Çok kötü başlayan 2020, piyasalara nefes aldırmıyor. Son yılların en kötü gününü yaşayan piyasalarda yaşanan bu sert düşüşün tarihe geçeceğine hiç şüphe yok.
Piyasalarda yaşanan sert satışları Neden- Sonuç olarak değerlendirelim:
2019’da Fed’in faiz indirimine gitmesi ile yılın ikinci yarısında küresel piyasalarda yükseliş başladı ve hatta bu yükseliş oldukça hızlandı. Bununla beraber ticaret savaşlarına olan endişe sürdüğü için altını yükselten gerekçeler de arttı. Öte yandan petrol ise ticaret savaşlarının talep azlığı yaratması nedeniyle gelişmelere göre 60$-65$ aralığında denge kurmaya çalıştı.
2020’ye girdiğimizde ilk hafta ABD ve İran arasındaki gerginlik altın ve petrolün yükselmesine ABD Dolar Endeksi ’nin ise gerilemesine neden oldu. İlk tepkinin ardından fiyatlardaki volatilite azaldı, ancak çok zaman geçmeden koronavirüs etkisi başladı.
-Virüsün yayılmaya devam etmesi,
-Aşı bulunamaması,
-Can kaybı ve vaka sayısının artması,
-Bu kaygılar sürerken göstergelerin de son zamanların en düşük seviyesine inmesi piyasalarda durumun tahmin ötesi yüksek olduğu algısını netleştirdi. Bu da güvenli varlık talebini artırdı, hatta Fed’in erkenden faiz indirimine gitmesi bile piyasalarda risk iştahını artırmaya yetmedi, çünkü panik fazla.
Dünyanın en büyük üretim merkezi ve buna bağlı da petrol ithalatçısı olan Çin’de hayatın durmasıyla günlük petrol kullanımı da çok düştü. Ardından Avrupa, Avustralya gibi ticaret ortaklarının da ihracatındaki düşüş petrol üretimini giderek azalttı. Dolayısıyla virüs ve göstergelerle ilgili her olumsuz haber petrol fiyatlarında baskıya neden oldu ve geçen hafta içinde fiyatlar 50$ seviyesi altına gerileyerek ayı piyasasına girdi.
Bu süreçte petrol ihracatı yapan ülkeler ise, ara ara gerekirse fiyatları dengelemek için arz kesintisini artırırız açıklamaları yapsalar da üyeler ortak bir karar almadı. S. Arabistan, Şubat ayı içinde üretici ülkeleri arz kesintisine ikna etti, ancak pastada en büyük Pazar payına sahip olan Rusya’yı ise ikna edemedi. Rusya, S. Arabistan’ın arz kesintisi talebine ikna olmak bir yana kendi üretiminde artışa gidebileceğini söyledi ve S.Arabistan-Rusya arasındaki anlaşmazlık artık son noktaya geldi.
Cuma günü iki ülke görüşmesinden karar çıkmaması ile %5 gerileyen petrol fiyatları, hafta sonu S. Arabistan’ın Nisan’da bitecek olan OPEC kararının ardından günlük üretimi artıracağını ve fiyatları düşüreceğini açıklaması ile çok sert düşüş yaşadı. Bu gelişmelerin ardından petrol fiyatları %31 değer kaybetti ve bu günlük bazdaki sert düşüş son yılların en büyük kaybı olurken Petrol devi olan Aramco (SE:2222), piyasa fiyatı altına geriledi ve tüm borsalarda da sert satışlar yaşanıyor. Asya ve Avrupa haftaya düşüşle başlarken ABD’de tahviller rekor seviyelere indi.
Piyasalarda şu anda en çok fiyatlanan başlıklar: (bu başlıklar piyasaların beklentisidir)
-Koronavirüsün etkisi daha da devam edecek ve küresel büyüme yılın ilk yarısını beklentilerin çok altında geçirecek. Bunun yanında virüs aşısı ne kadar geç bulunur ve süreç ne kadar uzarsa küresel maliyet de o kadar artacak. Dolayısıyla her haber fiyatlama dahil olacaktır.
-Fed, 18 Mart’ta yeniden faiz indirecek ve ECB başta olmak üzere diğer merkez bankaları da destek adımları atacaklar. Para politikası yeterli olmayacağı için mali taraftan da teşvikler gelmeye başlayacak.
-Zor olsa da arz kesintisinde anlaşmaya varılır beklentileri S. Arabistan’ın hamlesinin ardından artık hiç olası görülmüyor. Üretici ülkeler kılıçlarını çekmeye başlıyor ve aralarındaki bu savaş fiyatlardaki baskının da devam etmesine neden olabilir.
Toparlarsak virüsle başlayan fiyat düşüşü üreticilerin anlaşmazlığı ile artarak devam ediyor. Virüs etkisinin azalması ve aşı bulunması durumunda elbette fiyatlar desteklenecektir, ancak artık bu durum kendi başına yeterli olmayacak işin bir de üreticiler kısmı var artık!
Şubat 2016’da görülen dip seviye 27$ idi ve şimdilik en yakın destek bölgesi burası, ancak siyasi gelişmeler ve alınacak kararlar fiyatlardaki oynaklığı da artıracağı için destek- direnç seviyeleri çok işe yaramayacaktır.
Yine bir risk artırıcı gelişmenin yaşanmasıyla yükselişini sürdüren ons altın ise bugün 1,700$ seviyesini test etti. 1,660$ üzerinde 1,730$ en yakın direnç olurken gram altın ise bugün 339 TL ile tarihi rekorunu tazeledi. Fiyatlarda artık 340 TL üzeri seviyeler yeni rekor olarak izlenebilir.
Ons altında 1,660$ üzeri 1,730$ ve kısa vadede 1,580$ üzeri kuvvetli alım bölgesi.
Gram altında kısa vadede 318 TL üzeri alım bölgesi ve 323-328 TL bandının korunmasıyla da rekor seviyeler test edilmeye devam ediyor. USD/TRY kurunun 6,09-6,0 aralığını koruması durumunda gram tarafında yeni seviyeler görmeye devam edebiliriz.
