabancı yatırımcıların düşen faiz oranları nedeniyle TL’den çekilmesi TCMB kararı üzerinde baskı oluşturan birincil etken olarak ön plana çıkıyor. Ancak TCMB’nin enflasyonu düşürme amacı ile hareket edeceğini baz alırsak faiz indirim kararını daha sınırlı bir bant içerisinde belirleyerek enflasyon üzerindeki faiz baskısının devam etmesine yol açması beklenebilir. Ancak diğer taraftan TCMB’den gelecek olan olan faiz indirim miktarının 300-400 bant çerçevesinde gelişmesi piyasalarda geçici bir iyileşme yaşanmasına neden olabilir. Piyasaların faiz indirim açısından oldukça yüksek seviyeleri konuşuyor olması aslında global çapta gelişmiş ve gelişmekte olan tüm ülkelerin faiz indirimine gitmesinden kaynaklanıyor. Fed ve ECB başta olmak üzere parasal genişleme sinyallerinin bir çok merkez bankası politikasının ortak kararını oluşturuyor olması TCMB’nin kararlarında daha cesur davranmasına yol açabilir. Enflasyon oranında meydana gelen ivme kaybı Merkez Bankası’na gerekli manevrayı sağlamış olsa da beklentilerin 400 puan ve üzerine çıkması Türk Lirası’ndaki istikrarın bozulmasına yol açabilir. Özellikle TCMB’den gelecek olan agresif bir faiz indirim adımı piyasalarda tekrardan enflasyon baskılarını gündeme getirebilir. Bu anlamda TCMB’den gelecek olan karar piyasalardaki bir miktar iyileşmenin uzantısından çok ekonomiye ket vuracak bir etki yaratabilir. 25 Temmuz toplantısında kayda değer bir faiz indirim gelmese dahi piyasalarda yılsonu faiz beklentilerinin yüzde 18 seviyesi çevresinde şekillendiği söylenebilir.
Bir süredir piyasaların odak noktasını oluşturan Fed’in genişlemeci para politikası kapsamında faizleri indireceğine ilişkin mesajları dünya ekonomilerinin harekete geçirdi. Gelişmekte olan ülkelerden gelen faiz indirim kararları sıklaşırken, Fed’e ilişkin 50 baz puanlık faiz indirimi ihtimali piyasalarda kısa süreli de olsa fiyatlandı. Ancak ABD’de açıklanan makroekonomik verilerin ılımlı seyri ve ikinci çeyrek bilançolarının pozitif seyretmesi piyasaların Fed’e ilişkin faiz indirim beklentisini 25 baz puana düşürmesine yol açtı. Ayrıca Fed’in eyalet başkanlarından gelen açıklamaların da Fed’in hızlı hareket etmemesine gerektiğine işaret etmesi ile beklentilerin 25 baz puan çerçevesinde yer aldığını görüyoruz. Bu ihtimal TCMB’den gelecek olan faiz indirim kararına ılımlı bir bakış açısı sunarken, bir anda yapılabilecek hızlı yüklemenin sonuçları ilerleyen dönemde daha büyük risklere yol açabilir.
Kısaca fiyatlamalara bir göz atacak olursak,
TCMB Kararı Dolar/TL’de Nasıl Fiyatlama Yaratır ?
Bir süredir Türk Lirası’ndaki güçlü duruşun sürmesi ile yönünü aşağı çeviren Dolar/TL’de 5,60 seviyelerine varan oranda geri çekilme hareketi meydana gelmişti. Türkiye risk primi (CDS) rakamının da yaklaşık 360,00 seviyesi altına gerilemesinin de Türk Lirası üzerindeki olumlu etkisi mevcut. Ancak yeni haftaya güçlü başlayan Dolar varlıkları ve ABD Başkanı Donald Trump’ın Cumhuriyetçi Parti Senatörleri ile Türkiye yaptırımı konusunda gerçekleştirdiği toplantı ile Türk Lirası üzerinde tansiyonun arttığı görülüyor. Hala toplantı sonrasında herhangi bir resmi açıklama yapılmazken, yaptırım kararının 2020 yılı sonrasında gündeme gelebileceğine ilişkin bir beklenti mevcut. Diğer taraftan Lockheed Martin ikinci çeyrek finansallarını takiben Türkiye'yi F-35 savaş uçakları konusunda 2020'ye kadar üretim zincirinden çıkardığını açıkladı. Bu gelişmelerin akabinde Şubat 2015’ten bu yana ilk kez faiz indirimi beklediğimiz TCMB kararı öncesinde Dolar/TL’de 5,73 seviyesine varan oranda yükseliş gerçekleşti. Özellikle faiz indirim kararının 400 baz puan altında gerçekleşmesi kur fiyatlamaları üzerinde pek fazla etki yaratmayabilir. Ancak 500-600 baz puanlık bir faiz indirimi ihtimalinde ise kurun 50 günlük üssel hareketli ortalama seviyesi olan 5,75 direncini aşması ile yükselişlerine hız kazandırması beklenebilir. Bu hareketin devamında 5,90 direnci ile kurda bir süredir korunan aşağı yönlü trend eğiliminin yön değiştirdiğini görebiliriz.
TCMB Kararı Sonrasında EURTRY’deki Geri Çekilme Potansiyeli Sürecek Mi?
