Borsada küçük yatırımcının para kaybetmesine yol açan ve sık tekrar edilen borsa yanlışları vardır. İnsan psikolojisinin ne kadar değişken olduğunu gösteren bu yanlışlar en akıllı ve tecrübeli borsa oyuncuları tarafından bile yapılabilir.
1.Borsa Yüksekken Almak Borsa Düşükken Satmak
Aslında borsada yukarıdaki deyime benzer bir strateji hayat kurtarır. O da borsa düşerken satmak, yükselirken almaktır. Ancak genelde yatırımcılar bu konuda çok geç kalırlar ve borsa iyice yükseldikten sonra berberler borsadan konuşurken yada TV'lerde hisse senedi haberleri pompalanırken borsaya girerler. Yada tam tersi krizlerin sonlarına doğru herkes kriz söylemleri atarken de ellerindeki son hisseleri ucuza devrederler. O sürü psikolojisi içinde lanet olsun denilip de yapılan bu hareket çoğu yatırımcı için ciddi kayıplar getirmiştir. Aynı hatayı ev alırken arsa alırken de yapar insanlar. Aşırı değerlenmiş bir yerin sonsuza dek değerleneceğini düşünürken gelecek vaad eden ucuz bir yere kimse bakmaz bile.
2.Sürekli Düşüşte Olan Hisseyi Almak
Borsada bazı yatırımcıların eli çok sıkıdır. O da bir hisse senedini alırken hisse senedi havuzunda en çok düşenini alayım en ucuzunu alayım psikolojisine girerler. Aslında bir hisse senedinin değeri sürekli düşüş gösteriyorsa ki bunun mutlaka bir sebebi vardır. O şirket batabilir yada çok kötü bir beklentisi olabilir. Bu tür yatırımcı profili Ünal Tarım, Lio vs alırken aslında paralarının yavaş yavaş batmakta olduğunu hiç farketmez.
3.Brokır Tavsiyesi İle Hisse Almak
Aracı kurumlarda çalışan brokır denen arkadaşlarımız vardır. Bunlar alış satış işlemlerine aracılık ederler ve genelde de hep insanlara yardımcı olmaya çalışan çok para kazanmayan ama borsa ile ilgili insanlardır. Brokırların bir kısmı genelde çok bilgili ve ön görülüdür ancak size tavsiye vermeye kalkan brokırlardan uzak durun. Çünki bir brokır gerçekten çok iyiyse kendi işlem yapar neden size tavsiye versin. Genel kanaatim brokırların söylediklerinin tersini yapmak bile size ciddi para kazandırabilir.
4.Zarar Kes Koymamak
Borsada en önemli kural zararı kabullenmektir. Belli bir zararı kabullenmeyi öğrenmezseniz hep daha fazla zarar etmeye mahkumsunuzdur. Çekirge olarak bir sıçrasanız iki sıçrasanız bile sonunda çok ciddi para kaybetmeye mahkum olursunuz. Borsanın en önemli kuralı budur zararı kabullenmeli ve belli bir noktada pozisyonunuzu satıp daha fazla zarar etme riskini sıfırlamalısınız.
5.Duygusal Bağ
Ne kadar iyi bir şirket olursa olsun, yada ne kadar iyi bir analist olursanız olun, aldığınız hisse senedi ile psikolojik bağ kurmayın. Çalıştığınız şirket, aile kurumu bile kolayca çatırdayabilirken bir şirket hissesi ile psikolojik bağ kurmak ya sizi zarara götürür yada pek çok fırsatı kaçırmanızı sağlar.
6.Hisse artarken kredi arttırmayın
Genelde insanlarda pozisyon aldıkları hisse senedi artarken kredi miktarını arttırmaya dönük bir meyil vardır. Bu çok yanlıştır normalde tam tersi yapılır. Hisse senedi artarken yavaş yavaş pozisyon azaltılır ve karlar realize edilir. Bu hem uzun süre pozisyonda durmanızı hem de karınızı yavaş yavaş cebinize koymanızı sağlar.
7.Değeri Belli Olmayacak Hisse Senetlerine Yatırım Yapmayın
Futbol takımları, lojistik şirketleri vs çoğu şirketin iş modeli karışıktır ve o şirketin ne kadar edebileceği hakkında ortak bir konsensus yoktur. Bir futbol takımı bir milyon dolar da edebilir 10 milyar dolar da hiç bir mantıklı rasyo ile açıklanamaz bir durumdur bu. O yüzden de bir şirketin ne kadar edeceği belli analiz metotları ile kestirilemiyorsa o şirketlere yatırım yapmayın. Bu söylediğim metotdan uzak yatırımcılar fanatik oldukları futbol klübünden nefret etme noktasına bile gelebilirler.