Petrol: Üretim Planlarıyla İlgili Spekülasyonlar Fiyat Hareketlerine Yön Veriyor

Bu makale 23.11.2022 tarihinde İngilizce olarak yayımlanmıştır.

OPEC ve OPEC+ 4 Aralık'a kadar toplanmayacak ancak OPEC'in petrol üretim planlarına ilişkin söylentiler, şimdiden manşetlere taşınmaya ve piyasayı hareketlendirmeye başladı.

Pazartesi günü Wall Street Journal, OPEC delegelerinin üretim kotalarını günde toplam 500.000 varil (bpd) artırmayı tartıştığını bildirdi. Bu haber, Pekin’den gelen COVID-19 kısıtlamalarına dair haberlerle birleşince Brent ve WTI fiyatları 5 dolardan fazla değer kaybetti. Daha sonra fiyatlar, Suudi petrol bakanının raporu yalanlamasının ardından toparlandı.

OPEC'in bir sonraki toplantısı aynı zamanda G7'nin deniz yoluyla taşınan Rus petrolüne yönelik tartışmalı yaptırım ve tavan fiyat politikalarının, 5 Aralık'ta uygulanmaya başlanmasından hemen önce gerçekleşecek. G7, tavan fiyat politikasını 2 haftadan kısa bir süre içinde uygulamayı planlamasına rağmen henüz gerçek tavan fiyatını açıklamadı. G7 yaptırım politikasının, bir gün öncesinde anlaşmaya varılan herhangi bir OPEC veya OPEC+ politikasından etkilenmesi mümkün değil.

OPEC'in bir sonraki toplantısıyla ilgili, yatırımcıların dikkat etmesi gereken bazı hususlar şöyle:

1. Irak, Suudi Arabistan ve BAE gibi OPEC üyeleri, petrollerine Avrupa ülkelerinden gelen talebin arttığını görüyor. G7 ülkelerinin, satın aldıkları Rus petrolünü başka yerlerden gelen petrolle ikame etmeleri gerekiyor ve Irak, Suudi Arabistan ve BAE, yedek kapasiteye sahip üretici birkaç ülkeden bazıları. Üretim kotalarında Wall Street Journal tarafından bildirilene benzer küçük bir artış, Irak, Suudi Arabistan ve BAE'nin bu siparişleri karşılamasına olanak sağlayabilir.
2. OPEC+ toplantıda üretim kotalarını revize edebilir. Grup halen 2016 sonunda kararlaştırılan temel kotaları kullanıyor. Bu kotalar, ülkelerin Ekim 2016'daki üretim oranlarına dayanıyordu ve artık geçerliliğini yitirdi. Pek çok ülke artık 2016'da üretebildiği kadar petrol üretemezken 2016'da üretebildiğinden daha fazla petrol üretebilen ülkeler de var. Irak, kullanabileceği yedek kapasitesi olduğu için kotasının revize edilmesini talep etti bile. Bu tür ülke bazında revizyonlar, OPEC için duyulmamış bir şey değil. Temmuz 2021'de OPEC, BAE'nin tüm toplantıyı bir hafta boyunca ertelemesinin ardından BAE'nin temel kotasını revize ederek daha yüksek bir seviyeye çıkarmıştı. Ancak Suudi petrol bakanının geçen ay ima ettiği gibi OPEC'in, tüm temel kotaları mevcut üretim kapasitesini yansıtacak şekilde revize etmesi piyasa için faydalı olacaktır.

Rusya'ya yönelik yaptırımlar uygulamaya konduğunda OPEC+'nın artık önemli bir piyasa gücü olmayacağı çünkü Rus petrol üretiminin engelleneceği konuşuluyor. Bu pek olası değil çünkü Rusya'nın petrol üretimi 1,4 milyon varil azalsa bile (IEA’nın tahmini), G7 dışı ülkeler için önemli bir petrol kaynağı olmaya devam edecek. Muhtemelen Mart ve Nisan 2022'de piyasanın tanık olduğu gibi bir ayarlama dönemi olacaktır ancak Rusya, küresel petrol piyasasında önemli bir oyuncu olmaya devam edecektir. Suudi-Rus ilişkileri hâlâ güçlü ve Suudiler, OPEC'in Rusya ile birlikte iken piyasada Rusya’nın yokluğunda olacağından daha etkili olduğunun farkında. Rusya'nın petrol üretimi bir süreliğine azalsa bile Suudi Arabistan ve BAE gibi büyük OPEC oyuncuları, Rusya'nın OPEC+'ya katılımının uzun vadede kendilerine fayda sağlayacağını biliyor. Bu nedenle yaptırımlara rağmen Rusya'yı işin içinde tutmak için ne gerekiyorsa yapacaklardır.