Bu makale 27.06.2018 tarihinde İngilizce olarak yayınlanmıştır
Petrol fiyatları yükseliyor. Ancak, OPEC'in geçen Cuma günü açıklanan petrol üretimi artışı ve daha da öne çıkan katalizörler değil, daha fazla neden var.
Petrol fiyatları, geçen haftanın sonunda OPEC’in duyurusunun ardından, Brent petrolün %3 ve WTI petrolün %4’ten fazla artışıyla beraber belirgin bir şekilde yükselse de, ek getiriler iki spesifik etkenle gerçekleşiyor:
- OPEC’in orijinal duyurusu belirsiz ve yanıltıcıydı. Cuma günü kartel üretim artışının piyasa beklentisinin altında kalacağını gösterdi. OPEC, İran’ın politik düşüncesini tatmin etmek için Cuma günü böyle bir imaj çizmeye zorlanmış olabilir.
- Kanada’nın ABD’ye ham petrol sağlayan kilit tedarikçisi olan Syncrude Cuma günü, ABD’ye yapılan ham petrol ihracatının en azından, Haziran’ın geri kalanı ve tüm Temmuz ayı için 300.000 bpd civarında duraksayacağını duyurdu. Şirket geçen hafta bir enerji kesintisine maruz kaldı ve Alberta tesisindeki bozuk trafoyu tamir etmeye çalışıyor.
OPEC duyurusu için zaman çizelgesinin yakın bir incelemesi gösteriyor ki, Cuma günkü duyuru yalnızca anlaşmanın tamamlanmamış bir versiyonu olarak yayınlandı. Takip eden günde, Rusya, Kazakistan, Azerbaycan, Umman ve diğer ülkelerin temsilcileri, 2018’in geri kalanında daha fazla bir üretim kotası için müzakere amacıyla OPEC’e katıldı. Aslında grubun üretimi artıracağına dair kararı o zaman verildi. Grup teknik olarak 1 milyon bpd artış hedeflemesine rağmen, pek çok analist artışın yalnızca 600.000 bpd civarında olacağı beklentisi içinde. Çünkü (Venezuela ve Angola gibi) kimi ülkeler, mevcut üretim rakamlarının ötesindeki artışlar için yeterli kapasiteye şu an için sahip değil.
Hatta Venezuela’nın üretim rakamlarındaki düşüşün devam etmesi bekleniyor. OPEC üyesi Libya’nın kısa vadeli üretimi de, geçen haftaki yangında Libya’nın birçok ihracat depo tankının yok olması ve kapasitesinin 450.000 varil azalması ile risk altında.
Rusya ve OPEC Cumartesi günü toplantıda, aşırı kapasiteli ülkelerin Venezuela ve diğer ülkelerin kayıplarını telafi etmek için üretim artışı ile görevlendirileceğini açıkladı. Ortak Bakanlıklar İzleme Komitesi (JMMC) bu artışı Suudi Arabistan, Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri (UAE), Kuveyt ve ihtiyaç duyulduğu takdirde diğerlerine pay edilecek.
Suudi petrol bakanı Khalid al Falih, grubun petrol artışını çok hızlı ve piyasaya bir akın şeklinde gerçekleştirmeyeceğini söylese de, Suudi Arabistan Haziran ayında 10,8 milyon bpd üretim yapacağını çoktan duyurdu bile. Bu miktar Suudi Arabistan için rekor bir seviye olacak.
Suudi ulusal petrol şirketi Aramco, Temmuz ayında 11 milyon bpd üretim yapmayı planladığını söyledi. Aramco CEO’su Amin Nasser, Mayıs ayında 10,01 milyon bpd üretmiş olan Aramco’nun, gerekirse, 12 milyon bpd üretebileceğini açıkladı. (Şunu da unutmamak gerekir ki, Suudi Arabistan’ın yurtiçi petrol üretimi yazın her zaman artar.)
Hem Brent hem WTI, Pazar gecesi vadeli işlemler piyasası açıldığında düşüş yaşadı. Bunun yanında, Syncrude’un kesintisinden dolayı WTI Brent’ten daha keskin düşüş yaşadı. Bu, ayın başlarında Brent ve WTI arasında 10 dolar kadar büyüyen farkın azalmasına neden oldu.
Syncrude kesintisi, Kanada değerlendirmesi West Canadian Select (WCS) fiyatının önümüzdeki haftalarda artacağı anlamına geliyor. Bu, büyük bir indirimle satılmıştı.
Taşıma darboğazından dolayı kimi şirketler üretim kesintisi yaparken, Teksas’taki Permian petrol üretiminde yavaşlama olduğu raporlarını da görmeyi ummalıyız. Pioneer Resources (NYSE:PXD) önümüzdeki 4 ay dahilinde Permian’daki kaynaklarını kapatmayı planladığını duyurdu. Diğer firmalar da takip edecek gibi görünüyor, çünkü boru hattı kapasitesinde yetersizlik var. Kayaç petrol üreten ABD bölgelerine dair genel büyüme öngörüleri hala güçlü ancak bazı şirketler, taşıma sıkıntısıyla yüz yüze kaldıkça kısa vadede mücadele içinde olacak.
Diğer yanda, yatırımcılar İran ile gelişen duruma dikkat etmeli. Salı günü, Trump yönetimi, başta Asya ülkeleri olmak üzere, İran ham petrolünün büyük alıcılarını yaptırımlar Kasım ayında tamamen yürürlüğe girmeden önce, İran ham petrolü alımlarını tamamen durdurmaları için baskı yaptı.
Bu, İran ham petrolünün Asya ithalatçılarına yasaklayan 2012 yılındaki ABD politikasından çok daha sert. 2012 politikası Asya piyasalarına, ithal ettikleri miktarı azalttıkları sürece İran petrolünü ithal edebilmeye izin veriyordu. Mevcut politika, Suudi Arabistan, Rusya ve diğer üreticiler üretimi artırsa bile bu yaz ham petrol fiyatlarını yüksek tutabilecek.