Bu makale 24.06.2021 tarihinde İngilizce olarak yayınlanmıştır.
Fiyatlar. Şu günlerde petrol piyasasındaki en büyük haber.
WTI ve Brent de son zamanlarda, 2018’den beri görmediği 70 dolar aralığında artış yaşamış görünüyor.
Bu rallinin arkasında ne var? Temel iki katalizör: talep ve enflasyon.
1. Talep
Başta ABD’de olmak üzere petrol talebi aşırı yükseldi. Mayıs ayında ABD’nin toplam yurtiçi petrol teslimatı, API’nın Aylık İstatistik Raporu’na göre günlük 19,8 milyon varil oldu. Bu, Mayıs 2019’daki petrol talebinin yalnızca %2,8 altında.
Mayıs ayında jet yakıt teslimatları Nisan ayına göre %8 yükseldi ancak Mayıs 2019 seviyelerinin hala %26,4 altında. Son zamanlarda hem OPEC hem de IEA, 2021’in geri kalanı için talep tahminlerini yükseltti.
IEA’nın öngörüsü, kurumun daha önce hiç beklemediği şekilde Hindistan ve Çin’deki petrol talebinde yaşanan artışı yansıtıyordu. Düzeltilmiş bu rakamlarla birlikte küresel petrol talebinin, 2021 yılında günlük 96,7 milyon varili görmesi bekleniyor.
Dahası pek çok majör banka, petrol fiyatının 2022 yılında iki basamaklı sayıları göreceğini tahmin ederek bu pozitif görünümü destekledi.
Bununla birlikte fiyat tahminleri söz konusu olduğunda sağlıklı bir şüpheciliği korumak önemli. Çünkü nadiren meyve verirler. Ancak doğruluğuna bakılmaksızın bu tahminler, şu an piyasada gördüğümüz boğa hissiyatı destekliyor.
2. Enflasyon
Son birkaç aydır ABD maliyesindeki konuşmaların üst sıralarında enflasyon yer alıyor ancak Mart ayında bu köşede yazdığımız gibi petrol piyasası için en önemli şey, ABD dolarının diğer dövizler karşısındaki gerçek değeri.
Petrol fiyatları yükseldikçe ABD dolarının değeri genel olarak düşüş yaşadı. Bu yıl 4 Ocak’tan bu yana doların değeri, sterlin karşısında %1,7, ruble karşısında %1,2 ve Kanada doları karşısında %2,5 kaybetti.
Daha da önemlisi hissiyat ve enflasyon beklentisi güçlü. Hatta Çarşamba günü ABD Fed’den iki yetkili, mevcut enflasyonist trendlerin geçici olmasını bekleseler de artık bu enflasyon döneminin beklenenden daha uzun süreceğine inandıklarını söyledi.
Peki ne kadar? “İki ya da üç aydan ziyade altı ila dokuz ayı bulabilir.” Yetkililer, korku aşılamak veya politik değişiklik sinyali vermek gibi amaçları olmadığını ama bunun yerine “kamusal beklentileri yenilemeye” çalıştıklarını söylüyor. Enflasyonun beklenenden daha uzun süreceği tahmini, petrol fiyatlarını yüksek tutabilir.
OPEC+’nın 1 Temmuz’da aylık toplantısını video konferans yolu ile yapması bekleniyor. Daha yüksek fiyatlar petrol üreticilerini memnun ediyor ve muhakkak ki gittikçe yükselen talebi karşılamak için üretim artışı baskısı olacak. Rusya, üretim seviyelerini her zaman artırmak isteyen tek ülke.
Bununla birlikte grup, enflasyon rakamlarına da bakacak muhtemelen. Birkaç istisna dışında çoğu üretici, petrolünü dolar cinsinden satar. Doların değeri düştükçe (ve düşmesi beklendikçe) OPEC+ üyeleri, gelir elde ettiği dövizin değer kaybını telafi etmek için yüksek fiyatlar ister.
Wall Street Journal’e göre OPEC+, ek aylık artışlarla birlikte üretimini Ağustos ayında günlük 500.000 varil artırmayı düşünüyor ancak bu teklif henüz resmi olarak tartışılmış değil. Üretim artışı ile Rusya bir ihtimal ilgilenebilir ancak Suudi Arabistan henüz pozisyonunu bildirmedi.