Pandemi öncesi ABD’de işsizlik oranı %3’e yakın ve rekor düşük seviyedeydi. Karantina döneminde bozulan bu oran %14,7’den %5,4’e geriledi. Tarım dışı istihdamda da benzer durum söz konusu, aylık 20 milyonluk rekor kaybın ardından gelen toparlanma ile süreçte işsiz kalan kişi sayısı 7 milyonun altına indi ve ekonomik faaliyetlerin artmasıyla bu kaybın da bir yıl içinde kapatılması bekleniyor.
ABD’de çok uzun yıllardır düşük olan enflasyon %5,4’e çıktı, fakat bu yükselişin geçici olması ve yılın kalanında gerileme olması bekleniyor.
Pandemide bozulan dengelerin korunması için Fed devasa bir genişlemeye giderken hükümetten de oldukça büyük destek geldi. Şimdi ise kaybın büyük kısmının düzeltilmesiyle desteklerin de azaltılması bekleniyor. Kuşkusuz ki bu beklentiyi veriler kadar Fed yetkililerinden gelen açıklamalar da destekliyor.
Varlık alımlarının azaltılmasının tartışmaya açılması, hemen ardından verilerin kuvvetli gelmesi ve bazı Fed yetkililerinden de şahin açıklamalar gelmesiyle 10 yıllık tahvil faizi hareketlendi.
Mart ayında yıl içi zirveye çıkan tahvil faizi, yılın ikinci çeyreğini düşüşle geçirdi ve Temmuz’da ise 1,12’ye kadar geriledi. Tarım dışı istihdam öncesi bu seviyelerde olan oran bugün 1,33’e yükselirken ABD Dolar Endeksi de yeniden 93,0 seviyesi üzerine çıktı.
Dolar cephesini güçlendirecek bu gelişmeler ve erken varlık azaltımı beklentileri ons altının büyük düşüş yaşamasına neden oldu. Fiyat dün 1.678 dolara gerilemesinin ardından bugün 1.730 dolardan işlem görüyor. Kısa vadede 1.766 dolar üzeri kapanışlar kademeli olarak bir kez daha 1.800 dolar hareketi sağlayabilir, ancak yazıda belirttiğimiz gelişmeler altının gelecek günlerde daha fazla baskı altına girmesine neden olabilir. Kısaca sıkılaşmaya giden her adım altını yoracaktır.
ABD verilerindeki durumu bir de Türkiye cephesinde incelersek, işsizlik oranı Haziran ayında şaşırtıcı bir şekilde %10,6’ya geriledi ve işsiz sayısı son bir ayda 823 bin kişi azalarak 3,5 milyonun altına indi.
300 milyondan fazla nüfusa sahip ABD’de Fed rekor varlık alımı yaptı, hükümet trilyon dolarlık destek sağladı, anca 943 bin kişi istihdam sağlayabildi son ayda, bizde ise 823 bin kişi ile açık ara önde giden bir istihdam sektörü var (!)
Türkiye’de enflasyondaki yükseliş diğer bozulmaları şimdilik ikinci plana atsa da işsizlik, özellikle genç ve geniş tanımlı işsizlik bu ülkenin gerçeğidir, daha uzun lafa ya da eleştiriye gerek yok.
TL’nin değer kaybına neden olan bu iç ekonomik gelişmelere ek siyasi baskı, doların güçlendiği bir döneme denk geldi yine. Böyle olunca kur da yükselmeye devam ediyor. PPK öncesi 8,65’te olan kurda yükseliş atakları devam edebilir, fakat onstaki baskının fazla olması nedeniyle yurt içinde altın fiyatlarında düşüş var ve gram da 480 TL’den işlem görüyor.
Gram altın bileşeninden ons etkisinin daha yüksek olması nedeniyle fiyat 1.760’lı seviyelerde tutunabilirse bu defa USD/TRY kurundaki hareket etkili olacaktır ki bu noktada 8,74 ve üzeri gram fiyatını destekler.
Eğer ons baskısı devam ederse kurdaki yükseliş sadece gramın daha az düşmesini sağlayabilir. Bu olasılıkta 463 TL ara desteğini izleyeceğiz.
Gelecek günlerde dolar kuvvetlenmeye devam eder ve yurt içinde de faiz konusundaki yaklaşım sürerse kurda daha hızlı hareketler görülebilir, ancak gram üzerindeki etki ons baskısıyla daha sınırlı kalabilir.
Kısa vadede takip edeceğimiz seviyeler 478 ve 463 TL destek, 497 ve 508 TL direnç.
