Bu makale 03.11.2022 tarihinde İngilizce olarak yayımlanmıştır.
Geçen hafta petrol şirketleri, üçüncü çeyrek için rekor kârlar bildirdi. Bu bekleniyordu çünkü 3Ç’de petrolün ortalama fiyatı 91,43 dolardı. Fiyatlar 2022 yılının ilk yarısına göre düşmüş olsa da bu seviye, hâlâ son 7 yılın ortalamasına göre epey yüksek. 3Ç fiyatlarının seviyesini göstermek adına şöyle bakalım; yıllık ortalama petrol fiyatının 68 doların üzerinde olduğu son dönem, ortalama fiyatın 93,17 dolar olduğu 2014 yılıydı.
Amerika’nın büyük şirketlerinin hepsi, kârında büyük artışlar paylaştı. Örneğin Exxon Mobil (NYSE:XOM) 3Ç’de 19,7 milyar dolar, Chevron (NYSE:CVX) 11,2 milyar dolar ve Hess (NYSE:HES) 515 milyon dolar kazanç raporladı. Akabindeki Pazartesi günü Başkan Biden, petrol endüstrisini bu kârlar konusunda uyararak bunları "savaşın talih kuşu" olarak nitelendirdi ve tüketiciler için petrol ürünlerinin maliyetini düşürme konusunda başarısız oldukları için eleştirdi. Petrol şirketlerini cezalandırmak üzere Kongre'yi, bu talih kuşu kazançlar için “beklenmedik gelir vergisi” yasası çıkarmaya çağırdı.
Böyle bir yasanın gündeme gelmesi bile çok düşük bir ihtimalken Kongre'nin bu yönde oy kullanması daha da düşük bir ihtimal. Petrol üreten şirketlere ek vergi getirilmesi, şirketler ekstra maliyetleri tüketiciye yansıtacağından onlar için muhtemelen daha yüksek fiyatlarla sonuçlanacaktır. Biden'in talih kuşu vergisi çağrısı, büyük ihtimalle Amerikalı seçmenlere, yönetimin seçimlerden hemen önce enerji maliyetlerini düşürmeye çalıştığını göstermek için tasarlanmış siyasi bir duruştu.
Her ne kadar Başkan Biden yeniden seçilmeyecek olsa da 8 Kasım'da temsilciler, senatörler ve valiler için birçok önemli seçim olacak ve Başkan, Demokrat Parti'den adayların kazanmasını istiyor. Petrol şirketlerine ek vergi getirileceğine dair söylentiler, 8 Kasım'dan sonra kesilirse yatırımcılar, tüm bunların siyasi bir durum olduğunu anlayacaktır. Biden'in son açıklamalarının, önümüzdeki hafta yapılacak seçimlerden sonra da devam edip etmeyeceğini görene kadar sektörden kimsenin ciddi bir tepki vermesi pek mümkün değil. Eğer seçimden sonra da talih kuşu vergilerinden bahsetmeye devam ederse o zaman üreticiler, hazırlık yapmak için tedbir alacaktır.
Yatırımcıların izlemesi gereken bir diğer konu da petrol şirketlerinin sermaye harcamalarına ayırdıkları para miktarı. Biden yönetimi petrol şirketlerine, ABD'de yeni petrol ve gaz üretimi yatırımlarını artırmaları çağrısında bulundu. Petrol şirketleri (Aramco (TADAWUL:2222) hariç), son yıllarda fiyatlar düşükken yatırım harcamalarını önemli ölçüde azalttı. Fiyatların yükselmesiyle birlikte bu alandaki harcamalarını artırmaya başlasa da şirketler bile yatırım harcamalarını çok fazla artırmayı planlamıyor.
ABD'li petrol şirketi yöneticileriyle yakın zamanda yapılan bir anket, ABD'nin üretime yönelik yatırımlarının bu yıl sadece %29 artışla 108 milyar dolara ulaşmasının beklendiğini gösterdi. Bu hız, söz konusu şirketlerin nakit akışındaki artış hızından çok daha yavaş. Biden yönetimi şirketleri, kârlarının daha fazlasını yatırım harcamalarına ayırmaya teşvik etmeye çalışabilir, bu da gelecekte daha yüksek üretim ve daha fazla petrol arzı ile sonuçlanabilir. Ancak böyle bir eylem Beyaz Saray'ın çevre politikalarına aykırı olacaktır. Yine, yatırımcıların neyin sadece siyasi söylem ve neyin gerçekten hükümet politikası olduğunu görmek için gelecek haftaki seçimler bitene kadar beklemesi gerekiyor.