İngiliz Sunday Times’da geçen hafta sonu yer alan habere göre, İngiltere Başbakanı Theresa May’in bu hafta Salı günü gerçekleştireceği konuşmada İngiltere'nin sınır ve kanunları konusunda tekrar kontrol kazanmak amacıyla Avrupa Birliği'nin mal ve hizmetler için ortak pazarını terk etmek istediğini bildirerek "Hard Brexit" planlarını gündeme getirebileceğini belirtti. Yine aynı habere göre May’in, mülteci akınını durdurabilmek için bölge ekonomileriyle gümrüksüz ticaret anlaşmasından çekilmeye ve diğer ülkelerle ticari anlaşmalar yapmaya (özellikle ABD) hazırlandığını bildirdi.
Bu haberlerin etkisiyle geçen hafta başından bu yana Sterlin üzerinde süregelen “ Hard Brexit” etkisi, bu hafta başlangıcında ağırlığını iyice hissettirdi. Sterlin bu etkilerle birlikte Ekim ayından bu yana Amerikan doları karşısında en düşük seviyelere geriledi. GBPUSD paritesinde 7 Ekimde yaşanan sert düşüş hareketi sonrasında ilk defa 1.2000 seviyesi altında fiyatlamalar gerçekleşti.
Sterlin’de düşüşleri destekleyen diğer önemli faktör ise Brexit ile birlikte Birleşik Krallığın dağılabilme riski. Birleşik Krallık, Galler, İngiltere, İskoçya ve Kuzey İrlanda olmak üzere dört ülkeden oluşuyor. Üniter bir egemen devlet olan Birleşik Krallık‘ta Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda bir süreç dahilinde bir şekil özerklik edinmişlerdir. Birleşik Krallık Parlamentosu ve Birleşik Krallık Hükümeti belirlenen konular dahilinde ülkelerin yönetimini sürdürmesine rağmen bu ülkelerde içişlerinin büyük bölümü Kuzey İrlanda Meclisi, İskoçya Parlamentosu ve Galler Ulusal Meclisi tarafından yönetilmektedir. İngiltere Birleşik Krallık'ın en kalabalık ve büyük ülkesidir ve yönetimi tamamıyla Londra'da bulunan Birleşik Krallık Parlamentosu'nun sorumluluğundadır. Özellikle Sanayi devriminden bu yana İngiltere diğer Birleşik Krallık ülkeleri ile yoğun iktisadi faaliyet içinde bulunmaktadır. Kuzey İskoç denizinde bulunan Brent Petrol ve Doğalgaz yatakları Krallığın ekonomisine büyük katkı sağlamaktadır. Son dönemlerde İskoçya’nın Avrupa Birliği yanlısı açıklamaları, Birleşik Krallıktan ayrılabilme endişelerini beraberinde getirerek Kuzey İskoç Denizinde var olan bu enerji yataklarının kullanımı konusunda da riskleri ön plana çıkarmaktadır.
“ Hard Brexit “ ihtimallerini güçlendiren önemli diğer bir destekleyici unsur da ABD’nin yeni Başkanı Donald Trump. Times of London'da çıkan bir haberde, Donald Trump'ın yönetimi devraldıktan sonra İngiltere ile hızlı bir ticaret anlaşması önereceği görüşüne yer verildi. İşte bu ihtimal İngiltere’nin Brexit sürecinde şahin tavrını destekleyen en önemli faktörlerden biri. Yine bu ihtimal Brexit sürecinde Sterlinde yaşanan kayıplarının daha sınırlı olmasında da etkili oluyor.
GBPUSD
İngiliz Sunday Times gazetesinde yer alan “Hard Brexit” yanlısı haberlerin etkisiyle GBPUSD paritesi kayıplarını 1.20 seviyesinin altına kadar devam ettirdi. Diğer bir İngiliz gazete, Times of London’da Donald Trump'ın yönetimi devraldıktan sonra İngiltere ile hızlı bir ticaret anlaşması önereceği görüşüne yer verildi. Bu haber ise düşüşlerin şuan için 1.20 üzeri ile sınırlı kalmasında etkili oldu. Salı günü Theresa May’in Brexit süreciyle alakalı yapacağı açıklamalar daha parite de daha belirleyici olacaktır. “Hard Brexit“ ihtimalinde 1.20 seviyesi altında kalıcı fiyatlamalar meydana gelebilir ve orta-uzun vadede düşüşler 1.13 – 1.15 aralığına kadar devam edebilir. Tersi durumda muhtemel olarak tekrar 1.2250 direnci ise yükselişlerin devamı açısından önemli olacaktır.
İngiliz Sunday Times gazetesinde yer alan haberlerle Sterlin sert kayıplar yaşarken, Brexit riskleriyle artan güvenli varlık talebi Japon Yen’inde kazançları artırdı. İki senaryonun etkisiyle GBPJPY paritesinin yeni haftada sert kayıplar yaşadığını görüyoruz. Paritede düşüşlerin devam etmesi durumunda takip edeceğimiz ilk destek seviyesi 136.50 olsa da ana destek seviyesi olarak 134.00’ü baz alabiliriz. Orta-uzun vadede 134.00 seviyesi altında fiyatlamalar görülmezse, parite tekrar alım yönlü hareketler gerçekleştirebilir. Bu ihtimalde 140.00 seviyesini dikkatle takip edeceğiz. 134.00’ün satış yönlü kırılabilmesi durumunda ise düşüşler 130.00 – 127.00 aralığına kadar devam edebilir. Bu senaryolar büyük ölçüde Brexit süreci ile alakalı gelişmelere bağlı olacaktır.
Son dönemlerde Türkiye’de artan siyasi ve ekonomik risklerin etkisiyle Lira’ a sert kayıplar yaşanmış ve bu kayıpların etkisiyle GBPTRY paritesi yükselişlerini 4.80 üstüne kadar taşımıştı. TCMB’nin gerçekleştirdiği müdahaleler ve Sterlinde bugün yaşanan kayıplar ile GBPTRY paritesinin yeni haftada 4.48’e kadar geri çekildiğini görüyoruz. Hem İngiltere hem Türkiye tarafında siyasi risklerin üst düzeyde olması paritede volatilitenin oldukça yüksek olmasına sebep oluyor. GBPTRY paritesinde düşüşlerin devam etmesi durumunda 3.48 ve 3.45 desteklerini takip edeceğiz. Özellikle 3.45 altında fiyatlamalar görebilirsek düşüşler daha da hız kazanabilir. Yükseliş hareketlerinde ilk olarak 3.56 direncini takip edecek olsak da orta-uzun vadede 4.67 altında satış baskısı ağırlığını koruyacaktır.
ONUR ERKAN YILDIZ
ARAŞTIRMA UZMANI