Bu yazıda; Petrol fiyatlarında senenin sonuna kadar; “Hangi senaryolarda ne yönde şekillenmeler olur?” ve “Olası dengelenme fiyatları nerelerdedir?” sorularının cevaplarına yönelik öngörülerime değineceğim. Ancak, öncelikle son zamanlarda yaşananlara kısaca değinelim. Nisan başından bu yana; kademeli normalleşme ve bu bağlamda petrol talebinin artacağına dair beklentiler ile OPEC+/G20 ortak kesintilerinin büyük oranda etkili olması nedeniyle çıkışa geçen petrol fiyatları, son günlerde de hareketlenmiş durumda. Bu son günlerdeki hareketlerde de, zaman zaman; ikinci dalga Coronavirüs yayılımına dair artan endişeler(ekonomilerin kötüye gideceği ve buna paralel olarak petrol talebinin yeniden daralacağı öngörüsüyle) negatif yönde etkili olurken, zaman zaman da; majör merkez bankaları ve hükumetler cephesinden gelen yeni teşvik paketleri ile(ekonomilerin ve buna paralel olarak petrol talebinin hızla toparlanacağı öngörüsüyle) pozitif fiyatlamalar görülmekte. ICE ve CME Globex vadeli borsalarında kabaca şuan; İngiliz tipi (ICE) BRENT petrolü 40.5 USD civarında fiyat bulurken, Amerikan tipi (Globex/Nymex) WTI petrolünde de 37.8 civarından fiyat geçmekte. Şimdi, sene sonuna kadarki süreçte yaşanması muhtemel senaryolar ve buna mukabil fiyatlama davranışlarına değinelim;
1) Pozitif Senaryo: Bu senaryoda, öncelikle; şuan için günlük vaka artışlarında rekorlar kırılan(dün de küresel çapta en yüksek vaka artışı görüldü) ve Çin, İran ve aralarında Türkiye’nin de yer aldığı diğer bazı ülkelerde yeniden vaka sayılarının artışa geçtiği(2.Dalga ihtimali) Coronavirüs Pandemisi’nin yayılımının tekrardan büyük oranda kontrol altına alınması gerekmekte. Keza; küresel ekonomik toparlanmaya ve buna paralel olarak petrol talebine pozitif yönde katkısı beklenen genişlemeci para ve maliye politikalarının da bir süre devam ettirileceği varsayımı üzerinden de hareket edelim. Bu durumda; küresel petrol talebi hızla artış gösterecek ve geleceğe dair beklentiler ve azalmaya başlayacak stoklar ile de fiyatlarda yukarı yönlü hareketler daha ön plana çıkacaktır. Yalnız, bu bağlamda bir süre sonra haliyle OPEC+/G20 kesinti miktarlarının azaltılmaya başlanacak olması nedeniyle çok yüksek bir ralli oluşmasını beklemiyorum ve kabaca; BRENT tipi ham petrol’de 60 USD, WTI tipi ham petrol’de 54 USD’nin maksimum seviye olarak test edilebileceğini öngörüyorum.
2) Negatif Senaryo: Hali hazırda rekorlar kıran Coronavirüs Pandemisi; çığırından çıkar ve tam anlamıyla bir ikinci dalga oluşursa, bazı ekonomilerde yeniden faaliyetlerin durdurulması ihtimali gerçeğe dönüşebilir. Bu durumda; ortaya çıkacak talep daralması ve yeniden belirginleşecek depolama kaygıları ile petrol fiyatları üzerinde hızlı bir satış baskısı görebiliriz. Tabi burada da; Temmuz sonuna kadar 9,6 Milyon varil olarak devam ettirilmesi öngörülen OPEC+ kesintilerinin süresinin uzatılması ve/veya daha fazla derinleştirilmesi ihtimali ortaya çıkacaktır. Keza, küresel ekonomik görünümün ve buna paralel olarak petrol talebinin toparlanması için elzem olan majör merkez bankaları ve hükumetlerin genişlemeci politikalarının daha fazla artırılması da söz konusu olabilir. Bu şartlar altında negatif senaryo için ise kabaca; BRENT tipi ham petrol’de 28 USD, WTI tipi ham petrol’de 24 USD’nin minimum seviye olarak test edilebileceğini öngörüyorum.
3) Dengeli Senaryo: Bu senaryonun tanımı tam olarak içinde bulunduğumuz durumu yansıtıyor. “İki Arada Bir Derede” olarak da adlandırabileceğimiz bu durumda, bir yandan; Coronavirüs Pandemisi’nin aşı çalışmaları vs.. gibi gelişmeler ile sonlandırılmasına dair umutlar korunurken, diğer yandan da; ikinci dalga belirsizliği gibi bazı riskler devam edecektir. Keza, merkez bankaları ve hükumetlerin genişlemeci politikaları ile OPEC+/G20 petrol arz kesintileri devam etmekle birlikte; gelen bazı iyimser veriler sonrasında zaman zaman bunların sonlandırılabileceğine dair açıklamalar duymak mümkün olacaktır. Bu durumda da fiyatların kabaca; BRENT tipi ham petrol’de 34 ile 45 USD aralığında, WTI tipi ham petrol’de de 31 ile 42 USD aralığında bir süre gel-git yaşaması ihtimalini öngörüyorum.
Velhasılı; mevcut durum(dengeli) ele alındığında belirsizlik fiyatlamaları ön planda kalmaya devam edecek gibi dururken, en olumlu ve en olumsuz senaryoların dahi fiyatlar üzerinde geçmiş yıllara nazaran çok yüksek bir oynaklık oluşturmasını beklemiyorum. Yine de, geçmiş yıllarda yaşanan bazı jeopolitik gelişmeleri (Aramco (SE:2222) ve Hürmüz Boğazı saldırıları, Kasım Süleymani’nin öldürülmesi ve Golan Tepeleri kararları ile yaşananlar, Kuzey Kore-ABD gerginliği vs..) ve Kasım ayı başında yapılması düşünülen(ertelenmezse) ABD Başkanlık Seçimleri gibi olayları dikkate almadığımız da varsayıldığında; bu tip sürprizlere gebe yeni olayların sonunda, apayrı senaryoların devreye girebileceğini de unutmamakta fayda var.