Bu makale 01.12.2022 tarihinde İngilizce olarak yayımlanmıştır.
Rusya’ya uygulanacak petrol yaptırımları ve tavan fiyat hakkında detaylıca yazmış, piyasanın verebileceği tepkiyi iki temel senaryoda özetlemiştim. Ancak tavan fiyatın varil başına gerçek fiyatı konusunda henüz bir anlaşmaya varılmış değil. Polonya, Letonya ve Litvanya; Rusya'nın üretim maliyeti varil başına yaklaşık 20 dolar olduğu için Rus petrolüne varil başına 30 dolar sınır getirilmesini istiyor. G7 ülkeleri 65-70 dolarlık ve Yunanistan, Malta ve Güney Kıbrıs daha da yüksek bir fiyat istiyor. Son yazdığım üç ülkenin, kendi ülkelerinde yerleşik, büyük taşımacılık işletmeleri var ve bunlar tavan fiyat politikasından olumsuz etkilenecektir. Avrupa Komisyonu 62 dolarlık bir fiyat önerdi ancak 30 Kasım Çarşamba gününe kadar bir uzlaşma görülmedi.
Bununla birlikte bu hafta Rusya'nın Ural karışımı petrolü, 2021'den bu yana en düşük fiyatı olan 55 dolardan işlem gördü. Bu, Brent fiyatına göre 30 dolarlık bir indirimi yansıtıyor ve üzerinde anlaşmaya varılan tavan fiyatın, indirimli Ural fiyatından daha düşük olması halinde nakliye şirketleri ve sigorta şirketleri yaptırımlara tabi olmayacağı için bir anlam ifade etmeyecek gibi görünüyor. Deniz yoluyla taşınan Rus ham petrolünün çoğu piyasada kalmaya devam edecek. Rusya’nın şu anda yaklaşık 74 dolardan işlem gören diğer ham petrol karışımları etkilenecek ancak bu karışımlar, deniz yoluyla taşınan Rus ham petrolünün çoğunluğunu yansıtmıyor.
Eğer tavan fiyat, Rusya'nın indirimli Ural ham petrolünü mevcut fiyatlardan satmaya devam etmesini sağlayacak kadar yüksek olursa yatırımcılar, tavan fiyat politikasının piyasaya etkisinin çok az olmasını beklemeli. Avrupa ülkeleri 5 Aralık'tan sonra Rusya’nın ham petrolünden ithal edemeyeceği için piyasa bir miktar karışacak olsa da birçok ülke Rus ham petrol alımlarını azaltıyor. Buna ek olarak Avrupa ülkeleri, diğer ülkelerde Rus ham petrolü ile üretilen ürünleri ithal edebilecek. Bu nedenle Hindistan, Çin, Türkiye ve Endonezya, Rus ham petrolü alımlarını arttırıp daha fazla petrol ürünü ihraç ettikçe bu ürünlerin fiyatlarının düşmesi bekleniyor. Elbette Avrupa ülkeleri, Rotterdam'daki rafineriler yerine Asya'dan benzin ve dizel ithal etmek zorunda kalırsa transit süre ve nakliye maliyetleri artacaktır.
Yatırımcılar ayrıca 4 Aralık Pazar günü yapılacak OPEC+ toplantısına da dikkat kesilmeli. O gün piyasalar kapalı olsa da OPEC+ online olarak toplanmayı planlıyor. Geçen hafta grubun bir arz artışını tartışıyor olabileceği düşünülüyordu ancak bu hafta söylentiler, OPEC+'nın arz kesintisini tartıştığı yönünde.
Goldman Sachs, OPEC+ üreticilerinin son fiyat düşüşlerinden endişe duyduklarını ve fiyatları desteklemek için üretimi azaltmak üzere harekete geçeceklerini düşünüyor. Ancak beş OPEC+ delegesi, OPEC+'nın muhtemelen üretim kotalarını hiç değiştirmeme kararı alacağını söyledi. Diğer iki OPEC+ kaynağına göre ise grup, üretim kotalarını azaltmayı tartışsa da kotaları değiştirmeme ihtimali daha yüksek.
OPEC+ toplantısı Rusya'ya petrol yaptırımları ve tavan fiyat uygulamasından bir gün önce gerçekleşeceğinden OPEC+'nın, piyasanın tepkisini gözlemlemeye zamanı olana kadar üretim kotalarında herhangi bir değişiklik yapmaktan kaçınması mümkün. OPEC+ gerekli olduğuna inanırsa üretim kotalarını değiştirmek için "olağanüstü" bir toplantı çağrısı yapabilir.