EURTRY fiyatlarına bakacak olursak, haftayı oldukça değer kaybı ile geçiren Euro varlıkları kaynaklı aşağı yönlü eğilimin korunduğu görülüyor. Özellikle TCMB kararı sonrasında gerçekleşecek olan ECB toplantısı öncesinde Almanya İmalat PMI’ında meydana gelen ciddi daralma Euro Bölgesi PMI rakamını da aşağı yönlü tetikledi. Veri sonrasında Euro varlıklarında meydana gelen değer kaybı ile paritenin 6,36 seviyesi çevresinde fiyatlamalarını sürdürdüğü gödülüyor. Ayrıca İtalya’da hükümetin dağıldığına ilişkin oluşan spekülatif haber akışının da Euro para birimi üzerinde olumsuz etkileri hissediliyor diyebiliriz. TCMB’den gelecek faiz indirim kararına kesin gözüyle bakılırken, miktarı konusunda piyasaların kafası karışık. Ancak ECB toplantısından herhangi bir faiz kararı beklenmiyor. Daha önceki toplantıda faiz indirim sinyali veren ECB’nin parasal genişleme programının sürdürüleceğine ilişkin açıklamada bulunmuştu. Özellikle bu toplantıda parasal genişleme programının ve faiz indirim kararının miktarına ilişkin ipuçları aranacak. Ayrıca Euro Bölgesi bankalarının yılın ikinci çeyreğinde kredi standartlarını beklenmedik bir şekilde sıkılaştırmasının ECB hareketine hız kazandırması beklenebilir. Bu kanıyı Alman bankası Deutsche Bank'ın açıkladığı finansal sonuçlarının beklentinin üzerinde bir zarara işaret etmesinin güçlendirdiğini görüyoruz Ayrıca Almanya ekonomisi açısından büyük önem arz eden Deutsche Bank’ın 18 bin kişiyi işten çıkaracağını duyurması Euro Bölgesi ekonomisi açısından kötü günlerin yakın olduğunun habercisi. Bugün gerçekleşecek olan toplantıda ise faiz indirim kararından çok ECB Başkanı Draghi’nin gerçekleştirecek olduğu söylemler Euro varlıkları açısından kritik. Tüm bu gelişmelerin akabinde Türk Lirası’nda oluşan faiz tansiyonuna bağlı olarak paritedeki geri çekilmeleri 6,30 ana destek noktası çerçevesince izliyoruz. Bu seviye altı oluşabilecek bir fiyatlamada paritede 6,23 seviyesine varan oranda düşüş gerçekleşebilir. Ancak 6,30’un güçlü bir destek konumunda olması ile yukarı yönlü bir atak hareketinin yaşanmasına bağlı olarak 6,40 seviyesi üzeri kapanışları izliyoruz.
BİST100 Endeksinde 105.000 Direnci Geçilecek Mi?
TCMB kararı öncesinde BIST 100 endeksi fiyatlamasına bakacak olursak, haftaya yükseliş isteği ile başlayan endeksin genel küresel endekslerdeki alım potansiyelinden etkilendiği görülüyor. Euro Bölgesi’nde açıklanan verilerin olumsuz seyri ECB’ye yönelik beklentileri arttırırken, ABD’de açıklanan bilançoların olumlu seyri ile piyasaların yeni güne risk iştahı yüksek başladığını görüyoruz. Özellikle piyasaların gündemini faiz indirim beklentilerinin oluşması BİST100 üzerinde alım potansiyeline neden olurken, ABD’li temsilcilerin Çin’e gitmesi ile ABD-Çin ticaret görüşmelerine hız kazandırması olumlu fiyatlama yarattı. Ancak asıl belirleyici olan noktanın ABD Başkanı Trump’ın sözünü ettiği Türkiye’ye uygulanacak olan S-400’lerin teminine ilişkin yaptırımların belirsizliğini koruması. Diğer taraftan İngiltere Başbakanı’nın Boris Johnson olması ile küresel borsalarda yaşanan tedirginlik yerini bir miktar sakinliğe bıraktı. Siyasi ilişkilere yönelik kırılgan bir yapı içerisinde yer alan endeks fiyatlamalarında daha çok yükselişlerin baskılandığı kur ve faiz indirim fiyatlaması etkili oluyor diyebiliriz. Günü 103.457 seviyesinde yüzde 0,88 yükselişle bitiren BİST100 endeksinde TCMB toplantısı öncesinde alım potansiyelini arttırdığı görülüyor. Endeksin karar sonrasında 105.000 bin seviyesini aşması ile yükselişlerine hız kazandırması beklenebilir. Bu seviyenin aşılması ile beraber endekste 106.000 direncine yönelik yukarı yönlü ataklar oluşabilir. Özellikle endeksin bu seviye üzerine tırmanması en son 2018 yılı Nisan ayında test edilmiş olan seviyeleri gündeme getirebilir. Ancak aksi senaryoda ABD tarafından gelecek bir yaptırım ihtimaline bağlı olarak oluşabilecek bir aşağı yönlü baskıda 101.000 desteği düşüşlerin hız kazanması açısından belirleyici olabilir.
TCMB KARNESİ
TCMB POLİTİKA FAİZİ
TÜRKİYE CDS RAKAMI
GELİŞMEKTE OLAN ÜLKE PARA BİRİMLERİNİN DOLAR’A KARŞI PERFORMANSI
