Sadece üç yıl önce, dünya GSYİH'si yılda %3 büyüyordu, ancak bakır fiyatları %20'nin üzerinde düşüyordu. Bakır, "doktor" lakabını ekonomideki herhangi bir sorunu teşhis edebilme yeteneğine sahip olduğu düşünüldüğü için almıştı, ancak aradaki kopukluk dikkat çekiciydi. 
Şimdi ise, küresel ekonomi kendisini korona virüs salgınından kurtarma çabalarını sürdürürken bakır fiyatları rekor zirvelere yaklaşıyor. Hala bir kopukluk var.
Ancak piyasalar bu kez, dünyanın salgından görece daha erken bir tarihte kurtulacağına yönelik tahmin sebebiyle kutlamada. Yani Dr. Bakır, ekonominin izleyeceği yolu önceden söyleyebildiğine yönelik iddiaları hakkını veriyor.
Londra Metal Borsası'ndaki (LME) üç aylık bakır vadeli işlemleri, yatırımcıların dünya salgını atlatırken arz sıkışıklığının artacağını düşünmesiyle birlikte Pazartesi günü dokuz yıldan sonra ilk kez metrik ton başına 9.000 doların üzerine yükseldi ve Nisan 2011'de görülen 9.945 dolarlık tarihi zirveye yaklaştı.
New York COMEX'te ise, ABD Mayıs teslim bakır vadeli işlemleri Başkan Joe Biden'ın 1,9 trilyon dolarlık COVID-19 teşvik paketinin ABD ekonomisinde bir reflasyona yol açacağı umutlarıyla birlikte pound başına 4,22 dolara, Ağustos 2011 zirvesi olan 4,50 dolardan bu yana en yüksek seviyesine ulaştı.
Reflasyon mu, Enflasyon mu, Yoksa Stagflasyon mu?
Reflasyon; üretimi artırmaya, harcamayı teşvik etmeye ve genellikle bir ekonomik belirsizlik dönemi ya da bir resesyon sonrasında yaşanan deflasyonun etkilerini azaltmaya yönelik olarak tasarlanan bir mali ya da parasal politika.
Bu politika, aynı zamanda belli dönemlerde bir daralma periyodu sonrasında ekonomik iyileşmenin ilk aşamasını tanımlamak için de kullanılır. Dolar bu tarz dönemlerde genellikle zayıflar ve "reflasyon ticareti" olarak da bilinen dönemde emtia fiyatlarını yükseltir.
Bazıları ABD ekonomisinde beklenen reflasyonun, neredeyse bir yıllık bir kasvet sonrasında bir geri dönüş yapacak olan, bildiğimiz enflasyon olduğu görüşünde. Hatta bazı ekonomistler bir "stagflasyon"; yani yüksek işsizlik ve ekonomide zayıf taleple birlikte istikrarlı bir şekilde yüksek kalan bir enflasyon döneminin yaşanacağını öngörüyor.
Ne olursa olsun, bakır fiyatlarının uçuşa geçmesi bekleniyor.
Bakır LME'de 10.000 Dolarda, COMEX'te İse 5 Dolarda Görüldü
Citigroup'ta EMEA emtia araştırma bölümünün başındaki isim olan Max Layton, Pazartesi günü Bloomberg'e bakır için yükseliş yönlü faktörler listesinin "aşırı uzun" olduğunu söyledi ve ekledi:
"En yükseliş eğilimli gelişmeler önümüzdeki birkaç ay içinde gerçekleşecek ve bu yüzden 10.000 dolara daha uzun yerine daha kısa bir sürede ulaşacağı görüşündeyiz."
Tüm grafikler: SK Dixit Charting
Kolkata, Hindistan merkezli SK Dixit Charting'den teknik uzman Sunil Kumar Dixit, COMEX bakırın ons başına 5 dolara kadar yükselerek, New York'ta Ağustos 2011'de ulaşılan 4,625 dolar rekorunu kıracağını öngörüyor. Dixit:
"COMEX bakır 3,30, 3,80 ve 4,10 dolar seviyelerini kızgın bir bıçağın tereyeğını kesişi gibi kolayca geçti. Mevcut momentum, kırmızı metalin 4,63 dolarlık 2011'deki rekor zirveyi aşmaya hazır olduğuna işaret ediyor. Eğer bu gerçekleşirse ki son derece muhtemel, boğalar dinlenmeyebilir ve 5 dolar seviyesi oyuna dahil olur."
