Bu makale 1.11.2016 tarihinde İngilizce olarak yayınlanmıştır
Üretim dondurma ile ilgili son gelişmelerin OPEC’in üretimi mevcut seviyelere göre 200 bin ile 700 bin arasında düşüreceği tahminlerini gündeme getirdi. Görüşmeler, OPEC içindeki ülkeler arasında görüş ayrılığına sebep oldu. Üç ülke, üretimi 2016’nın en yüksek seviyesine çıkardı. Görüşüne göre OPEC, Libya, Nijerya ve İran dışında ülkelerle anlaşmaya varacak. Bu ülkeler, jeopolitik şartlar gereği ekonomik zorluk çekiyor. Anlaşmazlıklar burada son bulmuyor.
İran, hariç tutulması ile ilgili olarak söylenen rakamlardan hoşnut değil. OPEC, İran’ın üretimini günlük 3,665 milyon varil olarak belirledi ancak İran Eylül ayında günlük 3,85 milyon varil üretim gerçekleştirdi. Üstelik İran, günlük 4 milyon varil üretim hedefliyordu. Suudi Arabistan Pers Körfezi boyunca üretim dondurmayı destekleyen en cömert ülkelerden biri. Ancak anlaşma bu kadar basit değil. Üretim anlaşması, İran’ın katılımı olmadan mümkün görünmüyor.
Aynı zamanda Irak, görüşmelerin mevcut durumundan memnun değil. Irak, on yıllardır jeopolitik zorluklarla karşı karşıya ve Libya, Nijerya, İran gibi ayrıcalık istiyor. Ancak OPEC’in buna cevabı ‘Hayır’. Irak, üretim rakamlarını bölge bölge yayınlıyor. Bu alışık olmadık şeffaflık, OPEC’in görüşünde bir değişikliğe sebep olmayacak gibi görünüyor. Şimdilik Irak, en büyük ikinci petrol üreticisi konumunda. Irak’ın OPEC’ten ayrıcalık talebinde ısrarcı olması halinde görüşmenin zora girmesi beklenebilir.
Herhangi bir OPEC anlaşması gerçekleşmeden önce OPEC, OPEC harici büyük üyelerin (Rusya gibi) nasıl davranacağını bilmek istiyor. Rusya üretim kesintisine dahil olacak mı yoksa OPEC’in üretim kısmasını fırsat bilerek daha fazla mı petrol satacak? (Eylül ayında Rusya, günlük 11,1 milyon varil üretim gerçekleştirdi.)
OPEC anlaşması öncesinde engeller mevcut. Ancak bir süredir ilk defa petrol bakamları eyleme geçmek üzere kesin rakamlarla konuşuyor. Bir sonraki büyük toplantı Kasım sonunda gerçekleşecek. OPEC, 25 Kasım’da öncü bir toplantı düzenleyecek, yıllık toplantı ise 30 Kasım’da olacak. Toplantıdan çıkacak yeni kotalar merakla bekleniyor.