Rusya’nın geçtiğimiz Cumartesi günü Ukrayna’nın Karadeniz kıyılarına insansız hava araçlarıyla saldırı gerçekleştirmesinden sonra tahıl anlaşmasını askıya aldığını duyurdu.
Rusya Savunma Bakanlığı sözcüsü İgor Konaşenkov, “ Kiev yönetimi, saat 04:20’de Sivastopol üssündeki Rus Karadeniz Donanması’nın gemilerine ve sivil gemilere yönelik terör saldırısı düzenledi.” dedi.
Tahıl Anlaşması’nın İçeriği
Karadeniz üzerinden dünyaya tahıl ve gıda ürünlerinin taşınmasına ilişkin bu anlaşma, Cumhurbaşkanı Erdoğan, BM Genel Sekreteri Guterres, Rusya Savunma Bakanı Şoygu ve Ukrayna adına Altyapı Bakanı Kubrakov’un katılımıyla 22 Temmuz 2022 tarihinde Dolmabahçe’de imzalanmıştı.
Anlaşma kapsamında ilk olarak Karadeniz’de Odessa başta olmak üzere limanlarından mayınlar nedeniyle ayrılamayan gemiler için koridor oluşturulmuştu. Anlaşmaya göre, taraflar söz konusu limanlardan ayrılan gemilere herhangi bir saldırı yapılmayacağını taahhüt etmişti.
Tarım Emtia Son Durum
Tarım emtia fiyatları Rusya’nın tahıl anlaşmasını askıya almasından sonra sert yükseldi. Analistler, Rusya ve Ukrayna dünyanın en büyük buğday tedarikçileri arasında yer aldığından jeopolitik risklerin özellikle tarım emtialarında sert hareketlerinde görülmesine neden olduğunu belirtti. Bu gelişmelerle Chicago Ticaret Borsası’nda işlem gören buğday vadeli işlem sözleşmeleri bugün %7,7 artışla 8.93 dolara kadar çıkarken; mısır %2,8 artışla 7 dolara, soya fasulyesi %1,7 artışla 14.2 dolara, pirinç %1,4 artışla 0.17 dolara kadar yükseldi.
Tarım ve Gıda ETF’leri
Yatırımcılar son dönemde yaşanan bu gelişmelerle birlikte tarım emtialarına dayalı yatırım ürünleri arayışına girdiler. İçerdiği maliyet avantajlarından ötürü borsa yatırım fonları (ETF) bu anlamda iyi bir tercih olabilir.
Belirlenen belirli emtialardan (mısır, soya fasulyesi, şeker ve buğday) seçilerek oluşturulan S&P GSCI Agriculture Enchanced Select Index, Rusya Ukrayna savaşının başladığı Şubat ayından Mayıs’taki zirvesine kadar %15,76 arttı. Endeks yılbaşından bu yana %8,00 artış kaydetti.
S&P GSCI Agriculture Enchanced Select Index gibi oluşturulan diğer endeksleri takip eden tarım ve gıda ETF’leri performanslarıyla birlikte aşağıda listelenmiştir.
Chicago Ticaret Borsası’nda işlem gören buğday sözleşmelerini takip eden WEAT (Teacrium Wheat) ETF, 343 milyon dolarlık portföy büyüklüğüyle yılbaşından bu yana %15’ten fazla kazandırdı. 10 tarım emtiasından oluşan portföyü takip eden Invesco DB Agriculture Fund (NYSE:DBA) ETF, yılbaşından bu yana %-0,15 kaybettirdi.
Yurt içine baktığımızda tarım ve gıdaya odaklı borsa yatırım fonu mevcut olmasa da yatırımcılar bunun yerine yatırım fonlarını tercih edebilirler.
Bundan sonraki süreçte küresel iklim ve gıda krizine ek olarak, önemli tahıl ihraççısı olan iki ülkenin savaşta olması durumu da tarım emtialarının değerlenmesinde önemli bir rol oynamaya devam etmesi muhtemel görünüyor.