Dixit'e göre COMEX bakır teknik göstergelerinde, Stokastik Göreli Güç Endeksi günlük, haftalık ve aylık grafiklerde yukarı işaret ederken, majör hareketli ortalamalar da yükseliş eğilimliydi ve boğa koşusunun devamına yönelik güçlü destek verdi.
Ancak Dixit, bakırın arkasındaki rüzgarın, uzun süreliğine olmasa da tersine dönebileceği konusunda uyarıyor.
"Diğer yandan, 4,07 doların altında günlük ve haftalık bir kapanış, 10 haftalık üssel hareketli ortalama 3,76 dolar ile 50 günlük üssel hareketli ortalama 3,68 dolara doğru bir düzeltme hareketinin ve fiyat dağılımının ilk işareti olarak görülmelidir."
Çoğu Emtiayı Yukarı Taşıyan Alım Dalgası
Ancak rallide olan sadece bakır değil. Ham petrolden altına, gümüşten mısıra neredeyse her emtia, merkez bankalarının COVID-19'dan iyileşme için faiz oranlarını rekor düşük seviyelerde tuttuğu dönemde daha cazip getiriler arayan ucuz para selinin alım dalgasına kapılmış durumda.
Bakırda ise, ralli uzun bir süredir bekleniyordu.
Çoğu zaman küresel ekonominin sağlığına yönelik bir ölçüt olarak görülen kırmızı metal, COVID-19 kısıtlamalarından dünyanın geri kalanına kıyasla daha erken çıkan en büyük metal alıcısı Çin'in desteği sayesinde bir yıldır neredeyse duraklamadan ralli yaptı.
Ancak geçtiğimiz on yıl boyunca, kırmızı metal ile ekonomi arasındaki kopukluk o kadar arttı ki, konunun yabancıları Dr. Bakır sözü karşısında kafa karışıklığı yaşayabilirdi.
2008-2009 mali krizine rağmen, dünya GSYİH'si 2000-2009 döneminde bileşik %29'luk bir büyüme kaydetti, yani yıllık ortalama %2,9.
Buna kıyasla bakır fiyatları, COMEX'te Ocak 2000'e pound başına 86 sentte başladı ve Aralık 2009'u 3,33 dolarda kapattı. Bu tam %287'lik bir büyüme. Açık bir şekilde, bu dönemde bakır sadece ekonomiyi yansıtmakla kalmıyor, aynı zamanda öncülüğünü yapıyordu.
Sıfırdan Liderliğe Geri mi Döndü?
Bakırın 2000-2009 yılları arasındaki hikayesi, sonraki on yılda çözüldü.
Takip eden on yılda dünya GSYİH büyümesi neredeyse aynı kalarak 2010 ile 2019 arasında bileşik %30'luk, ya da yıllık ortalama %3'lük bir büyüme kaydederken, bakır farklı bir yol izledi.
Metalin COMEX'teki fiyatları Ocak 2010'a pound başına 3,33 dolarda başlarken, Aralık 2019'u 2,83 dolarda kapattı ve toplamda %15'lik bir kayıp yaşadı.
Bu on yıldaki fiyat hareketinin analizi, bakır fiyatlarının genellikle hiç gerçekleşmeyen bir ekonomik yavaşlamaya yönelik korkular sebebiyle baskılandığını gösterecektir. Trump yönetiminin dünyanı en büyük bakır alıcısı olan Çin'le girdiği ticaret savaşı da, dönemin sonlarına doğru metalde talebe ve fiyatlara zarar verdi.
Ne olursa olsun, dünyanın lider endüstriyel metali olan bakır sadece 20 yıl içinde zirveden dibe çöktü.
Bu şimdi tersine dönecek mi?
Açıklama: Barani Krishnan, incelediği her piyasadaki analizlerine çeşitlilik katmak amacıyla kendine ait olmayan çeşitli görüşleri de yazılarına katmaktadır. Kaleme aldığı emtia ya da menkul kıymetlerde bir varlık ya da pozisyon sahibi değildir.
Yorumlarınızı paylaşmanızdan memnuniyet duyarız. Ancak uygunsuz yorumlar kaldırılacaktır.