Mart 2017’de ABD Başkanı Trump, Çin’i hem fikir ve mülkiyet hırsızlığı ile hem de adaletsiz ticaret kazancıyla suçlayarak birçok ürüne ek tarifeler uygulama kararı almıştı. Çin’in de misilleme yapması ile dünyanın en güçlü iki ekonomisi arasında ticaret savaşları başladı. Piyasalarda da bu tarihten itibaren ana gündem ticaret savaşları oldu. Ticaret savaşları sürerken Çin’de sanayi, üretim ve ihracat devam etti, ancak yaptırımların artması sonrasında 2018’in sonlarına doğru sanayi üretimi, PMI ve perakende satışlarda azalma yaşandı. ABD ve Çin’in mevcut durumdan olumsuz etkilenmeye başlamasıyla taraflar ilk faz anlaşmaya vardı ve 2020 içinde de büyük oranda uzlaşıya varılacağını açıkladı. Ancak 2020, öyle bir geldi ki… piyasalara ne ticaret savaşlarını ne de anlaşma durumunu hatırlattı.
Çin’de başlayan ve tüm dünyaya yayılan koronavirüs salgınında can kaybı 40 bine yaklaşırken salgına aşı henüz aşı bulunamaması haliyle insanlardaki endişeyi de artırıyor. Sosyal hayatın durmasıyla üretim de durdu ve ekonomi bu salgından büyük hasar aldı. Verilerle durumun ciddiyetine baktığımızda;
Çin’de imalat PMI Şubat’ta 35,7 ile rekor düşük seviyeye geriledi. En son Kasım 2008’de 38,8’e gerileyen göstergedeki düşüş ülkedeki üretimin nasıl durduğunu da ortaya çıkardı. Yine sanayi üretimi Şubat’ta %13,5 ve perakende satışlar ise %20,5 oranında daraldı. Zaten Çin verilerindeki düşüş piyasalardaki satışların da hızlanmasına neden oldu, çünkü tahmin edilen ekonomik hasar rakamsal olarak ne kadar yüksek olduğunu gösterdi.
Bugün ise Çin’den iyi haber geldi. İmalat PMI Mart ayında yeniden 52,0 seviyesine yükseldi. Çin’de üretimin yeniden başlamasının hemen ardından verideki artış canlanma olarak görüldü ve piyasalara moral verdi. Ancak şimdi başka bir sorun var:
Nasıl ki koronavirüs Çin’de başlayıp Avrupa ve ABD’de merkez üssü durumuna geçtiyse aynı şekilde ekonomik zararın da Çin’in ardından Avrupa ve ABD’de etkili olması bekleniyor. Yani Çin belki en kötüyü atlattı, ancak ABD ve Avrupa için Mart-Nisan döneminin en kötü olması bekleniyor. Dolayısıyla piyasalarda bir taraftan iyimserlik hissedilse de şu an için iki kıtanın da en kötü zamanları yaşaması haliyle negatif fiyatlamanın ağır basmasına neden oluyor.
Haftaya sakin başlayan piyasalarda bugün ise olumlu fiyatlama var. Olumlu Çin PMI verisinin ardından petrol de üretime paralel tüketimin artacağı beklentisiyle bugün yükselişte ve bu iki gelişme hisselerin de bugün yükseliş yaşamasını sağlıyor. Dolar tarafında ise geçen haftaki düşüşün ardından bu hafta yükseliş devam ediyor.
Fiyatlara baktığımızda;
Petrol, dün %9’a yakın kayıp vererek 12 yılın en düşük seviyesini test etmesinin ardından bugün yükselişte. Çok kan kaybeden Brent petrolde iyimser algının oluşması için 35$ üzerine doğru toparlanma yaşanması gerekiyor, şimdilik fiyatlama bunun çok altında.
Altın, Fed sonrası hızlı atağa geçen kıymetli metal, bu hafta 1,600$ tabanını korumakta zorlanıyor ve fiyatlarda yeniden 1,580$ seviyesine doğru geri çekilme görülebilir. Ancak yeniden belirtelim ki takip ettiğimiz trende bağlı önemsediğimiz seviyelerin anbean o gün için baz alınması doğru değil. Yani altın üzerinden örnek verecek olursak, kısa ve orta vadeli yükseliş beklentimizi koruyoruz. Bu beklenti içinde kısa vadede; 1,580$ destek 1,660$ ilk direnç. Orta vadede ise 1,480$ ana destek 1,700$-1,730$ aralığı hedef konumunda. Seviyeler arası makasın yüksek olmasının nedeni ise, Mart ayındaki oynaklıktan da görüleceği üzere hareketin çok fazla olmasıdır.
USD/TRY kurunda 6,50 altı geri çekilmeler sınırlı kalıyor ve kur, bugün yeniden 6,60 denemesi yaptı. 6,66’yı en yakın direnç olarak izliyoruz ve aşılması durumunda ise 6,80’e doğru alımlar devam edebilir. Kısa vadede kurda 6,33 en yakın destek konumunda.
Dün 344 TL’ye yaklaşarak yeni bir rekor kıran gram altında ise yükseliş trendi hızlanarak sürüyor. Geri çekilmelerin 327 TL’yi koruması durumunda 340 TL üzeri yeni rekorlar yeniden görülebilir.
Bugün TCMB, koronavirüsle mücadele kapsamında ek önlemler aldığını açıkladı. Fed, ilave tedbirlerin yanında varlık alımları ile duruma müdahale etti, ancak ne kadar işe yaradığını görmek için henüz çok erken. TCMB ise para basmadan gevşek politika adımları atarak durumu kontrol altına almak istiyor, ancak ekonomi ve finansal piyasalar üzerindeki hasarı kontrol altına almak sadece merkez bankalarının işi değildir, zaten yetkileri de yetmez. Maliye politikası ve hükümet tarafından da aynı desteğin gelmesi gerekir, tıpkı Almanya ve ABD’nin açıkladığı paketler gibi…