Bu makale 16.05.2018 tarihinde İngilizce olarak yayınlanmıştır
Brent fiyatlarının 80 dolara doğru ilerlemesiyle, piyasa izleyicileri petrol fiyatlarındaki bu artışı durdurabilecek bir şey olup olmadığını merak etmeye başladı. Bu, Brent fiyatlarının 55 dolar seviyesini aştığı geçen bahar ve yazdan farklı bir durum. Şimdi, Amerika Bankası petrol fiyatlarının 100 dolara kadar bile artış yaşayabileceğini konuşuyor.
Fiyatların artışını etkileyen üç majör faktör bulunuyor:
- ABD Başkanı Donald Trump’ın İran’a karşı yaptırım kararı
- Venezuela petrol endüstrisinin çöküşü ve
- OPEC / OPEC üyesi olmayan üretim kesintisi anlaşması
1. İran Yaptırımları
İran petrolünü sigortalayan, taşıyan ve satın alan ülkelerin ve şirketlerin ABD yaptırımlarına tamamen uyum sağlayıp sağlamayacağı belli olmasa da, pek çoğu Trump yönetimini ciddiye alıyor ve alternatif petrol kaynakları için gerekli istisnalara ve tartışmalara başladı.
İtalyan petrol firması ENI (MI:ENI)’nin CEO’su, Başkan Trump’ın İran ile anlaşmasından çekilmesine dair hoşnutsuzluğunu ifade etti. Bununla birlikte, ENI’nin İran’da potansiyel petrol ve benzin arazi gelişimi üzerine görüşmeler içinde olmasına rağmen, İran’la şu an için ilgilenmedikleri ve yatırım yapma planları olmadığı konusuna açıklık getirdi. Dikkate değer olan, CEO’nun ENI firmasının İran’daki enerji gelişimiyle ilgilenmemesinin sebebi olarak Başkan Trump’ın yaptırım kararı değil, İran’ın lehte olmayan şartlar koşması olduğunu söylemesi.
İran’ın petrol ihracatının kaderi üzerindeki belirsizlik, petrol fiyatlarını artırmaya devam ediyor. İran petrol ithalatındaki en büyük oyuncu, İran’ın toplam petrol ihracatında %24 pay sahibi olan Çin.
ABD ve Çin arasında, Çin’i İran’dan petrol ithalatını azaltması konusunda baskılamaya çalışan bazı müzakereler görmemiz mümkün. Eğer Trump yönetimi Çin’i bu konuda ikna ederse, petrol fiyatlarının yükseliş trendinde olmasını bekleyebiliriz. Çin İran’dan aynı seviyede petrol ithal etmeye devam eder – veya İran'dan ithalatını artırırsa – o zaman, İran’la olan anlaşma duyurusu ile artan fiyatlar sönmeye başladıkça, petrol fiyatları düşüş trendine başlayabilir.
2. Venezuela Petrol Endüstrisinin Çöküşü
Venezuela’nın petrol sanayisindeki çöküşün etkileri abartılmış olamaz. Geçen hafta boyunca, ConocoPhillips (NYSE:COP) Karayipler’de Venezuela petrolünü, borç karşılığında yasal bir düzenleme ile başarılı bir şekilde kamulaştırdı, PDVSA Curacao’daki Isla rafinerisini terk etti ve Venezuela piyasadaki ham petrolü Küba malları ile değiş tokuş ederek satın aldı. Tüm bunlar Venezuela’nın tüm petrol endüstrisinin çöküşünün devam ettiğine dair işaretler. Bu kriz ilerleyen aylarda üretimde daha büyük düşüşler yaşanmasına neden olacak gibi.
3. OPEC / OPEC üyesi Olmayan Üretim Kesintileri
OPEC ve OPEC üyesi olmayan ülkelerin üretim kesintisi anlaşması, petrol fiyatlarını desteklemeye devam ediyor. Suudi Arabistan, İran ve Venezuela’daki jeopolitik gelişmelerin neden olabileceği piyasaların alt üst oluşunu engellemek için üretimi artırma eğilimi gösterse de, henüz bir hamlede bulunmadı. Bu da şu anlama geliyor ki, piyasalar bir aydan kısa bir zaman kalan OPEC toplantısında, onlardan gelecek resmi söylemleri beklemek zorunda kalacak.
Artan Fiyatlar Üzerine Olası Kısıtlamalar
Artan petrol fiyatlarını durduracak, ya da en azından yavaşlatacak bazı işaretler var. Mexico’nun yıllık petrol hedge süreci bunlardan biri. Hedge için fiyat noktası henüz bilinmiyor, ancak süreç piyasa dalgalanmalarını artırabilir ve petrol fiyatlarında keskin düşüşlere neden olduğu geçmişten biliniyor.
ABD kayaç petrol üretimi diğer bir joker. Üretim seviyeleri tahminleri aşıyor olsa da, fiyatlar hala yüksek.
Diğer taraftan, kayaç petrol alanlarındaki altyapı ve personel kısıtlamaları, bazı üreticilerin petrolü indirimli olarak satmak zorunda kalmasına sebep oluyor olabilir. WTI-Brent Salı günü üç yılın yüksek değeri olan 8 dolara ulaştı.
Daha fazla Kuzey Amerikan boru hattı döşenmesine rağmen, onlar çevrimiçi olana kadar, WTI büyük indirimlerle satılmaya devam edecek ve bu WTI fiyatlarındaki artışı kısıtlayacak.